Tây du ký 1986 là bộ phim thành công nhất trong tất cả các phiên bản chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của Ngô Thừa Ân. Không chỉ ghi tên mình vào danh sách các tác phẩm kinh điển của điện ảnh Hoa ngữ, sự thành công của bộ phim này đã giúp Dương Khiết trở thành nữ đạo diễn tài danh, huyền thoại, bộ phim còn tạo ra loạt các nhân vật kinh điển, từ dàn diễn viên chính như Tôn Ngộ Không của Lục Tiểu Linh Đồng, Đường Tăng của Từ Thiếu Hoa và Trì Trọng Thuỵ, Trư Bát Giới của Mã Đức Hoa… đến diễn viên phụ thời lượng xuất hiện ít ỏi như Tây Lương nữ vương của Chu Lâm hay Phật tổ Như Lai của Chu Long Quảng...
Nhưng ít ai biết rằng để có được thành công đó đoàn làm phim đã phải trải qua rất nhiều khó khăn thử thách. Trong quá trình thực hiện Tây du ký, điều làm cho Dương Khiết cảm thấy khó khăn nhất là khâu kỹ xảo. Thời đó phương thức chế tác phim còn thô sơ, lạc hậu. Các diễn viên phải tự mình quay những cảnh có tính nguy hiểm cao đặc biệt là Lục Tiểu Linh Đồng. Dương Khiết lúc ấy không làm được gì nhiều, bà chỉ có thể động viên các thành viên trong đoàn làm phim.
Vốn đầu tư 6 triệu NDT tuy là một khoản tiền rất lớn nhưng cũng không đủ trang trải cho toàn bộ phim, thế nên các diễn viên cũng chỉ nhận được thù lao tượng trưng, ít ỏi.
Tuy nhiên, những khó khăn về tài chính, nhân lực, phương tiện kĩ thuật... vẫn không làm ảnh hưởng đến quyết tâm làm phim Tây du ký của nữ đạo diễn Dương Khiết và ê-kíp làm phim.
Đó cũng là lý do tại sao mỗi khi các tờ báo viết về phim Tây du ký đều không quên nhắc đến quá trình làm phim gian nan và còn xem đây là bộ phim thể hiện quyết tâm, ý chí và tinh thần đoàn kết của người Trung Quốc.
Mới đây, một đoạn clip hậu trường của bộ phim kinh điển này đã được tiết lộ sau 32 năm. Qua đó người xem càng thêm hiểu được những khó khăn, gian khổ của ekip làm phim suốt 6 năm trời quay ròng rã.
Do không có diễn viên đóng thế, vì các cử chỉ và điệu bộ của Tôn Ngộ Không rất khó bắt chước nên đa phần các cảnh quay bay lượn trên không bằng cáp, Lục Tiểu Linh Đồng đều tự mình thực hiện nên ông là người bị tai nạn nhiều nhất.
Trường đoạn Hồng Hài Nhi dùng Tam Muội Chân Hỏa để đốt, do lửa cháy yếu, đạo diễn đã cho lửa cháy lớn khiến Tôn Ngộ Không bị bỏng rất nặng phải nằm 3 tháng theo yêu cầu bác sĩ.
Trường đoạn tập 17 và 18, quay các ngoại cảnh tại Thổ Lỗ Phồn, Lục Tiểu Linh Đồng nhiều lần bị đứt dây cáp.
Mặc dù bị hạn chế phần kỹ xảo, nhưng các tạo hình nhân vật trong Tây du ký rất bắt mắt. Ví dụ như Mã Đức Hoa ngoài đời có thân hình gầy gò, nhưng khi lên phim lại được độn nhiều lớp để “biến hình” thành Trư Bát Giới to béo.
Chỉ bằng phương pháp thủ công mà năm xưa các nhà làm phim đã hoàn thành bộ phim kinh điển Tây du ký, điều đó đã được giới làm phim xem là niềm tự hào, và còn là bệ phóng đánh dấu một bước tiến mới trong quá trình phát triển của truyền hình Trung Quốc.
Lưu Lễ, người phụ trách dàn dựng kĩ xảo phim Tây du ký cho biết, trong phim đã sử dụng hơn 1.000 cảnh quay kĩ xảo. Thế nhưng anh cũng thừa nhận, với kĩ thuật làm phim lúc bấy giờ thì chưa thể gọi đó là kĩ xảo, bởi nó đều được làm bằng sức người, phương pháp thủ công, dựng phim ghép hình...
Ví dụ như cảnh phim dưới đây, nếu như thời nay chỉ cần xử lý đồ họa là có thể làm cây gậy biến mất thì ngày xưa nhân viên hậu trường phim đã chạy đến lấy cây gậy.
Nếu trên phim Đường Tăng là người nhã nhặn, thư sinh thì ngoài đời, nam diễn viên Từ Thiếu Hoa lại rất năng nổ, hoạt bát. Ngoài diễn xuất, ông còn đảm nhận cả vai trò lái xe cho đạo diễn Dương Khiết.
Mặc dù phim tạo được ấn tượng và được phát lại nhiều lần nhất trong lịch sử Trung Quốc, nữ đạo diễn Dương Khiết từng không muốn xem bộ phim do bà chỉ đạo. Bà thường nhắc đi nhắc lại vì thiếu kinh phí nên không thể làm phim Tây du ký đẹp hơn, do đó với kỹ xảo thô sơ, nhiều cảnh quay trong phim không được như ý.
Bộ phim Tây du ký gồm 25 tập. Phim thành công vang dội, hai lần giành giải đặc biệt cho Phim truyền hình xuất sắc nhất tại Trung Quốc. Đến nay bộ phim vẫn được công chiếu đều đặn tại nước này, các ca khúc trong phim rất được yêu thích, nhưng những câu chuyện về quá trình làm phim, hậu trường bộ phim vẫn còn nhiều bí ẩn, gây tò mò cho biết bao lớp thế hệ khán giả.
Các hình ảnh hậu trường vẫn chưa được công bố hết, rất nhiều hình ảnh đã bị nhoè đi, cũ kĩ mục nát phải phục chế, hay thất lạc đâu đó. Nhiều nghệ sĩ đã qua đời, hay sống tản mát ở khắp nơi, rất ít có điều kiện để gặp nhau, và có thông tin về nhau.
Lục Tiểu Linh Đồng là người có nhiều nỗ lực để kết nối nhiều thành viên trong đoàn phim năm xưa, với mong muốn có những cuộc gặp mặt đông đủ hơn, nhưng thật không dễ dàng.
Quốc Tiệp
