Từ lâu, trên địa bàn Hà Nội, xuất hiện một "phân đà" Cái Bang (gọi theo kiểu truyện võ hiệp hay dùng) rất lạ lùng. Sở dĩ gọi là "phân đà" vì đây chỉ là một bộ phận hành nghề kiểu này. Phóng viên xin tạm mượn thuật ngữ Cái Bang vì thực chất cũng chưa có định nghĩa cho bộ phận người này, nhưng nhìn chung họ gần với Cái Bang nhất.
Thực ra ai cũng biết, Cái Bang tức là ăn mày. Tuy nhiên Cái Bang từ xưa tới nay cũng có nhiều thể loại, có thể khóc mướn, có thể hát rong, bán rong, có thể chống gậy đi xin cơm, nhưng thậm chí cũng có thể trộm cắp, cướp bóc...
Một buổi tối bán rong
Loại Cái Bang này có thể liệt vào thể loại "bán rong", nhưng không giống kiểu của những người bán rong thông thường. Những người bán rong thông thường không dựa vào lòng thương của người khác, mà là thuận mua vừa bán. Còn loại Cái Bang "bán rong" này là loại "bán rong" rất tội nghiệp nhưng cũng rất giàu "lòng tự trọng".
Cái Bang giàu "lòng tự trọng"
Một buổi tối, tại một quán ăn tối trên đường Nguyễn Phong Sắc kéo dài, xuất hiện một cậu bé khoảng 15 tuổi địu đằng trước bụng một đứa bé (khoảng 1 tuổi - PV) cầm rổ kẹo cao su đi từ bàn này sang bàn khác mời khách mua. Cậu bé này rất gầy gò và xanh xao, khuôn mặt cậu trông ủ rũ tội nghiệp, đứa bé trên tay thì nét mặt dường như vô cảm.
Khi cậu bé bước đến gần bàn chúng tôi đang ngồi, tôi ngước lên nhìn và cũng cảm thấy động lòng trắc ẩn. Nhưng tôi nghĩ trong bụng, kẹo cao su mình vốn không có hứng thú để nhai, tôi vội rút trong túi ra tờ tiền lẻ 2.000 VNĐ đưa cho cậu bé. Sở dĩ tôi làm vậy bởi thấy bộ dạng và cách thức của cậu bé này thì mỗi năm, tôi phải gặp tới hàng trăm hàng nghìn người, và đều là ăn mày cả, mà đã ăn mày thì phải đi xin tiền.
Vậy nhưng tôi lầm, khi vừa đưa tờ 2.000 ra phía trước thì cậu bé này thụt lui lại rất nhanh và lắc đầu nhìn tôi.
Tôi hơi khó hiểu trước cách xử sự đầy "tự trọng" của cậu bé này. Mấy người bạn cũng bảo "ý cậu ấy là mời anh mua hàng, chứ không phải là xin tiền". Tôi vội sửa sai bằng cách gọi cậu bé lại. "Cho anh mua một phong kẹo" - Tôi nói.
Tôi cầm phong kẹo rồi hỏi giá. Loại kẹo cao su này, các đại lý hàng quán hầu như ở đâu cũng bán, giá khoảng 3 - 4.000 VNĐ. Cậu bé đáp: "mười nghìn."
Lúc này chúng tôi mới ngớ người ra. Lòng tự trọng của cậu bé này đã kiếm thêm được 4.000 đồng.
Trên thực tế, khách vào ăn uống tại các quán ở đây vào buổi tối thường là rỗi rãi, ngồi thong thả và khá hào phóng, nhiều trong số đó là những chàng trai ga lăng đi cùng bạn gái. Cho nên đây là mảnh đất màu mỡ của những cậu bé bán rong này. Trông thấy vẻ mặt tội nghiệp của cậu bé, không mấy ai nỡ không rút ra 10 nghìn đồng mua một phong kẹo.
Nạn nhân của trò chăn dắt
Thực chất, loại Cái Bang giàu lòng tự trọng này đang là nạn nhân của những kẻ chăn dắt trẻ em vô lương tâm. Như cách đây một vài tháng, một tờ báo điện tử đã từng phản ánh về nạn chăn dắt trẻ em đi bán rong kẹo cao su tại nhiều nơi trên địa bàn Hà Nội. Cứ tối tối, tại đường Nguyễn Phong Sắc kéo dài - thuộc quận Cầu Giấy, có hai đứa trẻ một lớn một bé được một người phụ nữ dáng to béo mặc bộ đồ ngủ đi xe Dream chở đến và thả xuống.
Một cậu bé khuyết tật bị chăn dắt tại cầu vượt Ngã Tư Vọng mà năm ngoái đã được báo chí phản ánh, sau đó nghe nói được một trung tâm nhận nuôi dưỡng. Tuy nhiên thời gian gần đây có dấu hiệu xuất hiện trở lại.
Sau đó cậu lớn (khoảng 15 tuổi) địu đứa nhỏ (khoảng 1 tuổi) trước ngực, tay cầm rổ nhựa đựng kẹo cao su đi rao bán. Đối tượng khách hàng của cậu lớn này là tại các quán ăn tối có người ra vào tấp nập. Đặc biệt lâu nay, khu vực đường Nguyễn Phong Sắc kéo dài, có một dãy toàn quán bán vịt, là mảnh đất màu mỡ của những cậu bé bán rong kiểu này.
Sau một lúc bán hàng khá "thu hoạch", cậu lớn đi ra một góc gọi điện thoại cho "người thân" đến đón về.
Không chỉ ở đường Nguyễn Phong Sắc kéo dài mà nhiều nơi trên địa bàn Hà Nội như Ngọc Hà, Cao Bá Quát, Cát Linh, Phạm Ngọc Thạch,... chúng ta đều có thể dễ dàng bắt gặp những cậu bé, cô bé này.
Linh Nguyệt
Người viết bài này xin bày tỏ lời xin lỗi tới những trẻ em đang lang thang cơ nhỡ, đang hàng ngày phải đi khắp hang cùng ngõ hẻm để bán rong, làm thuê, thậm chí là xin ăn và đang gặp cảnh đời éo le.
Vậy nhưng từ lâu Đảng và Nhà nước ta đã có chủ trương, chính sách đối với trẻ em. Mà điều đó thể hiện trong "luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em". Trong đó có quy đinh một số quyền cơ bản của trẻ em có thể nêu ra như quyền được chăm sóc, nuôi dưỡng, quyền được tôn trọng, bảo vệ tính mạng, thân thể, nhân phẩm và danh dự, quyền được học tập.
Theo đó mọi hành vi chăn dắt, dụ dỗ, lôi kéo trẻ em đi lang thang, lợi dụng trẻ em lang thang để trục lợi, lạm dụng lao động trẻ em đều là hành vi bị cấm.
