Trong khi những vị chủ nhân lập dị này vô cùng hạnh phúc và đeo đuổi đến cùng ý định của mình thì hàng xóm của họ sống trong cảnh lo sợ và chính quyền gần như bất lực bởi luật chưa đề cập đến.
Khi cái tôi trở thành lập dị
Câu chuyện ướp xác người thân, hay biến ngôi nhà của mình thành một thế giới rùng rợn giờ đây không còn là câu chuyện quốc tế nữa. Nhiều người Việt Nam hiện giờ tự cho mình cái quyền thể hiện cái tôi của mình đi ngược với văn hoá truyền thống.
Mới đây nhất, câu chuyện về ông Phạm Chứng (72 tuổi), một hoạ sĩ nghiệp dư đeo đuổi giấc mơ lập kỷ lục guinness bằng cách đúc một vườn tượng ma mị, miêu tả chi tiết nhằm biểu thị tột cùng những đau thương chết chóc. Vườn tượng đầy ám ảnh này ngự trị tại ấp Long Hải, xã Trường Tây, huyện Hòa Thành tỉnh Tây Ninh. Được biết, đây là kỳ công nhiều năm trời của một người hoạ sĩ nghiệp dư để theo đuổi ước mong một ngày tên tuổi của mình được ghi vào sách kỷ lục guinness.
Ông Lê Văn ôm xác vợ ngủ mặc cho hàng xóm láng giềng phản ứng.
Vườn tượng ma mị được người hoạ sĩ nghiệp dư này thể hiện một cách nhất quán chủ đề "tội ác thế gian". Mỗi một bức tượng là một thái cực đau khổ, u uất. Ông Chứng đã dùng chất liệu cát và xi măng để đúc và vẽ nên những hình khối kỳ quái đau đớn đầy ám ảnh. Nhiều người khi đến xem vườn tượng này thực sự bất ngờ. Có lẽ, nếu nhìn nhận nghiêm túc và chuyển tải thích hợp thì khu vườn sẽ không đến nỗi khiến người dân xung quanh phẫn nộ. Bởi, trong hàng ngàn bức tượng được phân bố dày đặc trong khu vườn rộng gần 1.000m2 này chỉ toàn những hình dáng ma quái, đau đớn khiến người khác liên tưởng đây là chốn địa ngục. Trong vườn, tượng mặt người nằm ngổn ngang trên mặt đất, trong đó có những cái tạo hình bị dao đâm ngập cán ở mũi, trán… Ngay trước cửa nhà, có hai "xác ướp" nam và nữ nằm cạnh nhau, tạc chặt xuống nền gạch trước hiên nhà.
Được biết, trong khu vườn tượng này đa số là tượng đầu lâu người. Mỗi bức tượng biểu hiện với đủ lứa tuổi, mỗi tính cách, và cách biểu cảm sắc thái u uất, đau khổ không trùng lặp. Có thể nói cả khu vườn là một thế giới buồn thảm, uất hận đầy ám ảnh. Trong số hàng ngàn bức tượng đó, vị chủ nhân còn cố tình dành những vị trí trang trọng như một điểm nhấn để đặt những bức tượng trong tư thế quằn quại đấu tranh giữa sinh tử. Để kết nối và xâu chuỗi ý tưởng một cách có hệ thống, người chủ nhân đã cố tình đắp rải rác quanh khu vườn tượng những "thân thể" không nguyên vẹn, nằm la liệt, cô quạnh.
| Cần quy định rõ quy trình để tránh tình trạng "việc đã rồi" Theo luật sư Nguyễn Duy Hùng, luật pháp nhiều khi không thể quy định một cách tỉ mỉ, chi tiết từng hành vi cụ thể nhưng cần thiết phải có quy trình rõ ràng để sàng lọc. Ví như, muốn đắp tượng, xây tượng theo sở thích phải xin giấy phép của cơ quan văn hóa. Nội dung chủ đề phải rõ ràng. Nếu thấy phù hợp không ảnh hưởng đến đời sống của người dân thì cho, còn không phù hợp thì ngăn cấm. |
Theo thông tin chúng tôi thu thập được, chủ nhân của khu vườn rùng rợn này ở TP.HCM. Ông Chứng chỉ về đây đúc tượng, sắp đặt, trưng bày trong khu vườn này rồi trở lại thành phố. Trong khi đó, khu vườn lại nằm ở vị trí dân cư đông đúc, đông người qua lại, biến nơi đây trở thành nỗi ám ảnh cho ai có việc đi ngang qua. Người dân ở đây rất bức xúc, họ cho rằng: "Khu vườn tượng quá ghê rợn, khiến trẻ con lẫn người lớn sợ hãi. Tối đến, người ta chẳng dám ra đường. Trong khi đó chủ nhân khu vườn cứ khoảng nửa tháng hoặc một tháng mới xuất hiện, cặm cụi đúc vài chục bức tượng, đầu người như vậy rồi đi thì chúng tôi phải sống với những thứ "chết chóc" đó cả năm trời".
