Trong môi trường xã hội ngày một biến đổi, giá trị cuộc sống được nâng cao từng ngày. Sức khỏe được người dân quan tâm ngày một nhiều hơn. Để khỏi tốn công sức vào bệnh viện, hay phòng khám, thực phẩm chức năng là một giải pháp vô cùng tiện lợi được nhiều người sử dụng để cải thiện và nâng cao sức khỏe.
Người dân rất dễ dàng tìm được nhiều loại thực phẩm chức năng phù hợp với nhu cầu sử dụng của mình. Nhưng thực tế, chất lượng và tác dụng của nhiều loại thực phẩm chức năng vẫn còn đang mập mờ. Lợi dụng sự quản lý lỏng lẽo của các quy định về quản lý thực phẩm, nhiều doanh nghiệp làm ăn bất chính đã nhập nhiều loại thực phẩm có nguồn gốc không rõ ràng, kém chất lượng gây nguy hại cho người tiêu dùng.
Hiện nay, nhiều loại thực phẩm được bày bán tràn lan ở khắp siêu thị, nhà thuốc tây và những hộ gia đình kinh doanh lén lút bằng hình thức quảng cáo trên mạng internet. Người dân có thể mua bất kì loại thực phẩm chức năng nào và không cần bác sĩ kê đơn hay tư vấn.
Theo quy định của Bộ Y tế, trên mỗi loại thực phẩm chức năng không được ghi, hay chỉ định có thể điều trị bất cứ loại bệnh nào mà bắt buộc phải có dòng chữ “Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh”. Mặc dù được quy định là vậy nhưng thực tế thì thị trường thực phẩm chức năng vẫn tồn tại nhiều vấn đề nhức nhối và người tiêu dùng vẫn không thể có được một cái nhìn tổng thể về thực phẩm chức năng.
Doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng thực phẩm chức năng đang hoạt động trên địa bàn những thành phố lớn ở Việt Nam rất nhiều. Qua trao đổi với một số doanh nghiệp, được biết các quy định, tiêu chuẩn sản xuất thực phẩm chức năng không đòi hỏi nghiêm ngặt, thủ tục cấp phép đơn giản. Nhà sản xuất nộp hồ sơ lên Cục an toàn vệ sinh thực phẩm, công bố sản phẩm của mình và chịu trách nhiệm hoàn toàn về sản phẩm của mình.
Đối với những loại thực phẩm chức năng nhập khẩu thì càng “bát nháo”, hiện không có sự thống nhất trong việc cấp phép lưu hành. Có trường hợp, sản phẩm không phân định rõ là thuốc hay thực phẩm chức năng, nhiều sản phẩm có cùng hàm lượng như nhau, ở nước sản xuất thì được đăng ký là thuốc nhưng khi nhập về nước ta thì không được chấp nhận, và được xếp vào loại thực phẩm chức năng.
Đây chính là nguyên nhân gây ra sự nhập nhằng về phân loại thực phẩm chức năng trên thị trường. Tại một số cửa hiệu thuốc tây, một số loại thực phẩm chức năng lại được bán như một loại thuốc.
Việc không rõ ràng trong quản lý khiến thị trường thực phẩm chức năng ngày càng tràn lan và kém chất lượng. Năm 2011, Công an Kinh tế kết hợp với cơ quan QLTT Hà Nội đã phát hiện tại một đơn vị xuất nhập khẩu có hơn 1.000 thùng thực phẩm chức năng với các nhãn hiệu như: Glucosamin, Arginin, GinkgoBiloba, Vitamin E được ghi trên vỏ hộp là xuất xứ từ Mỹ, nhưng thực chất lại được sản xuất tại… Hải Dương.
Mới đây, trên thị trường xuất hiện thực phẩm chức năng hiệu Lishou (một loại thực phẩm giúp giảm cân) loại 40 viên/hộp có chứa hàm lượng sibutramine lên đến 8-10 mg/viên. Được biết, sibutramine là một hoạt chất giúp tác động lên hệ thần kinh trung ương, tạo cảm giác no và không thèm ăn. Cục An toàn vệ sinh thực phẩm khẳng định đây là hàng giả, có hoạt chất độc hại và Bộ Y tế đã có văn bản đình chỉ lưu hành và thu hồi những loại thuốc này từ tháng 4-2011.
Mặc dù đã được xử lý nhưng sau gần một năm có lệnh thu hồi, trên thị trường vẫn tràn ngập loại thực phẩm chức năng độc hại này.
Ông Đặng Văn Đức, chi cục trưởng Chi cục QLTT TP.HCM cho biết: Năm 2011 đã phát hiện và xử lý một số trường hợp kinh doanh thực phẩm chức năng giả, nhập lậu. Bà Phan Thị Việt Thu, tổng Thư ký, phó Văn phòng Khiếu nại người tiêu dùng TP.HCM, cho hay: Một số DN và dược sĩ phản ánh nhiều loại thuốc không đạt chất lượng đã được chuyển thành thực phẩm chức năng để dễ tiêu thụ và tránh bị cơ quan y tế kiểm soát.
| Năm 2000, cả nước chỉ có khoảng 40 đến 50 công ty sản xuất, kinh doanh các loại thực phẩm chức năng với khoảng 350 sản phẩm; đến năm 2005 có 143 cơ sở với khoảng 1.100 sản phẩm thì đến thời điểm này, nước ta đã có đến hơn 1.600 cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng với gần 4.000 sản phẩm đang lưu hành trên thị trường. Trong hơn 1.600 cơ sở kinh doanh đó có bao nhiêu cơ sở đạt tiêu chuẩn về quy trình sản xuất hay nhập khẩu thực phẩm chức năng hiện vẫn là câu hỏi khó trả lời. |
Nguyên Việt
