Cách đây ít phút, ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng vụ Pháp chế, Bộ Y tế đã trao đối với báo chí xung quanh vấn đề gây tranh cãi này.
Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế Nguyễn Huy Quang: "Bắt buộc hiến máu chỉ là phương án giả định, đối chiếu". Ảnh: Hương Lan.
Ngay từ đầu cuộc trao đổi, ông Nguyễn Huy Quang cho biết: “Quan điểm của Bộ Y tế là ủng hộ và lựa chọn phương án 2, quy định việc hiến máu là tự nguyện, kết hợp với tăng chi cho hoạt động vận động hiến máu”.
Ông Quang cho biết thêm: “Trong tờ trình Bộ Y tế gửi đến Bộ Tư pháp có đánh giá về mặt tác động của dự án Luật và nội dung đánh gia có vấn đề hiến máu. Chúng tôi có đưa ra 2 giải pháp về vấn đề hiến máu.
Trong đó, nội dung giải pháp 1 quy định việc hiến máu là nghĩa vụ bắt buộc của công dân phải thực hiện 1 năm/lần nhưng có loại trừ một số trường hợp không thể hiến máu chỉ là phương án giả định để đối chiếu, so sánh cho việc Bộ Y tế lựa chọn quy định việc hiến máu là tự nguyện để đưa vào dự thảo Luật
Chúng tôi chưa đề xuất gì về việc bắt buộc công dân hiến máu 1 lần trên năm. Dựa trên tinh thần tự nguyện chứ không bắt buộc.”.
Ông Quang lý giải thêm việc Bộ Y tế lựa chọn việc hiến máu là tự nguyện để đưa vào dự thảo Luật: “Việc hiến máu hiện nay với nòng cốt là đoàn thanh niên, các tổ chức quần chúng, tuổi trẻ khác… tổ chức khác hiến máu tình nguyện. Nhiều chương trình giọt máu nghĩa tình, hành trình đỏ... hiến máu là trào lưu, là phong cách sống tốt đẹp.
Năm 2016, hiến máu nhân đạo thu được gần 1,4 triệu đơn vị máu, tăng 15% so với năm 2015. Chính vì vậy, việc lựa chọn cơ chế hiến máu tình nguyện là đúng đắn.
Hiện nay, 97,5% người hiến máu là người tình nguyện. Và hiện nay có khoảng 1,45% dân số tham gia hiến máu. Theo tính toán của thế giới, 2% dân số tham gia hiến máu là con số lý tưởng để cung cấp đủ nguồn máu.
Nhu cầu điều trị hiện nay ở các tuyến tỉnh là đáp ứng đủ nhu cầu. Các tuyến huyện thiếu khoảng 20% nhu cầu. Chính vì các trường hợp cần máu ở tuyến huyện có thể truyền máu từ tuyến trên về hoặc chuyển bệnh nhân lên hoặc là ngân hàng máu sống, các chế phẩm máu phù hợp. Hiến máu tự nguyện chứng minh tính hiệu quả trong thực tiễn”.
Ông Quang phân trần thêm: “Việc xây dựng luật phải dựa trên bằng chứng khoa học pháp lý, có tính thuyết phục cao và rộng đường ý kiến dư luận. Có ý kiến đưa ra là nếu tự nguyện không được thì chúng ta có nên quy định bắt buộc công dân phải hiến máu.
Thứ hai là nếu bắt buộc thì với khoảng hơn 40 triệu người dân có thể hiến máu, chúng ta cũng không thể dùng hết và chi phí cho nó cũng tốn kém hơn việc quy định hiến máu tự nguyện. Xét về khía cạnh quyền con người, kinh tế, kinh nghiệm thế giới, thực tiễn... thì Bộ Y tế chọn việc quy định hiến máu là tự nguyện đưa vào dự thảo Luật”.
Đỗ Thơm – Hương Lan
