CIA thừa nhận chủ mưu đảo chính ở Iran năm 1953

CIA thừa nhận chủ mưu đảo chính ở Iran năm 1953

Thứ 3, 20/08/2013 | 19:19
0
Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đã công bố hồ sơ thừa nhận cơ quan này đứng sau vụ đảo chính lật đổ Thủ tướng dân cử của Iran Mohammad Mossadeq vào năm 1953.

Hồ sơ được Thư viện An ninh Quốc gia thuộc Trường đại học George Washington công bố hôm 19.8, nhân kỷ niệm 60 năm đảo chính.

“Cuộc đảo chính quân sự… được thực hiện dưới sự chỉ đạo của CIA như việc thực thi chính sách đối ngoại của Mỹ”, trích đoạn của hồ sơ được giải mật viết.

Thực tế, vai trò của Mỹ trong cuộc đảo chính từng được cựu Ngoại trưởng Mỹ Madeleine Albright nhắc đến vào năm 2000. Trong bài diễn văn tại thủ đô Cairo năm 2009, Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng đã phát biểu về điều này.

Tiêu điểm - CIA thừa nhận chủ mưu đảo chính ở Iran năm 1953

Những người ủng hộ Quốc vương Mohammad Reza Pahlavi biểu tình vào tháng 8/1953 - Ảnh: AFP

Tuy nhiên, cho đến nay, các cơ quan tình báo Mỹ vẫn không hé nửa lời về vai trò của họ, theo ông Malcolm Byrne, người biên tập số hồ sơ.

Đây được xem là lần đầu tiên CIA thừa nhận vai trò của mình trong cuộc đảo chính phối hợp với cơ quan tình báo Anh MI6.

Theo BBC, số hồ sơ được Thư viện An ninh Quốc gia tiếp cận theo đạo luật Tự do Thông tin.

Sau khi được bầu ra vào năm 1951, Thủ tướng Mossadeq đã nhanh chóng bắt tay quốc hữu hóa ngành sản xuất dầu của Iran, vốn đặt dưới quyền kiểm soát của nước Anh thông qua tập đoàn dầu khí Anglo-Persian, tiền thân của tập đoàn BP ngày nay.

Động thái này khiến Mỹ và Anh hết sức lo ngại bởi nguồn dầu của Iran có vai trò quan trọng trong quá trình tái thiết kinh tế thời hậu chiến. Cuộc Chiến tranh Lạnh vào lúc đó cũng được xem là một yếu tố trong các tính toán của Mỹ và Anh.

“Việc Iran tụt lại sau Bức màn Sắt được đánh giá là nguy cơ thực sự. Nếu điều đó xảy ra, đó sẽ là một chiến thắng của Liên Xô trong Chiến tranh Lạnh và là bước lùi lớn của phương Tây và Trung Đông”, người vạch kế hoạch đảo chính Donald Wilber viết trong một hồ sơ vài tháng sau cuộc lật đổ.

Các hồ sơ mô tả cách CIA chuẩn bị cho cho cuộc đảo chính bằng cách phát tán những bài báo chống ông Mossadeq trên truyền thông Iran và Mỹ.

Cuộc đảo chính đã củng cố quyền hành của Quốc vương Mohammad Reza Pahlavi, người chạy khỏi Iran sau cuộc đấu đá quyền lực với ông Mossadeq.

Các cơ quan tình báo Mỹ và Anh đã củng cố lực lượng bảo hoàng và giúp tổ chức các cuộc biểu tình chống ông Mossadeq.

Quốc vương Mohammad Reza Pahlavi đã trở về Iran sau cuộc đảo chính và chỉ rời bỏ quyền lực vào năm 1979, khi ông bị lật đổ trong cuộc cách mạng Hồi giáo.

Theo Thanh Niên

Học sinh Iran được học cách ‘săn’ máy bay không người lái

Thứ 3, 20/08/2013 | 08:52
Nhật báo Etemad ủng hộ cải cách ở Iran ngày 19-8 đưa tin lực lượng Vệ binh Cách mạng nước này có kế hoạch dạy học sinh cách “săn” máy bay không người lái.

Người phụ nữ đầu tiên làm phó tổng thống Iran

Thứ 3, 13/08/2013 | 10:16
Theo các phương tiện thông tin đại chúng Iran, ngày 12/8, tổng thống nước này Hassan Rouhani đã ký quyết định bổ nhiệm bà Elham Aminzadeh làm phó tổng thống phụ trách các vấn đề pháp lý.

Mỹ thất kinh phát hiện bãi thử tên lửa liên lục địa của Iran

Thứ 3, 24/09/2013 | 17:47
Ngày 10/08, Tạp chí “Chính sách ngoại giao” của Mỹ đã viện dẫn nguồn tin của Tạp chí quốc phòng Anh, Jane’s Defence Weekly, cho biết, vệ tinh gián điệp của Mỹ đã phát hiện một địa điểm nghi là bãi phóng thử tên lửa đạn đạo liên lục địa của Iran, nằm cách Shahrud 35-40km về phía đông nam.

