Sắp tới, Tòa án Trọng tài Thường trực (PCA) sẽ đưa ra phán quyết vụ Philippines khởi kiện Trung Quốc (áp dụng sai, giải thích sai và vi phạm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 - UNCLOS) ở Biển Đông. Nhưng theo các nhà quan sát, bất kể Tòa án quyết định thế nào thì tranh chấp ở Biển Đông sẽ không thể chấm dứt trong một sớm một chiều.
Hoạt động quân sự của Trung Quốc ở Biển Đông đang mở rộng đối với các đảo và đá ngầm rải rác khắp khu vực làm Biển Đông ngày càng gần nguy cơ “bên miệng hố chiến tranh”. Trong những năm qua, Trung Quốc đã tiến hành các hoạt động nạo vét (trái phép) ở một quy mô chưa từng có, sử dụng các đảo mới xây dựng làm cơ sở chứa các hệ thống tên lửa và máy bay quân sự.
Cùng với những hoạt động cải tạo, bồi lấp (trái phép) làm thay đổi hiện trạng Biển Đông, Hải quân Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLAN) đã tiến hành các cuộc tập trận lớn trong khu vực.
Chiến hạm Trung Quốc tập trận cùng dàn trực thăng trên biển
Các hoạt động gần đây của lực lượng cảnh sát biển Trung Quốc cũng đã đặt ra những thách thức đối với Mỹ. Mặc dù các tàu hải giám của Trung Quốc được trang bị vũ khí không đủ để thách thức một tàu Hải quân Mỹ trong cuộc đối đầu trực tiếp, nhưng điều đó cũng có thể gây ảnh hưởng đến tình hình ở Biển Đông.
Nằm trên tuyến đường thương mại hàng hải quốc tế, giá trị thương mại hơn 5 nghìn tỷ USD mỗi năm, ước tính khoảng 11 tỷ thùng dầu và hàng trăm ngàn tỷ m3 khí đốt tự nhiên đang nằm dưới đáy biển và gần 10 triệu tấn cá đánh bắt mỗi năm, việc đảm bảo tự do hàng hải ở vùng biển này là cực kỳ quan trọng đối với nền kinh tế khu vực.
Trung Quốc đã rất nham hiểm khi sử dụng lực lượng cảnh sát biển để khẳng định tuyên bố chủ quyền phi lý mà không cần có sự hiện diện công khai của lực lượng hải quân. Với chiến thuật này, Bắc Kinh vừa duy trì quyền kiểm