Trên địa bàn thôn Gốc Gạo, xã Cẩm Đàn, huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang, suốt từ năm 2008 đến nay, hạ nguồn sông Lục Nam luôn phải đối mặt với ô nhiễm nguồn nước do nhà máy tuyển và luyện đồng của Công ty CP Tập đoàn khoáng sản Á Cường (Nhà máy luyện đồng Á Cường) xả thải. Những m3 nước màu trắng đục cứ ngày đêm ùng ục chảy xuống con sông Cẩm Đàn (nhánh của sông Lục Nam) khiến nguồn nước nơi đây trở thành nguồn nước chết.
Nước thải đặc quánh được xả xuống sông.
Theo người dân địa phương thì việc Nhà máy luyện đồng Á Cường xả thải nước ra sông Cẩm Đàn là chuyện rất… bình thường và không có gì phải giấu diếm. Việc xả thải này diễn ra công khai, bất kể ngày đêm đang khiến cho sông Lục Nam cũng dần trở thành… dòng sông chết .
Trực tiếp quan sát tại cống xả thải của nhà máy, vào chiều 5/7 PV báo Người Đưa Tin nhận thấy toàn bộ nước thải nhà máy này được xả thẳng xuống sông Cẩm Đàn bằng hệ thống hết sức đơn giản: Nước thải màu trắng đục lẫn bùn thải được luân chuyển qua những ụ chứa rồi xả thẳng xuống sông mà không qua một khâu xử lý nào.
Để có thêm thông tin chính xác về việc xả nước thải có qua xử lý hay không, PV đã vào trụ sở Cty Á Cường (đặt trong nhà máy tuyển và luyện đồng tại thôn Gốc Gạo) để đặt lịch làm việc. Tuy nhiên, lấy lí do lãnh đạo Nhà máy đi vắng nên vị nhân viên văn phòng hẹn sẽ thông báo lại trong thời gian sớm nhất.
Theo tìm hiểu của PV, từ trước đến nay, cơ quan chức năng tỉnh Bắc Giang đã nhiều lần xuống kiểm tra, phát hiện việc xả thải và tiến hành xử phạt, tuy nhiên, việc xả thải vẫn diễn ra.
Cụ thể, vào ngày 25/5/2014, Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang đã ban hành thông báo số 35/TB-TNMT về kết quả kiểm tra việc thực hiện Luật Bảo vệ môi trường đối với Cty Á Cường.
Theo đó, Công ty này vi phạm hàng loạt các quy định của pháp luật tại 5 địa điểm hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn huyện Sơn Động (khai thác quặng đồng tại khu mỏ Đồng Bưa và khu mỏ Khuôn Mười; khai thác than tại mỏ Đồng Tàn; hai khu vực chế biến quặng là xưởng tuyển Á Cường và Nhà máy tuyển và luyện đồng Á Cường). Chưa lập lại Báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt theo quy định; chưa lập đề án cải tạo phục hồi môi trường; chưa có giấy phép xả thải vào nguồn nước; xả thải vượt quy chuẩn môi trường cho phép từ 5 đến 10 lần…
Xử phạt nhiều nhưng vẫn vi phạm.
Tiếp theo, ngày 12/5/2015, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính về bảo vệ môi trường đối với Cty Á Cường với số tiền là 210 triệu đồng về hành vi xả thải (có nhiều hóa chất vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải) tại nhà máy tuyển và luyện đồng công suất 1000 tấn/ năm. Đồng thời buộc Cty Á Cường chấm dứt và khắc phục ngay vi phạm, đầu tư xây dựng hệ thống thu gom, xử lý nước thải theo nội dung đề án bảo vệ môi trường chi tiết đã được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1853/QĐ-UBND ngày 17/11/2014 xong trước ngày 30/7/2015.
Vậy nhưng có lẽ những chế tài của năm 2015 chưa đủ tính răn đe, nên tại buổi kiểm tra gần nhất diễn ra vào ngày 26/6/2016, Đoàn kiểm tra liên ngành do Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang dẫn đầu phối hợp với phòng PC49 công an tỉnh; UBND huyện Sơn Động; UBND xã Cẩm Đàn đã tiến hành kiểm tra thực tế việc thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường của Công ty và phát hiện ra nước thải ra có chứa bùn và có màu đục sẫm không được xử lý theo quy định và xả thải trực tiếp ra sông Cẩm Đàn.
Còn theo báo cáo của UBND xã Cẩm Đàn thì vào hồi 16h15 ngày 25/6/2016 qua quá trình khảo sát phối hợp với phòng TN&MT huyện Sơn Động phát hiện hai cơ sở của Cty Á Cường là Nhà máy tuyển và luyện đồng công suất 1000 tấn/năm và xưởng tuyển Á Cường xử nước thải trực tiếp ra sông Cẩm Đàn chưa được thu gom, xử lý theo quy định gây phản ánh trong nhân dân trên địa bàn…
Nhà máy tuyển và luyện đồng.
Trao đổi với PV, với ông Đinh Quang Hiệp – Trưởng Công an huyện Sơn Động cho biết: “Công ty này đã nhiều lần bị các cơ quan chức năng lập Biên bản và xử phạt hành chính vì hành vi xả nước thải trực tiếp không qua xử lý ra suối Cẩm Đàn. Rất nhiều đoàn đã về đây kiểm tra và xử lý. Có thể kể tới các đoàn của Bộ TN&MT, UBND tỉnh, Công an tỉnh, UBND huyện… đã nhiều lần rồi nhưng Công ty này vẫn không nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường”…
Cty Á Cường (trước đây là Công ty TNHH Tam Cường) có trụ sở tại xã Cẩm Đàn, huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang; hoạt động theo GCNĐT số 20121000049 chứng nhận lần đầu ngày 21/11/2007, chứng nhận thay đổi lần hai ngày 19/12/2012 do UBND tỉnh Bắc Giang cấp; GCN đăng ký hoạt động Doanh nghiệp đăng ký lần đầu ngày 15/02/1996, đăng ký thay đổi lần thứ 20 ngày 17/9/2012 do Sở KHĐT TP. Hà Nội cấp.
Nguyễn Bắc
