Bộ GTVT đang lấy ý kiến dự thảo (lần hai) sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 49/2016/TT-BGTVT quy định về xây dựng, tổ chức và hoạt động của trạm thu giá dịch vụ sử dụng đường bộ (BOT).
Dự thảo lần này so với dự thảo lần trước, đã bỏ đi một số quy định quan trọng về trạm thu phí như: Vị trí đặt trạm thu phí không phải lấy ý kiến của hiệp hội Vận tải ô tô và ý kiến của nhân dân địa phương.
BOT phải làm trên con đường mới
Dù không còn được bộ GTVT cho vào danh mục các bên liên quan cần phải hỏi ý kiến ở các dự án BOT, tuy nhiên, trao đổi với báo giới về các vấn đề nêu trên, ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam nói: "Chuyện đó tôi cũng không còn quan tâm lắm. Chỉ cần đạt tiêu chí đường BOT phải làm trên đường mới và thu giá kín (theo km) là đủ”.
Cũng theo Chủ tịch hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, tiêu chí khoảng cách 70km được đưa ra đối với BOT làm trên đường độc đạo, đường hiện hữu nhưng cũng không làm được. Trên tờ Đời sống và Pháp lý, ông Thanh nêu quan điểm: "Ví dụ đường cao tốc vài chục km lại có lối ra thì không cần phải đưa ra tiêu chí khoảng cách 70km. Từ bây giờ, Nghị quyết của Quốc hội đã nói rõ việc BOT phải làm trên đường mới để người dân có sự lựa chọn giữa việc đi đường mới phải trả phí và đường cũ thì không; cộng với việc thêm điều kiện thu phí kín. Nếu giải quyết được 2 điều này thì những tiêu chí khác cũng không cần phải quy định nữa”.
Đối với việc lấy ý kiến, ông Thanh cho rằng không nên dân chủ hình thức, kéo dài khiến thời gian thực hiện dự án tăng và tốn kém. Vị Chủ tịch Hiệp hội nhận định, thời gian qua người dân phản ứng do một số dự án BOT làm trên đường độc đạo, đường cũ khiến người dân không có quyền lựa chọn. Trong khi đó, việc thu giá còn xuất hiện tình trạng không dùng dịch vụ cũng phải trả tiền, cào bằng...
Cũng liên quan đến các vấn đề nêu trên, ông Nguyễn Ngọc Xuân, Chủ tịch hiệp hội Vận tải ô tô An Giang cho rằng thời gian qua tiếng nói của các hiệp hội vận tải về vấn đề BOT "không được quan tâm". Tuy nhiên, ông Xuân cũng đồng tình với việc đường BOT chỉ cần làm đường mới, thu đúng, không "tráng men, thu giá" trên đường cũ thì việc lấy ý kiến mang tính hình thức có thể bỏ.
Bộ GTVT từng muốn bỏ “tiêu chí 70km”
Theo thống kê, trong tổng số 70/88 trạm đang thu phí trên các tuyến quốc lộ thì có 10 trạm khoảng cách 60 - 70km, 20 trạm có khoảng cách dưới 60km và 3 trạm nằm ngoài phạm vi dự án BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao). Dư luận xã hội cho rằng, một số trạm BOT đặt “nhầm” chỗ trên quốc lộ, làm đường một đằng nhưng thu phí một nẻo.
Vào tháng Một năm nay, cho biết quan điểm trên tờ Dân trí, Bộ trưởng bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho rằng: “Nói trạm BOT đặt nhầm chỗ là không chính xác, có thể dùng từ đến thời điểm này vị trí đặt trạm là chưa hợp lý”. Bộ trưởng GTVT lý giải, để xem xét 1 điểm đặt trạm thu phí không chỉ có bộ GTVT. Bộ Tài chính xem lý trình, vị trí ở đâu; Bộ Kế hoạch- Đầu tư cũng tham gia để cấp chứng nhận đầu tư; địa phương căn bản là có thỏa thuận.
“Làm gì có chuyện không tính. Tuy nhiên, thời điểm đó là hợp lý, thời điểm đó chủ trương là vậy nên làm vậy. Bây giờ, chính sách thay đổi nên cảm thấy không còn hợp lý. Không bao giờ có chuyện nhầm, nhầm là sai từ đầu, còn ở đây không phải là sai từ đầu mà là do thời điểm nên không còn hợp lý. Ngay từ đầu là phải chuẩn” - ông Thể khẳng định.
Theo ông Nguyễn Văn Thể, mỗi trạm BOT có vị trí, ý nghĩa khác nhau. Đơn cử như trạm BOT Cai Lậy vừa để đảm bảo an toàn giao thông, vừa phát triển đô thị. Mong muốn của địa phương là có hệ thống giao thông tốt, mở rộng được đô thị, tạo không gian để phát triển kinh tế xã hội, chứ không đơn thuần là một tuyến tránh. Vì vậy, những đề xuất di dời trạm phải xem cụ thể.
Bảo Ngọc-Anh Thế
