Vị thế của hai nhà lãnh đạo Mỹ-Trung đã thay đổi sau lần gặp cuối.
Chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Donald Trump đến Bắc Kinh đánh dấu cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình – người vừa tiếp tục nhiệm kỳ mới và củng cố thêm tầm ảnh hưởng sau Đại hội Đảng 19 vài tuần trước.
Sau những tranh cãi hậu trường cùng mối quan hệ nhiều thăng trầm kể từ cuộc gặp thượng đỉnh ở Mar-a-Lago hồi tháng 4, lần gặp gỡ này được coi là tâm điểm trong chuyến công du châu Á của ông Trump và hai nhà lãnh đạo sẽ một lần nữa giải quyết vướng mắc quanh vấn đề Triều Tiên và quan hệ thương mại.
Theo các chuyên gia, chỉ duy nhất sự khác biệt lần này chính là sự cân bằng vị thế giữa cả hai.
Tuy nhiên, trong khi ông Trump đang gặp phải nhiều rắc rối trong nước cùng chính sách đối ngoại gây nhiều hoài nghi, thì ngược lại, ông Tập vừa hoàn thành một cuộc cải tổ chính trị và tiếp tục được tín nhiệm trong vai trò người đứng đầu đất nước trong 5 năm tới.
Với việc tư tưởng Tập Cận Bình được đưa vào Điều lệ Đảng cộng sản Trung Quốc, ông được coi là nhà lãnh đạo có ảnh hưởng sâu sắc nhất ở quốc gia châu Á này kể từ sau thời kỳ Mao Trạch Đông, Đặng Tiểu Bình.
Song, dù thế nào đi nữa, theo các nhà ngoại giao và các nhà quan sát, hai đại diện cho các cường quốc hàng đầu thế giới sẽ cùng nhau nở nụ cười trước ống kính giới truyền thông và để lại mọi bất đồng ở sau lưng.
Cũng có những nhận định nói rằng, chuyến đi Bắc Kinh đầu tiên của ông chủ Nhà Trắng - người đã bị ảnh hưởng nhiều bởi rắc rối chính trị trong nước, khó có khả năng nhìn thấy đột phá về một số điểm nóng quan trọng trong quan hệ song phương.
“Chuyến thăm của ông Trump tới Trung Quốc sẽ hào nhoáng về hình thức nhưng yếu về nội dung ... bởi hầu hết các vấn đề gai góc trong quan hệ Mỹ-Trung, bao gồm thương mại, Triều Tiên về cơ bản là bế tắc”, Gal Luft, Giám đốc viện Phân tích an ninh toàn cầu ở Washington nhận xét.
Tuy nhiên, chuyên gia Gal Luft cho hay, dù mỗi bên đều không nhượng bộ, chuyến thăm sẽ diễn ra suôn sẻ do hai nước không muốn làm bầu không khí thêm nghẹt thở.
Lãnh đạo một số quốc gia trong khu vực dự kiến sẽ bày tỏ sự lo ngại của họ về sự trỗi dậy của Trung Quốc và sự vắng mặt của một chiến lược châu Á chặt chẽ, toàn diện của Washington dưới thời Trump.
Tổng thống Trump và phu nhân đến thăm Tử Cấm Thành.
Giáo sư Shi Yinhong, một chuyên gia về quan hệ quốc tế đại học Nhân dân (Trung Quốc) nói rằng, mặc dù nhà lãnh đạo nước Mỹ sẽ tiếp tục thúc ép người đồng cấp Bắc Kinh nỗ lực hơn nữa để kiềm chế tham vọng hạt nhân của Bình Nhưỡng, ông Tập “sẽ không thỏa hiệp nhiều giống tại Hội nghị Thượng đỉnh Mar-a-Lago” ở Florida hồi tháng 4.
“ Ông Tập Cận Bình hiện tiếp tục nắm giữ địa vị cao và điều này sẽ giúp ông nhận được sự ủng hộ lớn trong các quyết sách đối ngoại, nhưng có nhiều lý do để khiến ông Tập không muốn gây khó khăn cho Triều Tiên”, Shi nói.
Thay vào đó, Bắc Kinh đã nhiều khả năng sẽ có những nhượng bộ về thương mại, chẳng hạn như mở rộng thị trường và cho phép hàng hóa Mỹ được nhập khẩu vào Trung Quốc nhiều hơn.
Dean Cheng, một nhà nghiên cứu cao cấp tại Heritage Foundation có trụ sở tại Washington cho biết, ông Trump sẽ đối mặt với “một cơ cấu lãnh đạo mới mẻ và đầy thú vị” ở Trung Quốc, trong đó các vấn đề chính sách đối ngoại đã được đặt lên tầm cao mới sau khi nhà ngoại giao hàng đầu của đất nước Dương Khiết Trì góp mặt trong Bộ Chính trị của quốc gia này.
“Trung Quốc đã làm suy yếu sự thống trị tuyệt đối của Mỹ trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương”, học giả Wu Xinbo từ đại học Phúc Đán (Thượng Hải) đánh giá. “Mỹ giờ đây không đủ khả năng làm những điều mình muốn trong khu vực”.
Trung Quốc có chiến lược thông minh hơn so với Mỹ vì nước này không dành quá nhiều nguồn lực cho một sự hiện diện quân sự toàn cầu giống như Mỹ. Thêm vào đó, Bắc Kinh Nó sẽ tiếp tục đặt trọng tâm thêm về quốc phòng hơn là tấn công, Wu phân tích thêm.
Trong khi đó ông Pang Zhongying, chuyên gia về các vấn đề quốc tế tại Bắc Kinh, cho biết chuyến thăm của Tổng thống Trump đến quá sớm sau khi ông Tập vừa củng cố quyền lực. Điều này sẽ khiến cả hai quốc gia phải xác định lại cách tiếp cận trong quan hệ song phương cho những thập kỷ tới.
