Trung Quốc đã đàm phán với ASEAN về bộ quy tắc ứng xử Biển Đông trong 13 năm qua. Trong khi đó, Bắc Kinh tiến hành các hoạt động cải tạo đảo phi pháp nhằm thay đổi hiện trạng Biển Đông trong khi ASEAN vẫn chưa thể xây dựng một chính sách thống nhất trong giải quyết tình trạng mâu thuẫn với Trung Quốc.
Theo National Interest, sự trỗi dậy của Trung Quốc được coi như một “con cừu đen” trong vấn đề hội nhập Đông Nam Á.
Mặc dù các quốc gia trong khu vực có kế hoạch xây dựng một cộng đồng kinh tế ASEAN vào cuối năm 2015, vấn đề hội nhập chính trị- an ninh vẫn còn tiến triển chậm, một phần do nguyên tắc không can thiệp và không đối đầu của ASEAN.
Hội nghị thượng định ASEAN lần thứ 26 tại Kuala Lumpur, Malaysia.
ASEAN vẫn theo đuổi chính sách trong quan hệ với Trung Quốc từ những năm 1990. Chiến lược này đã không thể ngăn Trung Quốc đẩy khu vực vào tình trạng bất ổn và đe dọa sự hội nhập.
Điển hình như khi Bắc Kinh thách thức Philioppines ở bãi Cỏ Mây chỉ 9 ngày trước khi vòng đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử diễn ra năm 2014, Trung Quốc đã không quan tâm đến mục tiêu của ASEAN về trật tự hợp tác trong khu vực.
Trong khi các quốc gia thành viên ASEAN thiếu thống nhất về nhiều vấn đề chính trị và an ninh, ASEAN đang ngày càng trở thành trọng tâm phát triển của châu Á-Thái Bình Dương và tiếp tục chứng tỏ giá trị thông qua việc hội nhập và thể chế hóa đối thoại.
Thông qua ASEAN, các quốc gia có vai trò nhỏ hơn như Lào và Campuchia đã có tiếng nói trong hệ thống quốc tế. Ngoài ra, ASEAN cũng góp phần duy trì trật tự ổn định bằng việc đóng vai trò trung lập trong Chiến tranh Lạnh.
Tuy nhiên, Trung Quốc đã khai thác sự chia rẽ giữa các nước thành viên ASEAN và gây áp lực kinh tế, bao gồm cả tích
