Lý giải bí ẩn "ngọn núi tử thần"
Cho đến nay, chưa có nhà khoa học nào nghiên cứu về vùng đất “nuốt” máy bay ở Bắc Yên, Sơn La. Đồng bào Mông trong vùng cũng không hiểu vì sao lại có những chiếc máy bay lao xuống gần nơi họ đang ở. Khi tôi trình bày ý định đi tìm vùng đất máy bay rơi, ông Đoàn Khiêu và Đại tá Mùi Trọng Bứng đều khuyên giải: “Nhà báo không đi nổi đâu. Rừng rú hoang rậm lắm. Hồi trẻ, chúng tớ phải đi bộ 2 ngày mới đến lưng chừng ngọn núi đó đấy!”.
Biết không ngăn cản được tôi, ông Bứng đã vẽ lại cụ thể đường vào núi U Bò, nơi có nhiều máy bay rơi cho tôi. Ông Bứng và ông Khiêu cũng kể rằng, hồi truy tìm hai chiếc máy bay tử nạn năm 1985 và 1994, hai ông cũng từng tận mắt thấy một động cơ máy bay nằm rúm ró bên một con suối. Đồng bào đã lấy những bộ phận nhỏ về làm dao, cuốc, riêng chiếc động cơ quá nặng, không khiêng được, nên họ bỏ lại.
Con đường lên Tà Xùa dốc ngược như đường lên trời. Xe bò lên đến mỏm núi, nơi đặt trụ sở UBND xã, nhìn xuống phía thị trấn Bắc Yên, thấy mây bay dưới “hạ giới”. Trưởng Công an xã Giàng A Sê dắt tôi ra mỏm núi chỉ về hướng Bắc bảo: “Hôm nào trời trong veo mới nhìn thấy đỉnh U Bò mờ mờ ảo ảo. Lúc nào nó cũng chìm trong mây mù, hiếm khi trông thấy lắm!”. Tôi tiếp tục phóng xe leo dốc, thả đèo, đến nhập nhoạng tối mới vào tới xã Xím Vàng.
Chủ tịch UBND xã Xím Vàng Hạng A Củ không tỏ vẻ ngạc nhiên gì khi tôi hỏi chuyện máy bay rơi.
Ông Củ bảo: “Ngày trước thi thoảng lại có đoàn cán bộ lên đây hỏi han, rồi thuê người Mông chúng ta dẫn đường vào chân ngọn núi U Bò kia. Họ vác theo máy móc đo đạc cái gì ta cũng chả biết. Còn có cả những phái đoàn người Tây vào xã ta tìm hiểu chuyện máy bay rơi. Nhưng họ có tìm hiểu được gì không thì ta không biết, vì họ có nói đâu.
Nghe các cụ già kể lại, từ chiến tranh chống Pháp, đến chống Mỹ