Trao đổi với hãng tin RIA Novosti, Tướng Nga Gamal Mazlum cho biết Nga sẽ tăng cường năng lực chống khủng bố nếu đạt được thỏa thuận với Syria về hiện đại hóa và nâng cấp các cơ sở quân sự ở thành phố cảng Tartus. Qua đó, Moscow còn có thể giúp các quốc gia khác ở khu vực Trung Đông và Bắc Phi đối phó với những nhóm phiến quân cực đoan.
“Sự hiện diện của Nga ở Syria hoàn toàn có thể giúp các quốc gia Arab chống lại các nhóm khủng bố”, Tướng Mazlum nhấn mạnh. Điều này còn đặc biệt có ý nghĩa khi “quan hệ của những quốc gia này với Washington đang ngày càng lỏng lẻo”, chuyên gia phân tích quốc phòng nói thêm.
Lấy ví dụ, quan hệ giữa Ai Cập và Mỹ từng là quan hệ đối tác chiến lược khi ông Hosni Mubarak làm Tổng thống Ai Cập. Nhưng sau đó, quan hệ hai bên dần trở nên xa cách sau phong trào Mùa xuân Ả rập, những bất ổn về chính trị và cuộc bầu cử đưa ông Abdel Fattah el-Sisi lên làm Tổng thống Ai Cập hiện tại.
Thêm vào đó, chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama đã chủ trương ít can thiệp vào những hoạt động khu vực Trung Đông, đặc biệt là việc triển khai binh sĩ Mỹ. Còn Tổng thống đắc cử Donald Trump cũng đã chỉ ra rằng ông sẽ theo đuổi chính sách đối ngoại bớt đối đầu hơn tại khu vực này sau khi ông nhận nhiệm sở. Kết quả là quan hệ giữa Mỹ và một số đối tác Trung Đông trở nên khó đoán định hơn.
Theo Tướng Mazlum, nếu Moscow ký thỏa thuận về căn cứ hải quân ở Tartus với Damascus, Nga sẽ có dịp tăng cường hiện diện ở Địa Trung Hải.
“Hầu như không có sự hiện diện quân sự Nga ở Trung Đông và Bắc Phi, gồm Iraq, Yemen, Ai Cập, Syria, Libya và Algeria sau khi Liên Xô tan rã, dù Nga vẫn tiếp tục hợp tác với những quốc gia này với tư cách nhà nước kế thừa hợp pháp của Liên Xô”, chuyên gia cho biết.
Trước đó, hồi tháng 10, Bộ Quốc phòng Nga công bố kế hoạch thành lập căn cứ hải quân thường trực ở thành phố cảng Tartus, nơi Moscow đang có một cơ sở nhỏ để bảo dưỡng và hỗ trợ hải quân từ năm 1977.
Theo dự kiến, kế hoạch này sẽ mất 1,5 đến 2 năm để hoàn tất. Nhưng đến thời điểm hiện tại, tất cả các văn bản, giấy tờ liên quan đã đều sẵn sàng. Bộ Quốc phòng Nga đang đợi quyết định chấp thuận từ phía chính phủ Syria và Nga.
“Tôi tin rằng Tartus có thể biến thành một căn cứ hải quân toàn diện, có khả năng cung cấp các dịch vụ sửa chữa, bảo trì cho các chiến hạm và tàu phụ trợ”, ông Viktor Ozerov, Chủ tịch Ủy ban Hội đồng Liên bang Nga về Quốc phòng và An ninh nhận định.
Rõ ràng Washington sẽ không hài lòng với những diễn biến trên. Các nhà phân tích quốc phòng cho rằng các nhà làm luật Washington sẽ coi sự hiện diện của Nga là một động thái “gây phiền phức”.
“Mặc dù không phải với quy mô lớn như trong quá khứ nhưng đây có thể là khởi đầu cho việc Nga thể hiện vai trò lớn hơn trong khu vực. Gần đây, Nga mới chỉ hiện diện ở Biển Đen. Còn bây giờ, Moscow đang lan rộng tầm ảnh hưởng tới phía đông Địa Trung Hải. Nga sẽ không chừa lại không gian này cho Mỹ”, Tướng Mazlum kết luận.
Danh Tuyên