Tổng thống Maldives Abdulla Yameen.
Những quyết định đi ngược lại thể chế dân chủ của Tổng thống Maldives là một thảm hoạ cho quốc đảo nhỏ bé Ấn Độ Dương, nhưng hệ lụy của câu chuyện còn liên quan đến những “ông lớn” từ bên ngoài, theo SCMP.
Khi cuộc khủng chính trị bắt đầu nổ ra ở Maldives trong tuần qua, Tổng thống Maldives Abdulla Yameen đang có trong tay sự hậu thuẫn mạnh nhất từ phía quân đội. Ông đóng cửa nghị viện, chống lại các phán quyết của tòa án tối cao đất nước và bắt giam bất kỳ ai có hành vi phản đối.
Trong nhiều năm, Tổng thống Yameen đã bị cáo buộc nhiều lần thách thức các đạo luật tiềm ẩn nguy cơ chống lại vị thế của mình và trừng trị thẳng tay các chính khách thuộc phe đối lập.
Với vị trí chiến lược nằm giữa Ấn Độ Dương, Maldives có lý do để trở thành điểm nóng cạnh tranh giữa các cường quốc lớn trong khu vực, đặc biệt khi đảo quốc “thiên đường” này rơi vào một cuộc đấu đá chính trị mới.
Thể lực ngoại bang nào đứng đằng sau cuộc khủng hoảng ở Maldives? Điều này sẽ ảnh hưởng thế nào đến sự cân bằng quyền lực trong khu vực? Các quốc gia xung quanh sẽ phản ứng như thế nào? Bài viết của chuyên gia phân tích cao cấp David Brewster từ Đại học Quốc gia Australia sẽ giải quyết các câu hỏi này.
Cảnh sát Maldives bắt giữ người biểu tình.
Theo chuyên gia Brewster, không có bằng chứng nào cho thấy các cường quốc như Ấn Độ, Mỹ và Trung Quốc - đã đóng vai trò giật dây đằng sau những rắc rối ở Maldives.
Nhưng kết quả của cuộc đảo chính hiến pháp ở mảnh đất chỉ vỏn vẹn 298km² này có thể gây tác động lớn đến các “ông lớn” nói trên, và cả ba đang theo dõi tình hình một cách chặt chẽ.
Với trò là quyền lực hàng đầu khu vực, Ấn Độ được biết là quốc gia tích cực đóng góp những giải pháp hòa bình. Trong quá khứ, Ấn Độ từng can thiệp vào công việc nội bộ nước láng giềng khi cảm thấy an ninh quốc gia hoặc tính ổn định khu vực bị đe dọa.
Năm 1988, khi thủ đô Maldives bị tấn công bởi một nhóm lính đánh thuê, lính dù Ấn Độ đã đến giải cứu chính quyền nơi đây và nhanh chóng khôi phục lại trật tự.
Nhiều nhà lãnh đạo đối lập của Maldives, bao gồm cựu Tổng thống Mohamed Nasheed đang kêu gọi Ấn Độ một lần nữa can thiệp để khôi phục nền dân chủ.
Tuy nhiên, lo lắng lớn nhất của New Delhi về Maldives không phải là mối đe dọa hiện tại đối với thể chế dân chủ ở quốc gia này, mà hơn cả là những động thái từ phía Trung Quốc, đặc biệt khi Bắc Kinh đang cân nhắc thiết lập căn cứ không quân và hải quân ở đây.
Cựu Tổng thống Mohamed Nasheed kêu gọi Ấn Độ can thiệp vào Maldives.
Thậm chí Trung Quốc đã tính đến việc xây dựng đảo nhân tạo gần Maldives. Một cơ sở quân sự của Trung Quốc ở Maldives có thể phá vỡ sự cân bằng sức mạnh biển của cả vùng Ấn Độ Dương, đe dọa đến đất liền Ấn Độ, cũng như các căn cứ Mỹ ở Diego Garcia.
Về cơ bản New Delhi không muốn chính quyền Tổng thống Yameen sẽ tiếp tục lãnh đạo, nhưng lựa chọn của Ấn Độ là khá hạn chế. Bất kỳ động thái quân sự công khai nào của Ấn Độ trong việc lật đổ Yameen sẽ gây ra những diễn biến khó lường. Ấn Độ nói chung tuân thủ những quy tắc của luật pháp quốc tế và nước này thường phản đối sự thay đổi chế độ.
Delhi cũng không đủ khả năng để áp đặt lệnh trừng phạt hoặc có những hành động khác trong lúc Tổng thống Yameen vẫn còn duy trì quyền lực mạnh mẽ.
Nói tóm lại, sẽ rất khó khăn cho Delhi nếu muốn lật đổ chính quyền Yameen hoặc buộc vị Tổng thống này xa rời vòng tay Trung Quốc. Chừng nào Yameen chưa ngả hẳn sang Trung Quốc, nhân vật này vẫn còn điều kiện mặc cả với Delhi. Tuy nhiên, sự hiện diện của lực lượng an ninh Trung Quốc vào tình hình hiện tại có thể làm thế sự đảo chiều.
Những rắc rối chính trị ở Maldives cũng khiến cho Bắc Kinh phần nào lo lắng. Chính quyền Yameen là một người bạn gần gũi của Trung Quốc khi trao một số dự án lớn cho các công ty nước này, trong đó có dự án sân bay gây tranh cãi ở Thủ đô Male. Nhưng cuộc khủng hoảng hiện tại nếu kết thúc bằng việc Tổng thống Yameen bị lật đổ, mọi công sức gây dựng vị thế trong khu vực của Bắc Kinh sẽ tan thành bọt biển.
Trung Quốc đang có những lợi ích đáng kể ở đảo quốc thiên đường.
Quan hệ chặt chẽ giữa ông Yameen với Bắc Kinh cũng đồng nghĩa với viễn cảnh nhiều dự án của Trung Quốc ở Maldives có thể bị xem xét lại trong trường hợp nhà lãnh đạo này bị lật đổ.
Cuộc khủng hoảng chính trị ở Maldives mang đến những tác động đáng kể cho cả Ấn Độ và Trung Quốc và cả hai nước đều bị hạn chế trong khả năng thay đổi tình hình.
Về cơ bản chính quyền Tổng thống Yameen sẽ nỗ lực để cân bằng quyền lực của cả hai, nhưng nhân vật này sẽ cần phải cẩn thận trọng không để vượt qua giới hạn. Ấn Độ sẽ không tán thành một sự hiện diện an ninh của Trung Quốc ở Maldives.
