Theo Sputnik, lần đầu tiên kể từ khi đắc cử, chính quyền Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte lên tiếng phê bình các hành động nhằm quân sự hóa Biển Đông của Trung Quốc.
Bộ trưởng Ngoại giao và Bộ trưởng Quốc phòng Philippines mới đây ra tuyên bố yêu cầu Bắc Kinh giải thích lý do Trung Quốc đưa các lô vũ khí và thiết bị quân sự ra bố trí (trái phép) trên một số đảo tranh chấp ở Biển Đông.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte.
Giới chức Manila cũng đặt ra câu hỏi rằng liệu động thái này có đánh dấu sự tái định hướng trong chính sách đối ngoại hay đó chỉ là một động thái ngoại giao?
Bình luận về động thái trên của chính phủ Philippines, nhà khoa học chính trị Nga, Giáo sư Vladimir Kolotov cho rằng Manila dường như đang chơi cờ trên nhiều bàn cờ khác nhau.
"Trong mấy tháng đầu sau khi Rodrigo Duterte lên làm tổng thống, ông đã "chơi" công khai, kiên quyết chống lại Hoa Kỳ, hứa sẽ từ chối đặt cược vào Mỹ, và đồng thời cố gắng tạo mối quan hệ tin tưởng hơn với Trung Quốc.
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Philippines đã tiến hành trao đổi ý kiến với Bộ Ngoại giao Trung Quốc mà không nói trước công chúng, Manila đã bày tỏ quan ngại về hoạt động của quân đội Trung Quốc trong khu vực Biển Đông và thăm dò sự tiến hóa có thể có trong chính sách của Bắc Kinh đối với các đảo tranh chấp, mà Philippines luôn khẳng định có chủ quyền đối với một số đảo", chuyên gia người Nga nhận định.
Theo ông Kototov, tình trạng quan hệ Philippines-Trung Quốc sau khi ông Duterte lên nắm quyền có thể rơi vào bế tắc nếu Malina tiếp tục những tuyên bố cứng rắn. Sau khi nhận thức được rằng Philippines không thể trông chờ sự hỗ trợ thiết thực từ phía Mỹ, quốc gia đang sa lầy trong các cuộc phiêu lưu ở Trung Đông, Bắc Phi, Đông và Tây Âu và Ukraina và có mối quan hệ hết sức phức tạp với Nga, ông Duterte đã đưa ra những tuyên bố cứng rắn chỉ trích chính phủ Tổng thống Barack Obama và cố gắng đạt được sự hiểu biết với Trung Quốc.
Tuy nhiên, hiện nay có thể rút ra kết luận rằng, Trung Quốc đang tiếp tục quân sự hóa Biển Đông và bỏ qua các tín hiệu tích cực từ phía Tổng thống Philippines. Vì thế ông Duterte không thể hy vọng rằng, Trung Quốc sẽ giảm hoạt động quân sự trong khu vực, và các tranh chấp lãnh thổ sẽ được giải quyết trong khuôn khổ pháp lý.
Chuyên gia Kolotov cho rằng, không phải ngẫu nhiên mà những tuyên bố của Manila phê phán Trung Quốc đang tiếp tục quân sự hóa Biển Đông đã vang lên trước thềm lễ nhậm chức Tổng thống của Donald Trump, người trong chiến dịch vận động tranh cử đã hứa sẽ thực thi chính sách cứng rắn đối với Trung Quốc. Liệu những tuyên bố này phản ánh ý định của Duterte lại một lần nữa đặt cược vào Mỹ? Tất cả mọi thứ sẽ phụ thuộc vào chính sách đối ngoại ở châu Á, đặc biệt ở Đông Nam Á, của chính quyền mới ở Mỹ.
Tuy nhiên, ông Kolotov cũng cảnh báo rằng các nước Đông Nam Á cũng không lên kỳ vọng quá lớn vào sự hỗ trợ của Mỹ bởi trong khi Philippines và một số nước khác ở Đông Nam Á thực hiện những bước đi nhằm xích lại gần nhau hơn với Hoa Kỳ, Bắc Kinh cũng tìm cố gắng củng cố vị trí của mình trong khu vực vì lo sợ kết quả của quá trình này. Leo thang căng thẳng là điều không tránh khỏi.
Chuyên gia Nga cũng bày tỏ hy vọng rằng, lý trí lành mạnh sẽ giành phần thắng và những vấn đề trong vùng Biển Đông sẽ được giải quyết trong khuôn khổ pháp lý, mà không đe dọa gây chiến.
Hoàng Hải