Câu chuyện về nghệ nhân đúc tượng mong một ngày tên mình được công nhận vào sách kỷ lục guinness đã đáng sợ, thì chuyện về người đàn ông ở Quảng Ngãi ướp xác vợ để được ôm vợ ngủ càng khiến người ta kinh hãi hơn. Được biết, do lấy nhau nhưng do hoàn cảnh phải sống xa cách ít có thời gian để chăm sóc nhau, nên ông Lê Văn (năm nay 63 tuổi, ở Thăng Bình, Quảng Nam) hy vọng lúc về già được sống gần vợ để chăm sóc vợ. Tuy nhiên, không may, vợ ông vội vã ra đi khiến ông vô cùng đau đớn. Để bù đắp cho những tháng ngày tuổi xuân xa cách nhau, ông Lê Văn đã quyết định ướp xác vợ để mỗi đêm được ôm vợ ngủ như bình thường.
Kỹ thuật ướp xác của ông Lê Văn rất đơn giản, dùng thạch cao trát phía ngoài thi thể của người chết. Sau đó, mỗi ngày mang thi thể đó ra ngoài phơi nắng. Ông kiên trì làm việc đó hàng ngày bằng tình yêu của mình. Hàng xóm lúc đầu không hề hay biết, mãi tới 7 năm sau họ mới phát hiện ra và báo chí được biết đến. Con cháu, hàng xóm và chính quyền khuyên can ông, cho rằng việc làm này không đúng với thuần phong mỹ tục và không tốt cho người đã khuất, nhưng ông vẫn luôn bảo vệ quan điểm của mình. 9 năm qua kể từ khi vợ ông mất, là khoảng thời gian ông ôm thi hài vợ ngủ một cách ngon lành. Với ông, đó là cách tuyệt vời nhất để thể hiện tình cảm yêu thương của mình với người vợ quá cố. Và cũng chừng ấy năm ông chăm chút cho thi hài của vợ mình. Hễ chỗ nào bị sứt mẻ, ông lại trám vào, chỗ nào sơn trang điểm phai nhạt thì ông trang trí lại cho mới. Được biết, có lúc cơ quan chức năng xuống cưỡng chế nhưng cũng không lay chuyển được ông. Bà con hàng xóm thấy ông có vẻ gàn dở, dị thường và bảo thủ nên lâu dần cũng không góp ý nữa.
Vườn tượng của ông Phạm Chứng với những hình ảnh rùng rợn đang gây bức xúc cho người dân.
Cần có văn bản luật quy định rõ ràng
Những hành vi của những cá nhân trên hiện luật pháp vẫn chưa có quy định rõ ràng, thậm chí nhiều trường hợp gần như luật pháp đứng ngoài cuộc vì không có quy định cụ thể.
Theo luật sư Nguyễn Minh Đức, công ty Sở hữu trí tuệ và Tư vấn đầu tư IPIC, không chỉ trường hợp người đàn ông tự ướp xác vợ để ôm ngủ mà nhiều trường hợp dị thường khác nữa. Mặc dù, những hành vi kiểu này đang ảnh hưởng xấu đến cuộc sống của những người xung quanh, nhưng hiện chưa có văn bản luật quy định.
Theo luật sư Đức, khi luật chưa ban hành, thì những trường hợp này chỉ có cách là vận động. "Tuy nhiên theo những gì tôi được biết, chính quyền, người dân, người thân đã vận động trong thời gian dài nhưng người đàn ông này vẫn bảo thủ quan điểm của mình. Nếu vào trường hợp người ta cố tình bảo vệ lập trường thì rõ ràng không thể xử lý hành chính được. Chính vì vậy, nên có quy định cụ thể hơn, bởi hành động này gần như khó thể chấp nhận, xét cả trên khía cạnh văn hoá ứng xử lẫn quan niệm về đời sống tâm linh của người Việt. Ngay cả đối với người sống, hành vi trên không chỉ ảnh hưởng tới môi trường và sức khoẻ của người xung quanh và gây hoang mang sợ hãi. Riêng về trường hợp vườn tượng kinh dị ở Tây Ninh của ông Chứng, hiện tại căn cứ vào Nghị định 103 của Chính phủ ngày 6/11/2009 để áp dụng xử lý. Những bức tượng mang tính chất kích động, bạo lực, làm người dân sợ hãi nằm trong quy định cấm của nghị định này", vị luật sư nói.
