Vài giờ sau lễ diễu binh của quân đội hôm 22/9, Iran tuyên bố thử thành công tên lửa đạn đạo mới có tầm bắn 2.000km. Trong đoạn video mà đài phát thanh truyền hình Nhà nước Iran IRIB chiếu về vụ thử tên lửa không chỉ có hình ảnh vụ phóng từ xa, mà còn có cả quá trình tách rời phần đầu tên lửa mang hạt nhân.
"Những hình ảnh bạn đang nhìn thấy là hình ảnh thử thành công tên lửa đạn đạo Khorramshahr với tầm bắn 2.000km, tên lửa mới nhất của nước ta", đài IRIB bình luận.
Đây được cho là tên lửa thứ ba của Iran có tầm bắn 2.000km. Theo Chuẩn tướng Amir Ali Hajizadeh, chỉ huy cấp cao của sư đoàn Hàng không thuộc Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), tên lửa đạn đạo này có khả năng mang theo nhiều đầu đạn hạt nhân.
Tên lửa Khorramshahr có tầm bắn tới 2.000 km.
Phát biểu tại sự kiện, Tổng thống Iran Hassan Rouhani cho biết, Tehran sẽ tăng cường sức mạnh tên lửa mà không cần sự cho phép của bất cứ quốc gia nào.
Trong bài phát biểu trên truyền hình, ông Rouhani tuyên bố: “Chúng ta sẽ phát triển quân sự vì mục đích quốc phòng. Chúng ta sẽ tiếp tục chế tạo tên lửa và sẽ không cần sự cho phép của bất kỳ ai để bảo vệ đất nước mình.
Tất cả các quốc gia trên thế giới đều ủng hộ thỏa thuận hạt nhân trong cuộc họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc trong năm nay, ngoại trừ Mỹ và Israel”.
Động thái này là lời thách thức trực tiếp tới Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đã ký một dự luật trừng phạt những bên liên quan tới chương trình tên lửa đạn đạo của Iran hồi tháng Tám.
Hôm 19/9, tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Iran đang phát triển hệ thống tên lửa và cáo buộc nước này góp phần gây ra tình trạng bạo lực ở Yemen, Syria và các khu vực khác của Trung Đông.
Ông cũng chỉ trích thỏa thuận năm 2015 của Mỹ và các cường quốc khác đối với Iran, trong đó Tehran đồng ý hạn chế chương trình hạt nhân của mình để tránh bị trừng phạt kinh tế. Mỹ cho rằng Iran chưa hợp tác đầy đủ theo thoả thuận vì vẫn thử tên lửa đạn đạo và xúc tiến hoạt động gây bất ổn ở Trung Đông.
Ngày 15/10 tới, nếu ông Trump tuyên bố trước Quốc hội Mỹ Iran không tôn trọng thỏa thuận hạt nhân, Quốc hội sẽ có 60 ngày để áp đặt lệnh cấm vận mới đối với Iran.
Dù vậy, Iran cho rằng, việc phát triển tên lửa là hợp pháp và không vi phạm điều khoản trong thỏa thuận hạt nhân mà nước này ký với các cường quốc vào năm 2015, vì “những tên lửa không được thiết kế để mang đầu đạn hạt nhân”.
Chính quyền Iran từng nhiều lần nhấn mạnh, nước này không còn lựa chọn nào khác ngoài việc củng cố khả năng phòng thủ giữa lúc các đối thủ trong khu vực như Israel hay Arab Saubia mua nhiều lô vũ khí lớn từ Mỹ và các nước phương Tây.
Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson cho rằng, nội dung thỏa thuận hạt nhân cần phải được thay đổi, như thế Mỹ mới chấp thuận để nó tồn tại. Trong khi đó Tổng thống Hassan Rouhani đã tuyên bố Iran không đàm phán lại về thỏa thuận hạt nhân.
Theo giới quan sát, nếu rút khỏi thỏa thuận, Mỹ sẽ gặp nhiều bất lợi. Bởi lẽ những năm gần đây, Iran đã tái lập quan hệ kinh tế với nước ngoài và bởi vậy nước này sẽ không còn rơi vào thế bị cô lập như trước.
Ông Franois Nicoullaud, người từng tham gia thương lượng về vấn đề hạt nhân Iran đánh giá: “Nếu Mỹ tái lập cấm vận đối với các doanh nghiệp ngoài Mỹ, lúc đó châu Âu sẽ phải phản ứng để bảo vệ các hợp đồng đã ký với Iran”.
Ông Ross Harrisson, giảng dạy tại trường Ngoại giao thuộc đại học Georgetown, Mỹ cho rằng nếu thỏa thuận hạt nhân Iran bị hủy bỏ, chiến tranh có thể bùng nổ.
Iran có thể sẽ kích động dòng Shiite ở Bahrain và Saudi Arabia, tăng cường hậu thuẫn cho cánh Houthis ở Yemen, yểm trợ cho Hezbollah ở Lebanon đối phó với Israel và gây rối loạn ở Syria và Iraq. Và như vậy nội chiến sẽ leo thang, bất ổn sẽ gia tăng. Nếu Mỹ can thiệp quân sự ắt sẽ rơi vào bẫy xung đột.
Nhiều quốc gia đồng minh Mỹ cũng đặc biệt lo ngại nếu Washington rút lui khỏi thỏa thuận hạt nhân, đặc biệt khi thế giới đang đối mặt với hiểm hoạt hạt nhân và tên lửa đạn đạo Triều Tiên. Căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên là một minh chứng cho thấy tầm quan trọng của thỏa thuận hạt nhân Iran.
Xem thêm >> Tiết lộ lý do Mỹ không bắn hạ tên lửa Triều Tiên dù TT Trump luôn phản ứng dữ dội
V.T.H
