Trung Quốc nên cân nhắc đàm phán với những quốc gia khác để chuẩn bị cho xung đột tiềm tàng trong khu vực, theo nhận định của những chuyên gia phân tích.
Bắc Kinh cần chuẩn bị một kế hoạch dự phòng - tự lực hoặc kết hợp với Washington và Seoul - trong trường hợp khủng hoảng ở bán đảo Triều Tiên bùng nổ thành xung đột, một chuyên gia phân tích hàng đầu người Trung Quốc cho biết.
Tình hình Triều Tiên đã căng thẳng đến mức các học giả Trung Quốc lên tiếng yêu cầu đất nước phải phòng bị.
Trong một bài viết đăng trên tạp chí online East Asia Forum đầu tháng này, Giáo sư khoa Quan hệ quốc tế trường Đại học Bắc Kinh - Jia Qingguo kêu gọi Trung Quốc hợp tác với Mỹ và Hàn Quốc để đề ra kế hoạch dự phòng.
Các chuyên gia phân tích cho rằng hiếm khi một chủ đề lại được khơi mào công khai như vậy bởi một học giả Trung Quốc.
Trong bài viết này, ông Jia nhận định 4 vấn đề lớn cần phải giải quyết: kho vũ khí hạt nhân Triều Tiên, làn sóng người tị nạn, khôi phục trật tự xã hội và dàn xếp chính trị trên bán đảo hậu khủng hoảng.
"Cho đến nay Bắc Kinh phản đối ý tưởng này vì sợ làm kích động và phật ý Bình Nhưỡng. Nhưng dựa trên bối cảnh đang leo thang gần đây, có lẽ không có lựa chọn nào tốt hơn là Bắc Kinh cần bắt đầu trao đổi với Washington và Seoul", Jia viết. "Khi chiến tranh trở thành một khả năng tiềm ẩn thực tế, Trung Quốc cần phòng bị".
Ông nhận định nếu có một cuộc tấn quân sự từ Mỹ, cả Trung Quốc và Mỹ đều cần sẵn sàng đương đầu với hiểm họa từ cơ sở hạt nhân của Triều Tiên nhằm ngăn chặn hậu quả lan rộng.
Một khu an toàn nên được thành lập ở mạn Đông Bắc Trung Quốc để cho người Triều Tiên tị nạn và Bắc Kinh nên trao đổi với Washington về việc có nên chấp nhận một Triều Tiên thống nhất hay không, Jia nêu quan điểm.
Sun Xingjie, một chuyên gia về Triều Tiên thuộc Đại học Cát Lâm, đồng ý rằng việc chuẩn bị là cần thiết.
"Sự chuẩn bị tốt ở khu vực biên giới nhằm đương đầu với khủng hoảng hạt nhân hoặc khủng hoảng làn sóng tị nạn tiềm tàng là ý tưởng hay", Sun phát biểu.
Nhưng ông đồng thời nhận định rằng viễn cảnh chiến tranh là không sát thực vì Triều Tiên đã sở hữu vũ khí hạt nhân và từ trước đến nay chưa từng xảy ra các cuộc xung đột trực diện giữa những quốc gia hạt nhân.
Trung Quốc đã có những bước tiến để phát tín hiệu cảnh cáo đến "người hàng xóm", với động thái mới nhất là lệnh cấm nhập khẩu hàng dệt may Triều Tiên và hạn chế nguồn cung dầu từ năm sau.
Tuy nhiên, Trung Quốc có thể không sẵn sàng trao đổi với Mỹ về một kế hoạch dự phòng trừ khi lệnh cấm tối hậu - cấm vận dầu lửa hoàn toàn - được áp dụng, Cheng Xiaohe, một nghiên cứu viên Quan hệ quốc tế thuộc Đại học Nhân dân (Trung Quốc) dự đoán.
Khủng hoảng tị nạn là điều Trung Quốc lo ngại nhất ở vùng biên giới.
Cheng nhận định việc cắt nguồn cung ứng dầu hoàn toàn có thể khơi mào một cuộc khủng hoảng tài chính, khủng hoảng nhân đạo hoặc một cuộc tấn công phủ đầu từ Bình Nhưỡng.
Không quan trọng bên nào có những động thái đầu tiên, Trung Quốc cần bảo vệ những lợi ích của mình, ông khẳng định. Để đạt được điều đó, những nhà lãnh đạo quân sự, lực lượng vũ trang nhân dân và kiểm soát biên giới chắc chắn cần có những chiến lược đúng đắn.
"Trung Quốc cần hành động kịp thời để giảm thiểu thiệt hại đến lợi ích quốc gia và tăng trọng lượng lời nói trong những dàn xếp hậu khủng hoảng".
Theo SCMP, có những dấu hiệu cho thấy công tác này chuẩn bị đang được triển khai. Báo cáo từ Tân Hoa xã cho biết Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương - Tướng Xu Qiliang đã kiểm tra lực lượng thuộc Bộ Tư lệnh phía Bắc, với nhiệm vụ bảo vệ phần biên giới tiếp giáp Triều Tiên.
Cheng nhận định, lợi ích cơ bản Trung Quốc muốn hướng tới sau khủng hoảng trên bán đảo Triều Tiên là tiến tới phi hạt nhân hóa khu vực và đảm bảo lực lượng quân sự Mỹ vẫn nằm yên sau vĩ tuyến 38 ở phía Nam.
Những lợi ích quan trọng khác bao gồm một dàn xếp về vấn đề biên giới, trong đó hoàn trả các khoản nợ của Bình Nhưỡng với Trung Quốc và bảo vệ các cổ phần thương mại của Trung Quốc ở Triều Tiên.
Linh Trang