Cũng liên quan tới vấn đề trên, luật sư Nguyễn Duy Hùng, đoàn luật sư Hà Nội nhận định, những trường hợp lập dị trên tuy không nhiều, nhưng rõ ràng có ảnh hưởng xấu đến đời sống của người dân xung quanh. Mặt nào đó hiện tượng này có dấu hiệu về mất ANTT như cãi vã, khiếu kiện, thậm chí gây gổ xô xát. "Chúng ta đang hướng đến một cuộc sống văn minh, nên cần loại bỏ những gì được cho là lập dị, kỳ dị, cổ hủ. Cách thể hiện đam mê, tình cảm của cá nhân tuy đó là quyền nhưng khi thể hiện quyền đó bất cứ cá nhân nào cũng không được xáo trộn cuộc sống của người xung quanh. Trước khi làm việc gì cũng cần phải xin phép và được phép thì mới tiến hành", luật sư Hùng nhấn mạnh.
| Theo PGS.TS Lê Quý Đức (nguyên Phó Viện trưởng viện Nghiên cứu Văn hoá và Phát triển), trong trường hợp vườn tượng lập dị ở Tây Ninh thì việc xử lý đã có quy định. Nên phá bỏ những bức tượng được xem là phản cảm. Nghệ thuật luôn tôn trọng cá tính của cá nhân, với nghệ sĩ cần thiết phải có cá tính mạnh. Nghệ thuật không có cái tôi riêng biệt thì không thể tồn tại được. Lịch sử nghệ thuật cho thấy, nhiều khi những tác phẩm của các nghệ sĩ lúc đầu không được công chúng đón nhận nhưng sau này lại trở thành những tác phẩm có giá trị vượt thời gian.
PGS. TS Lê Quý Đức, nguyên Phó Viện trưởng viện Nghiên cứu Văn hoá và Phát triển chia sẻ quan điểm của mình. Tuy nhiên, trong nghệ thuật khó thể có chuyện những tác phẩm bị lên án mạnh mẽ, làm đảo lộn cuộc sống của người khác lại trở thành một tác phẩm nghệ thuật giá trị trong tương lai. "Trong trường hợp vườn tượng ở Tây Ninh, tôi có biết được thông tin và tôi cho rằng đây là ý tưởng mang tính cá nhân của một họa sĩ nghiệp dư. Cách thể hiện không có gì là mới mẻ, đó chỉ là những hình khối rùng rợn. Chủ nhân của khu tượng này có mục tiêu phấn đấu theo ý tưởng của cá nhân như muốn lập kỷ lục nào đó. Nhưng tôi cho rằng, nếu ý tưởng đó tạo ra tâm lý hoang mang cho người dân sống xung quanh thì nên sửa chữa cho phù hợp". Ông Đức cho rằng, nhiều trường hợp không thể đòi hỏi luật pháp quy định hết được. Như trường hợp ướp xác người thân, hay lập khu vườn "âm phủ" và nhiều trường hợp khác nữa vì nó quá nhỏ nhặt. Nhưng điều đó không có nghĩa mạnh ai nấy làm, thích gì làm nấy. "Bản thân, những người được xem là dị nhân phải nên nhìn nhận lại mình bởi ngay bản thân những từ ngữ đó đã bao hàm ý phản đối. "Nên phê bình mạnh mẽ những hành vi trên, bởi nó đi trái ngược hoàn toàn với thuần phong mỹ tục và ảnh hướng xấu đến đời sống của những người xung quanh", ông Đức nói. Cũng theo vị chuyên gia này, "Cái tôi độc đáo, cái tôi phát hiện mới là điều đáng quý. Đó là thứ cần thiết cho cuộc sống, cần được tôn vinh và khuyến khích. Riêng cái tôi lập dị, cái tôi điên rồ cần phải lên án mạnh mẽ. Biện pháp tuyên truyền, giáo dục là hữu hiệu nhất để bản thân những dị nhân nhận thức đúng hành vi của mình. Đặc biệt, tránh tìnn trạng học theo, học đòi làm xáo trộn cuộc sống, ảnh hưởng tới tư duy thẩm mỹ và hành động của giới trẻ". Như Hải |
Trinh Phúc
