Thứ trưởng Bộ Công thương Hồ Thị Kim Thoa
Tháng 9/2014, Tổng công ty Đầu tư kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) thoái sạch 3,9 triệu cổ phần, tương đương 17,74% vốn điều lệ CTCP Bóng đèn Điện Quang (HOSE: DQC) dưới hình thức thỏa thuận. Chi tiết người mua không được công bố. Tuy nhiên báo cáo quản trị năm 2014 cho thấy vào ngày giao dịch thành công 15/9/2014, hai cá nhân Hồ Đức Dũng và Trần Thị Lĩnh đã mua 2,85 triệu cổ phiếu DQC. Có nghĩa rằng những cái tên này đã mua vào phần lớn số cổ phần bán ra bởi SCIC.
Ông Hồ Đức Dũng, sinh năm 1986, là con trai ông Hồ Đức Lam, em ruột Thứ trưởng Bộ Công thương Hồ Thị Kim Thoa. Cháu trai bà Thoa hiện giữ chức Thành viên Hội đồng quản trị (HĐQT) CTCP Nhựa Rạng Đông, nơi cha ông làm Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc. Trong khi đó, bà Trần Thị Lĩnh cũng là Thành viên HĐQT của Nhựa Rạng Đông, đồng thời là nhân viên phòng xuất nhập khẩu của Bóng đèn Điện Quang.
Đây chỉ là một trong nhiều thương vụ nhằm thâu tóm Bóng đèn Điện Quang của gia đình Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa.
Bà Hồ Thị Kim Thoa sinh năm 1960 tại Nghệ An, là một trong những người có thời gian gắn bó lâu nhất với Bóng đèn Điện Quang. Trong gần hai thập kỷ, từ năm 1992-2010, bà Thoa lần lượt đảm nhiệm các chức vụ chủ chốt, từ trưởng phòng Kế hoạch vật tư, Giám đốc Điều hành kinh doanh, Tổng giám đốc rồi Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc kể từ khi DQC được cổ phần hóa vào năm 2005. Với tầm ảnh hưởng gần như tuyệt đối, việc bà Kim Thoa cùng các thành viên gia đình dễ dàng thâu tóm cổ phần doanh nghiệp này không phải là điều bất ngờ.
Theo Quyết định phê duyệt phương án cổ phần hóa tháng 11/2004 của Bộ Công nghiệp, vốn điều lệ của Bóng đèn Điện Quang được xác định là 23,5 tỷ đồng, trong đó Nhà nước giữ 51% và bán cho người lao động trong công ty 49%. Tuy nhiên cổ phần DQC sau đó nhanh chóng được chuyển nhượng cho các cổ đông bên ngoài. Tới cuối năm 2007, vốn Nhà nước tại đây chỉ còn 20,8%, cổ đông bên ngoài nắm giữ tới 60,7%. Bản thân bà Kim Thoa, khi đó là Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc, cùng người thân trong gia đình là mẹ ruột, con gái và em trai sở hữu 2,1 triệu cổ phiếu DQC, chiếm 13,5% vốn điều lệ.
Con số này nhanh chóng tăng lên 30,4% vào cuối năm 2013. Nếu tính cả pháp nhân liên quan là CTCP Đầu tư và Thương mại Điện Quang (Em trai và mẹ bà Kim Thoa chiếm 36% cổ phần) thì là 34,4%. Năm 2014, với việc thâu tóm phần lớn cổ phần thoái bởi SCIC từ hai cá nhân Hồ Đức Dũng và Trần Thị Lĩnh (đã nêu trên), tỷ lệ sở hữu của gia đình thứ trưởng Kim Thoa cùng các cá nhân, pháp nhân liên quan tăng mạnh lên 54%. Sau đợt mua vào ồ ạt của Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Hồ Quỳnh Hưng trong năm 2015, tỷ lệ này tiếp tục được nâng lên thành 58,4% và ổn định cho tới nay.
Cùng với việc sở hữu tỷ lệ chi phối DQC, người nhà bà Hồ Thị Kim Thoa cũng đồng thời nắm giữ những chức vụ quan trọng tại đây. Hiện nay, Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ DQC ông Hồ Quỳnh Hưng chính là em trai bà Thoa và kế thừa chiếc ghế của chị ruột từ năm 2010, thời điểm bà Thoa được bổ nhiệm làm Thứ trưởng Bộ Công thương. Ngoài ra, hai người con gái là Nguyễn Thái Nga và Nguyễn Thái Quỳnh Lê lần lượt giữ chức Thành viên HĐQT và Giám đốc Ban dự án của Bóng đèn Điện Quang.
Nghi Điền