Truyền hình Iran khốn đốn vì... cổ động viên mặc hở hang

Thứ 5, 11/07/2013 | 10:44
Khi đội tuyển bóng chuyền nam Iran ra nước ngoài thi đấu, đài truyền hình Iran liền rơi vào tình thế khó xử vì cổ động viên nước bạn ăn vận hở hang, thoáng mát. Đây lại là điều cấm kỵ với truyền hình Iran.

Iran sắp ra mắt sân bay vũ trụ mới

Thứ 7, 22/06/2013 | 08:55
Bộ trưởng bộ Quốc phòng Iran, Tướng Ahmad Vahidi cho biết sẽ sớm cho ra mắt sân bay vũ trụ mới, sau đó sẽ lên kế hoạch đưa thêm nhiều vệ tinh nội địa vào quỹ đạo trong vòng vài tuần tới.

Tổng thống Assad tại vị: Âu - Mỹ lo, Iran mừng

Chủ nhật, 16/06/2013 | 09:48
Trước thế thượng phong hiện nay của quân đội chính phủ Syria, Mỹ vội vã công bố thông tin quân chính phủ Syria đã sử dụng vũ khí hóa học, còn Pháp kêu gọi cộng đồng quốc tế chặn đà tiến quân của họ.

Người dân Iran bỏ phiếu bầu cử tổng thống

Thứ 6, 14/06/2013 | 15:45
Nhà lãnh đạo tối cao của Iran - Ayatollah Ali Khamenei đã bỏ phiếu trong cuộc bầu chọn quyết định ai sẽ là người kế nhiệm tổng thống đương quyền Mahmoud Ahmadinejad.
Cùng chuyên mục

Hàng nghìn người thiệt mạng vì mưa lũ, Pakistan cầu cứu thế giới

Chủ nhật, 28/08/2022 | 17:28
Lũ quét do mưa gió mùa lớn gây ra trên phần lớn Pakistan đã khiến hàng nghìn người thiệt mạng, khoảng 1500 người bị thương và phải di dời.

Tình báo Anh: Nga sắp “mất nhuệ khí”, Ukraine sẽ "lật ngược tình thế"?

Thứ 6, 22/07/2022 | 19:00
Lãnh đạo Tình báo Anh nhận định, Nga sẽ ngày càng gặp khó khăn trong việc bổ sung nhân lực vài tuần tới và điều đó sẽ tạo cơ hội cho người Ukraine phản công.

Mục tiêu của Nga không dừng lại ở miền Đông Ukraine?

Thứ 5, 21/07/2022 | 15:47
Giới chức Nga tuyên bố, các mục tiêu quân sự của Nga ở Ukraine hiện đã vượt ra ngoài khu vực Donbass ở miền Đông và xác nhận các cuộc đàm phán đã đóng băng.

Ukraine tuyên bố quyết tâm “phải thắng Nga trước mùa Đông”

Thứ 4, 20/07/2022 | 16:00
Giới chức Ukraine mới đây tuyên bố, nước này phải thắng Nga trước mùa Đông để ngăn Moscow giành được lợi thế lâu dài.

Nga - Ukraine “đấu khẩu” căng thẳng, hòa đàm liệu có “chết yểu”?

Thứ 3, 19/07/2022 | 19:00
Giới chức Nga-Ukraine liên tục cáo buộc lẫn nhau gây cản trở cho cuộc đàm phán hòa bình nhằm tìm kiếm giải pháp chấm dứt xung đột, trong bối cảnh chiến sự vẫn chưa c
     
Nổi bật trong ngày

Nơi đáng sợ nhất hành tinh, hơn cả tam giác quỷ Bermuda

Thứ 6, 29/03/2024 | 11:01
Gây nên hàng loạt vụ mất tích của hàng chục nghìn người mà không để lại dấu vết nào,  Alaska còn bí ẩn và đáng sợ hơn tam giác quỷ Bermuda. 

45 người thiệt mạng trong vụ xe buýt lao xuống khe núi ở Nam Phi

Thứ 6, 29/03/2024 | 11:36
Vụ tai nạn xe buýt nghiêm trọng khiến 45/46 người thiệt mạng tại Nam Phi. Người sống sót duy nhất là một đứa trẻ 8 tuổi.

Giải xổ số độc đắc 28.000 tỷ đồng đã có chủ

Thứ 6, 29/03/2024 | 07:00
Giải độc đắc Mega Millions đã công bố chủ nhân chiếc vé trúng thưởng trong kỳ quay số trị giá 1,13 tỷ USD sau 30 lượt quay trước đó mà không tìm ra người chiến thắng

Khoảnh khắc tên lửa dẫn đường Nga tấn công, hệ thống P-18 của Ukraine nổ tung, bốc cháy dữ dội

Thứ 5, 28/03/2024 | 13:55
Hai video vừa được công khai cho thấy, tên lửa Nga tấn công chính xác, hai hệ thống radar giám sát trên không và cảnh báo sớm P-18 của Ukraine nổ tung.

Sau trận chiến kéo dài, Nga vào Krasnoe, Ukraine nỗ lực phản công

Thứ 5, 28/03/2024 | 09:55
Lá cờ của Lực lượng Dù Nga đã được treo ở thị trấn Krasnoe, phía tây nam Artyomovsk.