Cuộc bầu cử ngày 28/7 đánh dấu một sự thay đổi lớn trên chính trường Campuchia, nhưng Thủ tướng Hun Sen vốn là một nhà chính trị “lõi đời” và vẫn có thể thích ứng với môi trường mới.
Thủ tướng Hun Sen bỏ phiếu bầu cử Quốc hội Campuchia khóa V
Kẻ thua cuộc lớn nhất nhiều khả năng là Trung Quốc vì sau cuộc bầu cử Quốc hội Campuchia khóa V, Bắc Kinh khó có thể thu hồi “cả vốn lẫn lời” cho những khoản đầu tư khổng lồ đã đổ vào Campuchia.
Mặc dù Đảng Cứu quốc Campuchia (CNRP) đã giành được gần một nửa số ghế trong Quốc hội khóa V và tuyên bố rằng CNRP đã thắng nếu không có gian lận bầu cử, nhưng Thủ tướng Hun Sen chắc chắn sẽ không chịu từ bỏ quyền lực.
Vấn đề ở chỗ, Thủ tướng Hun Sen sẽ thay đổi cung cách quản lý như thế nào để củng cố nền tảng ủng hộ Đảng Nhân dân Campuchia (CPP) trong vòng 5 năm tới.
Ông Hun Sen có thể dựa nhiều hơn nữa vào viện trợ-đầu tư từ Trung Quốc hoặc ông có thể giải tỏa mối quan ngại của dân chúng về nạn tham nhũng và tình trạng lạm quyền để nhận được sự hỗ trợ nhiều hơn của phương Tây. Giả thiết thứ hai xem ra hơi trái ngược với tính cách của ông.
Trước khi tiến hành cuộc bầu cử Quốc hội Campuchia khóa V vào ngày 28/7, CPP đã theo đuổi một đường lối trung dung để có thể nhận được sự hỗ trợ của cả Trung Quốc lẫn phương Tây. Trong mấy năm gần đây, Thủ tướng Hun Sen đã ngả về phía Trung Quốc – nước đã cung cấp viện trợ, tín dụng ưu đãi cho Phnom Penh và đầu tư nhiều nhất vào Campuchia. Trung Quốc là nước đầu tư trực tiếp (FDI) lớn nhất ở Campuchia, lên tới 1,2 tỷ USD riêng trong năm 2011 và gấp 10 lần FDI của các công ty Mỹ.
Thủ tướng Hun Sen cho biết ông thích viện trợ của Trung Quốc vì viện trợ của phương Tây thường đi kèm “những điều kiện ràng buộc” như nhân quyền và dân chủ.
 |
| Thủ tướng Hun Sen và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường. |
Theo trợ lý Sry Thamrong, trong năm 2012 khi Campuchia giữ chức Chủ tịch luân phiên ASEAN, Thủ tướng Hun Sen và Chủ tịch Trung Quốc thời đó là Hồ Cẩm Đào đã nhất trí rằng ASEAN không nên "quốc tế hóa" vấn đề Biển Đông. Tại cuộc họp với Chủ tịch Hồ Cẩm Đào hồi tháng 4/2012 ở Phnom Penh, Thủ tướng Campuchia đã yêu cầu Trung Quốc cung cấp tín dụng ưu đãi từ 300 đến 500 triệu USD cho các dự án thủy lợi, điện và nhiều dự án khác.
Tại hội nghị tháng 2/2012, Campuchia đã sử dụng đặc quyền Chủ tịch ASEAN để gạt vấn đề Biển Đông ra khỏi chương trình nghị sự chính thức. Trong hội nghị tháng 7/2012, Bộ trưởng Ngoại giao Campuchia đã ngắt lời Tổng thư ký ASEAN khi ông này bắt đầu nói về những căng thẳng lãnh thổ và lần đầu tiên trong lịch sử 45 năm hình thành, Hội nghị cấp cao ASEAN ở Phnom Penh không ra được một Tuyên bố chung. Sau đó, tại Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á hồi tháng 11/2012, Thủ tướng Hun Sen còn cao giọng tuyên bố ASEAN đã nhất trí không quốc tế hóa các tranh chấp ở Biển Đông và dẫn đến sự phản đối chính thức của Philippines. Điều này không có gì đáng ngạc nhiên vì hồi tháng 9/2012, Trung Quốc đã cung cấp cho Campuchia 500 triệu USD tín dụng ưu đãi mà Thủ tướng Hun Sen yêu cầu.
Chỉ có điều, dân chúng “xứ sở Chùa Tháp” lại có thái độ bất mãn trước sự chi phối của Trung Quốc đối với trong nền kinh tế Campuchia. Các dự án cơ sở hạ tầng của Bắc Kinh sử dụng tỷ lệ cao lao động người Trung Quốc và ít mang lại lợi ích cho người dân bản địa. Các doanh nghiệp Trung Quốc cũng thường khai thác gỗ và khai khoáng bất hợp pháp. Trong tháng 2/2012, hãng Reuters đưa tin Trung Quốc có kế hoạch chi 11 tỷ USD để xây dựng một cảng biển, đường sắt và một khu liên hợp sản xuất thép ở Rovieng, Campuchia.
Trong những năm gần đây Trung Quốc đã cung cấp khoảng một nửa viện trợ nước ngoài mà Campuchia từng nhận được.
Chỉ có điều, trong tương lai, Thủ tướng Hun Sen sẽ không thể chỉ dựa vào viện trợ của Trung Quốc, khi phe đối lập đã mạnh lên đòi cải cách chính trị, chống tham nhũng và nâng cao trách nhiệm cá nhân của giới quan chức. Sự phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc sẽ chỉ cản trở việc đối phó với những thách thức kể trên.
Theo Khám phá
