Cắt tóc là... ốm
Về bản Hạt Tua xã Vân Hồ, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La không ai là không biết cụ già làng uy tín và có mái tóc dài nhất vùng Tây Bắc này. Chúng tôi được mấy đứa trẻ con dẫn đến nhà cụ Páo ngay trên con dốc nhỏ cạnh QL 6.
Trong không khí se lạnh về chiều của núi rừng Tây Bắc, cụ Páo đang chăm sóc đàn gà của mình. Năm nay, cụ đã gần 90 tuổi nhưng nom vẫn còn minh mẫn lắm. Trong bộ quần áo dân tộc khoác chiếc áo vest đã bạc màu, cụ hồ hởi đón chúng tôi đến thăm và chiêm ngưỡng mái tóc đặc biệt của cụ.
Với cái tuổi xưa nay hiếm, mái tóc người đàn ông dân tộc Mông này chia làm hai phần. Phần thì bạc trắng như cước, phần lại nâu nâu màu cà phê. Có điều lạ là phía sau gáy của cụ lại có một dây tóc dài xoắn chặt như cuộn dây thừng.
Từng búi tóc được kết lại với nhau một cách tự nhiên giống như nó được gắn lại với nhau bằng những lớp keo chắc chắn vậy.
Rót chén rượu ngô thơm lừng mời khách đến uống cho ấm người, cụ chậm rãi kể “sự tích” về mớ tóc của mình. Cụ kể, trong họ có cụ và một ông anh nữa tự nhiên có một chòm tóc mọc dài hơn bình thường.
Năm lên 14 tuổi, sau khi cắt tóc, Tráng A Páo bỗng bị một trận ốm thập tử nhất sinh, nằm liệt cả tháng trời. Mọi người trong nhà, ai cũng lo lắng A Páo khó qua khỏi, các thầy mo khắp vùng cũng đều lắc đầu.
Thế rồi không hiểu sao qua khỏi cơn bạo bệnh, từ đó Tráng A Páo cảm thấy cơ thể mình có một điều gì rất khác thường, hễ cứ cắt chòm tóc mọc dài ra là ốm. Sau nhiều lần như thế, cụ đã không dám cắt phần tóc đó nữa....
Vừa say sưa kể chuyện, cụ Páo lại nhẹ nhàng bỏ chiếc khăn mềm quấn trên đầu ra, mớ đuôi sam dài gần 3m được quấn gọn trên đầu như cái rế bỗng xổ xuống. Từ trên nhìn xuống, phần tóc dài được quấn lại gọn gàng như sợi dây thừng, càng về cuối phần cái đuôi sam cứ nhỏ dần.
Lạ thay mớ tóc này lại vẫn chỉ hơi ngả màu cà phê, chứ không bạc trắng như mớ
