Theo Reuters, lãnh đạo 2 cường quốc hàng đầu thế giới ở hai bờ Đại Tây Dương đã đề cập đến vấn đề được coi là “mối quan tâm” chung trong quan hệ giữa Mỹ với châu Âu, đó là hoạt động của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Tổng thống Donald Trump từng chỉ trích NATO đã "lỗi thời”.
Tuy nhiên “mối quan tâm” chung này đã bị “lung lay” kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức. Tân Tổng thống Mỹ chỉ trích rằng “NATO đã lỗi thời” và dọa “Mỹ sẽ rút khỏi liên minh nếu các nước châu Âu không tự bảo vệ mình”.
Tại Hội nghị An ninh Munich diễn ra tháng Hai vừa qua, Phó Tổng thống Mike Pence, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis ra sức trấn an đồng minh châu Âu rằng Mỹ vẫn coi NATO có vai trò quan trọng. Đồng thời nhắc lại yêu cầu của Tổng thống Trump là các nước thành viên khác của NATO phải thực hiện nghĩa vụ đóng góp vào ngân sách chung.
Xem thêm >>> Ngoại trưởng Mỹ tới thăm Trung Quốc và mang theo lời 'cảnh báo'?
Tại cuộc gặp vừa qua, Tổng thống Donald Trump một lần nữa đề nghị Thủ tướng Đức cần cứng rắn với NATO: “Nhiều thành viên trong khối đã lệ thuộc tài chính trong nhiều năm qua, đây là điều không hề công bằng với Mỹ”.
Về phần mình, Thủ tướng Merkel nói rằng, bà có thể hiểu được mối bận tâm chính của ông Trump, khẳng định Đức sẵn sàng tăng chi tiêu quốc phòng và đang vận động các đồng minh châu Âu làm tương tự.
Nữ lãnh đạo Đức cho biết, chi tiêu quốc phòng của Đức sẽ tăng lên mức 2% GDP vào năm 2024 và tiếp tục vận động để các nước NATO khác chịu đóng góp 2% GDP cho quốc phòng. Tuy nhiên, bà Merkel cũng cứng rắn khi nhắc nhở, bên cạnh tăng chi quốc phòng, các công tác ngoại giao cũng rất quan trọng với an ninh. Bà Merkel muốn ám chỉ đến việc ông Trump đang muốn cắt giảm 37% ngân sách bộ Ngoại giao, từ đó cắt 50% -60% hỗ trợ cho các chương trình của Liên Hiệp Quốc.
“Vào thời điểm thế giới có nhiều biến động như hiện nay, hành động đơn lẻ không có lợi cho Mỹ, đặc biệt vấn đề an ninh. Vì vậy, chính phủ Mỹ cần sớm có những điều chỉnh phù hợp để ‘hâm nóng’ quan hệ với liên minh quân sự NATO. Chỉ một tính toán sai, lợi ích của Mỹ sẽ bị thiệt hại nặng nề”, chuyên gia Stephen Farnsworth tại Đại học Mary Washington (Mỹ) nhận xét.
Theo Washington Post, lâu nay cả Mỹ, Đức đều theo đuổi chủ trương củng cố các quan hệ đối tác truyền thống. Trước ông Trump, các nhà lãnh đạo Mỹ đều thừa nhận, Mỹ có những lợi ích chiến lược sâu sắc trong một châu Âu ổn định. Trong giai đoạn hiện nay, những vấn đề toàn cầu nổi lên với nhiều nguy cơ, thách thức, như chủ nghĩa khủng bố, khủng hoảng di cư, bất ổn về kinh tế… chính phủ Mỹ, Đức và các nước châu Âu cần có sự đồng thuận để cùng nhau giải quyết.
Liệu Thủ tướng Merkel và Tổng thống Mỹ có tìm được tiếng nói chung sau cuộc gặp đầu tiên ngày 17/3 hay không? Mọi chuyện sẽ rõ ràng hơn trong nửa năm tới, khi mà bà Merkel vượt qua cuộc tổng tuyển cử trong nước, còn Tổng thống Mỹ định hình rõ mục tiêu đối ngoại của “xứ cờ hoa”.
Xem thêm >>> Mỹ: Chương trình độc đáo khiến tội phạm tự ra đầu thú hoặc bị bắt
Phương Anh
