Quá trình đưa vụ án Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và Tham ô tài sản xảy ra tại Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và Tổng công ty cổ phần xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) ra xét xử phúc thẩm, sau khi nghe quan điểm bào chữa của luật sư, VKS bất ngờ đề nghị tới HĐXX cho bị cáo Đinh La Thăng, nguyên Chủ tịch HĐQT PVN được hưởng thêm một tình tiết giảm nhẹ là thành khẩn khai báo.
Trong phần đối đáp, tranh luận lại với quan điểm bào chữa của các luật sư, VKS xét thấy ngoài hai bị cáo Đinh La Thăng và Phùng Đình Thực (nguyên Tổng Giám đốc PVN) xin HĐXX xem xét cho một tội khác nhẹ hơn tội Cố ý làm trái thì các bị cáo còn lại không kêu oan, chỉ xin giảm nhẹ hình phạt.
Về hai tội danh Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và tội Tham ô tài sản, VKS khẳng định có đủ cơ sở truy tố các bị cáo. Vị đại diện VKS cũng nhấn mạnh, quá trình nghiên cứu vụ án cũng như đề nghị áp dụng tội danh và hình phạt, VKS đã áp dụng cả hai BLHS năm 1999 và 2015 và đã áp dụng những tình tiết có lợi cho bị cáo.
Đối với tội cố ý làm trái: VKS cho rằng các bị cáo đã chỉ đạo ký sai HĐ 33, tạm ứng sai tạo điều kiện cho người khác chiếm đoạt tiền. Xác định vụ án này có đồng phạm, lời khai của bị cáo này là căn cứ để xác định hành vi của bị cáo khác, chỉ có 2 bị cáo Thăng và Thực là không nhận tội Cố ý làm trái.
Đối với bị cáo Đinh La Thăng, VKS xét thấy không thấy có gì mới, bị cáo giữ chức vụ cao nhất, mức độ nhận thức phải cao hơn do vậy chịu trách nhiệm cao hơn. Quá trình điều tra, truy tố, xét xử bị cáo chưa nhận tội hết, mới chỉ nhận tội ở mức độ nhất định. Tuy nhiên, đến nay, VKS thấy có thể áp dụng thêm cho bị cáo tình tiết giảm nhẹ mới là thành khẩn khai báo.
VKS cũng xem xét cho bị cáo Phùng Đình Thực giảm nhẹ hình phạt, VKS kết luận không đủ căn cứ để cho rằng bị cáo Thực không nhận được 4 văn bản: Thứ nhất, bị cáo Thực thừa nhận đã nhận được 4 văn bản này. Quá trình họp giao ban đều nhắc đến 4 văn bản, bị cáo Thực là người lãnh đạo tập đoàn lớn nên không thể nói bị cáo không biết 4 văn bản. Số tiền bị cáo chi tạm ứng ít hơn do bị cáo đi công tác, ủy quyền cho người khác.
Tình tiết mới đáng chú ý trong phiên tòa cấp phúc thẩm chiều 11/05 là luật sư của Phùng Đình Thực thông báo với HĐXX về việc gia đình bị cáo đang bán nhà để lấy tiền khắc phục hậu quả. Theo lời luật sư, vào trưa nay gia đình ông Thực đã nhận 1 tỷ tiền đặt cọc của người mua nhà, và ngay trong chiều cùng ngày, phía gia đình bị cáo đã nộp 1 tỷ đồng vào tài khoản của Chi cục Thi hành án dân sự TP Hà Nội.
Từ các tình tiết giảm nhẹ trên, VKS đề nghị giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo tới mức tối đa. Nhưng đối với trình độ, sức khỏe của bị cáo thì bị cáo vẫn có thể cống hiến được cho xã hội. Đại diện VKS gợi ý cựu TGĐ PVN Phùng Đình Thực nên xin Chánh án TAND Tối cao cho bị cáo không chấp hành bản án hình sự, hoặc có thể xin Chủ tịch nước được miễn thi hành án, để có điều kiện cống hiến cho xã hội.
Điều này thể hiện qua việc ông Phùng Đình Thực đang giữ vai trò Chủ nhiệm một đề tài khoa học được đánh giá là “rất có giá trị” trong lĩnh vực khai thác dầu khí.
Được biết, từ tháng 12/2017 đến nay (thời điểm này ông Phùng Đình Thực đã bị khởi tố nhưng được cho tại ngoại), ông Thực vẫn tiếp tục nghiên cứu khoa học và ngày 21/4/2018 đã hoàn thành giai đoạn 1 công trình “Nghiên cứu các giải pháp công nghệ và kỹ thuật nâng cao hệ số thu hồi dầu giai đoạn cuối đối tượng móng Bạch Hổ”. Nhận được công trình này, PVN đã đề nghị ông Thực tiếp tục nghiên cứu giai đoạn 2 để đưa công trình vào thực tiễn, góp phần ổn định sản lượng khai thác dầu trong thời gian tới.
Tiếp đến bị cáo Nguyễn Quốc Khánh (nguyên Phó TGĐ PVN) đã khắc phục toàn bộ số tiền bị cáo buộc; bị cáo khai báo hết sức thành khẩn, ân hận, gia đình có nhiều thành tích, bị cáo là người có công khắc phục triệt để hậu quả do mình gây ra. Quan điểm của VKS là có căn cứ áp dụng các tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo ở mức tối đa.
Tương tự, sau khi cân nhắc toàn diện các tình tiết giảm nhẹ cho tất cả các bị cáo, VKS đề nghị HĐXX xem xét giảm hình phạt tù từ 2-3 năm so với bản án sơ thẩm đối với bị cáo Phùng Đình Thực; Giảm từ 2-3 năm đối với tội Tham ô tài sản cho Ninh Văn Quỳnh. Với những bị cáo bị kết án 6 năm tù, VKS đề nghị giảm 2 năm so với bản án sơ thẩm; Giảm 12-18 tháng tù đối với Nguyễn Anh Minh; giảm 18-24 tháng tù đối với Nguyễn Mạnh Tiến.
Đối với bị cáo Đinh La Thăng, VKS cho rằng bản án 13 năm tù có phần nghiêm khắc, nhưng đây là sự nghiêm khắc cần thiết nếu xét đến tính chất nghiêm trọng của vụ án.
Thời điểm này, ông Đinh La Thăng chưa nộp tiền khắc phục hậu quả (30 tỷ đồng). VKS cho rằng trong một vụ án hình sự, hai điều quan trọng nhất để xem xét giảm án là khai báo thành khẩn và khắc phục hậu quả.
Đến 15h ngày 14/5, HĐXX của TAND Cấp cao tại Hà Nội sẽ ra tuyên án đối với các bị cáo.