Việc chuyển từ “thu phí” sang “thu giá” BOT, theo Bộ trưởng bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể “đây không phải do Bộ tự đặt ra mà do Nghị định của Chính phủ quy định”.
PV: Thưa Bộ trưởng, vì sao chuyển từ “thu phí” sang “thu giá”?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Sản phẩm nào cũng phải đem lại hiệu quả kinh doanh. Ví dụ một dự án BOT thì nhà đầu tư bỏ tiền ra, Nhà nước cũng phải có phương án hoàn vốn, căn cứ vào phương án hoàn vốn cho phép. Nhưng Nhà nước cố gắng điều chỉnh ở mức thấp nhất để tạo điều kiện thuận lợi cho xã hội.
Hiện nay đã điều chỉnh theo hướng, trạm thu giá nào có điều kiện thì giảm toàn bộ đến mức thấp nhất để giảm chi phí, cân bằng theo quy luật thị trường. Doanh nghiệp nào sản xuất ra sản phẩm cũng phải tính toán mức giá hợp lý để thu hồi khoản vốn đầu tư.
PV: Việc chuyển sang “thu giá” là đánh tráo khái niệm, khiến doanh nghiệp đẩy giá hoặc dễ đề xuất tăng giá?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Về nguyên tắc, sản phẩm đó của doanh nghiệp nhưng mình có điều tiết theo thị trường. Tại sao Thủ tướng Chính phủ họp, tại sao các bộ ngành họp, tại sao Quốc hội yêu cầu xem xét… Tức là phải điều tiết đảm bảo lợi ích. Đã ký hợp đồng với Bộ, Bộ sẽ có trách nhiệm giám sát việc này để kiểm tra, làm sao có giá hợp lý nhất.
Nghị định quy định thay đổi thì phải điều chỉnh theo yêu cầu của Chính phủ.
Chú thích ảnh
PV: Nếu doanh nghiệp muốn tăng giá thì thế nào?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Họ sẽ ngồi lại với Bộ, Bộ sẽ xem xét, khi nào thấy hài hòa các lợi ích, chi phí xã hội thấp nhất mới cho phép, còn nếu không, không được tự điều chỉnh.
PV: Hai khái niệm này, khi thay đổi từ "thu phí" sang "thu giá", bản chất có thay đổi không?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Mỗi giai đoạn lịch sử, khả năng chịu đựng của nền kinh tế là khác nhau. Hiện nay, chủ trương là giảm thấp nhất chi phí của hàng hóa. Do đó, về bản chất, việc điều chỉnh để làm sao khả năng chịu đựng của nền kinh tế tốt nhất.
Bản chất nhà đầu tư kinh doanh thì cũng phải có lợi nhuận theo quy định của Nhà nước. Nếu thu cao thì thời gian ngắn, thu thấp thì thời gian dài, tất cả đều theo quy định của Nhà nước. Mình quản lý Nhà nước thì điều tiết làm sao hài hòa lợi ích doanh nghiệp nhưng các trạm thu giá đều điều chỉnh đến mức thấp nhất để làm sao hàng hóa trong giai đoạn hiện nay đảm bảo chi phí thấp nhất.
PV: Tức là có thay đổi?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Có thay đổi chứ, bởi vì ngày xưa, mỗi lần điều chỉnh rất khó khăn, vì phí liên quan đến nghị quyết của HĐND địa phương và HĐND địa phương không linh động được. Bây giờ chuyển qua giá, bản chất nhà đầu tư vẫn hưởng như vậy nhưng mình sẽ điều chỉnh nhanh chóng để đáp ứng điều kiện từng vị trí, từng khu vực. Có những vị trí giảm rất sâu vì điều kiện cho phép. Còn ra HĐND, để điều chỉnh một mức rất khó khăn. Hiện nay, theo quy định mới, mới chuyển từ bộ Tài chính sang bộ Giao thông Vận tải. Ngày xưa, bộ Tài chính có những thông tư, còn bây giờ chuyển sang bộ Giao thông Vận tải, Bộ sẽ điều tiết để làm sao đảm bảo hài hòa theo Nghị định của Chính phủ.
Sắp tới thu phiếu kín, tự động, đảm bảo hết các điều kiện đặt ra. Còn hiện nay, các dự án đang khai thác phải tiếp tục xem xét để làm sao người dân và doanh nghiệp các thành phần kinh tế khác có điều kiện cạnh tranh.
PV: Để HĐND giám sát, không có lợi cho doanh nghiệp?
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể: Sắp tới khi đưa vào thu giá tự động, mỗi doanh nghiệp có trung tâm công nghệ, người dân, doanh nghiệp, các thành phần kinh tế và cơ quan Nhà nước có thể thông qua hệ thống này giám sát được nguồn thu hằng ngày, hằng tháng, hằng năm.
Hệ thống này cung cấp cho tổng cục Đường bộ quản lý toàn bộ, đảm bảo thu chi công khai, minh bạch, người dân có thể giám sát thông qua các thiết bị điện tử độ chính xác cao, không còn tình trạng kiểm tra cùi vé, xé vé.
Hệ thống mới rất tốt, Bộ cố gắng thực hiện nghiêm túc Quyết định 07 của Chính phủ, cuối năm nay vận hành các đường cao tốc, quốc lộ, đến 2019 sẽ phủ kín toàn bộ các trạm thu phí tự động. Đây là trách nhiệm công khai minh bạch, giám sát chi phí, tạo điều kiện cho các dòng xe lưu thông nhanh chóng qua trạm thu giá, có thể chạy 40-50km/h vẫn bình thường, có nhiều lợi ích, người dân, doanh nghiệp đỡ mất thời gian, giám sát được chi phí, đảm bảo rõ ràng…
PV: Trân trọng cảm ơn ông!
