Căng thẳng Iran-Israel hiện tại "ngẫu nhiên" mang đến lợi ích cho Nga.
Chiến thắng của ông Putin
Căng thẳng giữa Israel và Iran đã leo thang trong tháng này khi cả hai rơi vào một cuộc đụng độ quân sự ở Syria. Kết quả cuối cùng của cuộc xung đột vẫn chưa được định đoạt. Tuy nhiên, cho đến nay chiến thắng dường như lại dành cho Tổng thống Nga Vladimir Putin, tờ The Hill bình luận.
Đối với điện Kremlin, căng thẳng giữa bất kỳ quốc gia nào - cho dù là bạn hay kẻ thù đều sẽ khiến cả hai bên đối đầu suy yếu và do đó tăng cường vị thế của Moscow theo cách ngược lại.
Tương tự như vậy, chuyên gia nghiên cứu Cận đông Anna Borshchevskaya từ viện Nghiên cứu Washington cho rằng, nhà lãnh đạo Nga cũng có khả năng coi căng thẳng hiện tại giữa Israel và Iran bằng nhận thức trên.
Chắc chắn Tổng thống Putin sẽ mong đợi mọi thứ sẽ chỉ ở mức “khá nóng” như hiện tại thay vì “sôi sục”, vì chính sách của Mỹ trong khu vực hiện đang rơi vào tình trạng hỗn loạn giống như vài năm trước đây, điều khiến cho Moscow càng dễ dàng bước tới và thể hiện bản thân như một “trung gian hòa giải” số một, có khả năng đàm phán với tất cả các bên.
Thực tế đã chứng minh, ngay cả khi mối quan hệ giữa Israel và Iran bắt đầu có những tia lửa va chạm những tháng trước đó, Moscow đã luôn giữ mình ở vị thế trung lập, ngay cả khi nhiều người cho rằng Điện Kremlin dường như nghiêng về gần hơn với Iran - đối tác chính trong khu vực, trong khi quan hệ Nga với Israel ngày càng căng thẳng.
Ví dụ, hồi tháng 2 vừa qua, Bộ Ngoại giao Nga kêu gọi “tất cả các bên cùng kiềm chế”, nhưng không thể thừa nhận lý do chính đáng của Israel trong việc tung ra các cuộc không kích nhắm vào các mục tiêu của Iran ở Syria.
Sau các cuộc không kích của Israel tại căn cứ T-4 của Syria vào ngày 9/4, Moscow đã lần đầu tiên lên tiếng chỉ trích Tel Aviv (mà nhiều người cho rằng vì không hài lòng trước việc Israel tấn công mà không báo trước), cho biết nước này có thể bán hệ thống S-300 cho chính quyền Bashar al- Assad.
Nga vẫn giữ sự trung lập ở Trung Đông bất chấp việc Israel tấn công đối tác thân thiết Iran.
Tuy nhiên, sau chuyến thăm mới nhất của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tới Moscow và sau các chiến dịch quân sự của Israel tại Syria, Tổng thống Putin dường như đã ngừng lại ý định chuyển giao S-300 cho Syria - ít nhất là trong thời điểm hiện tại, mặc dù điện Kremlin nhanh chóng nhấn mạnh rằng chuyến thăm của ông Netanyahu không phải là lý do làm nên quyết định.
Trong những ngày tiếp theo, Moscow dường như đã thay đổi lập trường của mình với Iran.
Hôm 17/5, nhà lãnh đạo Nga đã đưa ra một tuyên bố đáng chú ý: “Sau thành công của quân đội Syria trong cuộc chiến chống khủng bố ... lực lượng vũ trang nước ngoài nên rút khỏi lãnh thổ của Syria". Một lời ám chỉ mà nhiều nhà phân tích cho rằng có thể là hướng tới Tehran.
Ngay sau đó, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã phân tích rõ đối tượng mà ông Putin hướng tới là “những lực lượng ở bất hợp pháp ở Syria dựa trên quan niệm của pháp luật quốc tế”.
Về cơ bản, Nga không coi Iran là ở lực lượng bất hợp pháp ở Syria, nhưng tuyên bố nói trên cũng không khỏi khiến cho Tehran cảm thấy chạnh lòng, như thể chỉ có một lực lượng duy nhất “hợp pháp” ở Syria chính là Nga.
Cục diện đầy biến động
Đại sứ Nga tại Syria Alexander Lavrientiev, tiếp tục giải thích rằng Tổng thống Putin muốn nhắm tới người nghe là Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran và Hezbollah, nhưng nói thêm rằng bình luận của ông Putin chỉ là một “tuyên bố chính trị” hơn là một tuyên bố yêu cầu rút lui thực sự.
Tờ The Hill bình luận, trong bối cảnh này, Tổng thống Putin dường như sẽ không cố gây quá nhiều áp lực lên Iran, nhưng có một điều cần phải thừa nhận rằng, Iran bị suy yếu ở Trung Đông sẽ mang đến lợi thế rất lớn cho Moscow.
Trong khi Israel cảm thấy tự lượng sức mình và hiểu rằng chỉ có gần gũi hơn với Nga mới giúp vị thế của bản thân lên cao.
Trung Đông vẫn là khu vực nhiều biến động và không thể đoán trước, nhưng khi không còn đó sự hiện diện mạnh mẽ của người Mỹ - cùng với sự suy yếu của các thế lực khác – Nga sẽ tạo dựng được vị thế ở một tầm cao mới hơn trong tương lai.
