Nhớ hồi nhỏ, mỗi lần nước lên, lũ trẻ con ở huyện bên cạnh lại kéo xuống nhà tôi lấy ghế, lấy chậu bì bõm bơi trong sân. Và có lẽ đáng nhớ nhất là món ăn đặc sản của các gia đình ở huyện bên cạnh. Món bánh sắn nặn tròn tròn, sau đó được xiên qua chiếc đũa rồi cho vào nồi hấp. Lúc nước sôi, mùi sắn trộn lẫn mùi mỡ ngầy ngậy khiến chị em tôi ngây ngất.
Bố mẹ tôi làm nông nghiệp, còn những người hàng xóm ở huyện bên cạnh chủ yếu là công nhân mỏ quặng hoặc trồng chè, trồng sắn. Lúc đó, dù không có tiền nhưng bố mẹ tôi đều cho chúng tôi bữa sáng là một bát cơm nóng ăn với cá kho hoặc lạc rang muối. Những thức ăn mặn thường là đồ ăn từ hôm trước còn lại. Chúng tôi ăn sáng khi bố mẹ thường đã đi làm đồng từ lúc nào. Sáng sáng, tôi và chị gái bê bát cơm ngồi trước sân và nhìn sang bên kia con mương, thấy lũ trẻ con hàng xóm cầm những chiếc bánh sắn nhân đũa mà thèm.
Tôi nghĩ thầm, hương vị của những chiếc bánh này chắc phải tuyệt vời lắm!. Dù nhiều lần tôi từng được chứng kiến làm bánh, từ khâu nhào bột sắn rồi cho chúng lên nồi hấp nhưng tôi chưa được một lần nếm thử, vì bố mẹ cấm chúng tôi ăn chực đồ nhà hàng xóm. Một lần, nhân lúc bố mẹ đi vắng, tôi lân la gọi mấy đứa trẻ hàng xóm bỏ nhà xuống chơi cùng.
Tôi bảo chúng mang bánh sắn xuống, tôi đổi cơm cho. Một cuộc giao dịch "chui" qua mắt bố mẹ tôi được diễn ra, thay vì ngắc ngoải với bát cơm cùng lạc rang muối, tôi được "lên đời" với món bánh sắn nhân đũa, chiến lợi phẩm từ vụ giao dịch ngầm với lũ trẻ hàng xóm.
Chiếc bánh nóng hôi hổi được gói trong lá chuối đến tay tôi trong niềm vui khôn tả. Lần đầu tiên, tôi biết thế nào là hương vị của bánh sắn nhân đũa. Mùi vị ngai ngái của sắn, trộn lẫn một ít mỡ động vật láng lên lớp bề mặt. Hai chị em tôi ăn ngon lành chiếc bánh đó như lần đầu được biết đến một thứ của ngon vật lạ trên đời.
Rồi lần lượt những ngày sau, tôi lại để suất cơm trắng buổi sáng đổi lấy bánh sắn. Bất ngờ, bố mẹ tôi nghe được cô chú hàng xóm kể chuyện tôi đổi bánh sắn lấy cơm. Bố mẹ liền mua ngay 2 kg bột sắn về "dần" cho chị em tôi cả tuần bánh sắn nhân đũa.
Chị em tôi "ngắc ngoải" phải xin bố mẹ được quay về với cơm lạc rang!. Bố tôi lúc đó chỉ nhẹ nhàng bảo: "Bố mẹ chỉ muốn các con biết rằng, để có bữa cơm ăn không phải gia đình nào cũng có được. Và, bố mẹ phải ăn cơm độn ngô để nhường cơm trắng cho hai chị em".
Giờ, mỗi lần nếu có ai hỏi về đặc sản quê tôi, chắc chắn, tôi sẽ giới thiệu về món bánh sắn nhân đũa. Một món ăn gắn liền với tuổi thơ khốn khó của không ít gia đình sống ở miền Trung du miền núi đất sỏi khô cằn này. Và đặc biệt, nó gợi nhắc đến tình cảm của cha mẹ vất vả dành bát cơm trắng mỗi sáng cho chị em tôi.
Hoàng Mai
