Theo đại diện bộ này, đây được cho là những bước đi đầu tiên trong lộ trình hình thành và phát triển thị trường điện lực cạnh tranh tại Việt Nam.
EVN tiếp tục kêu lỗ
Một câu hỏi đặt ra là trong khiEVN đang có con số nợ khổng lồnhư vậy nhưng hiện nay EVN đang đầu tư bao nhiêu tỷ đồng ra cáclĩnh vực khác như ngân hàng, bất động sản, viễn thông? Ông Tri cho biết: "Tổng số đầu tư của EVN ra bên ngoài là dưới 3%, khoảng dưới 3 nghìn tỷ. Chính phủ cho phép 30%".
Năm ngoái, Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) công bố 8000 tỷ đồng mua điện giá cao chưa được phân bổ vào giá thành. Ngày 1/3 khi tăng giá điện
15,28% cũng chưa tính đến những khoản như chi phí để tiếp nhận điện hạ áp nông thôn. Như thế liệu rằng từ ngày 1/6 tới, giá điện sẽ tăng để trang trảinhững chi phí này? Theo ông Đinh Quang Tri, Phó Tổng giám đốc ENV các khoản treo chưa được hạch toán vào trong giá điện gồm hai phần. Thứ nhất, khoản lỗ năm 2010 khoảng trên 11 nghìn tỷ do EVN phải mua dầu với giá cao để phát điện. Thứ 2, khoản chênh lệch tỷ giá tính đến năm 2010 mà EVN phải chịu lên tới 17 nghìn tỷ. Nhiều người lo ngại EVN sẽ có cơ hội để đệ trình việc tăng giá nhằm khắc phục tình trạng tài chính đang rất khó khăn của EVN. Tuy nhiên, ông Hoàng Quốc Vượng, Thứ trưởng Bộ Công thương khẳng định: "Tại thời điểm này, chúng ta chưa có đủ cơ sở để nói một cách chắc chắn, ngày 01/6 giá điện có được điều chỉnh tự động theo QĐ 24 hay không". Ông Vượng lý giải: "Quyết định có quy định, giá điện được điều chỉnh khi 3 thông số đầu vào cơ bản có biến động lớn (từ 5% trở lên) thì sẽ xem xét điều chỉnh.
Tuy nhiên để có quyết định giá điện từ 01/6 có được điều chỉnh hay không còn phụ thuộc vào 2 vấn đề. Thứ nhất là 3 thông số đầu vào có biến động đủ lớn haykhông. Thứ hai, Bộ Công thương phải xem xét việc điều chỉnh giá điện đó có phù hợp hay không, có ảnh hưởng lớn đến xã hội và ổn định kinh tế vĩ mô hay không".
Ông Đinh Quang Tri cho biết, hiện không thể khẳng định thời điểm nào tăng giá điện vì còn phải chờ Thông tư hướng dẫn của Bộ Tài Chính, Bộ Công thương. Thêm nữa EVN cho rằng cần phải cân nhắc thời điểm tăng giá để người dân có thể chịu đựng được. Bộ Công thương có 2 việc cần phải thực hiện xong trước ngày 1/6 để kịp triển khai trước khi QĐ 24 có hiệu lực là ban hành Hướng dẫn biểu giá bán điện chi tiết đối với các nhóm khách hàng và Hướng dẫn tính toán giá bán điện theo các thông số đầu vào theo cơ chế thị trường. Dự kiến thông tư hướng dẫn sẽ hướng dẫn lấy số liệu của quá khứ. Dựa trên thông số của tháng 4,5,6, nếu thấy giá thành chênh lệch nhiều hơn từ 5% so với giá bình quân của tháng 3, sẽ xem xét để có quyết định điều chỉnh.
Chưa có kế hoạch hỗ trợ
Trong QĐ 24, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo việc thành lập Quỹ bình ổn giá điện và quỹ này được giao cho Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Công thương hướng dẫn và sử dụng. Quỹ bình ổn được hình thành từ chi phí của giá bán điện. Nhưng hiện nay thời điểm và cơ chế vận hành của quỹ này vẫn chưa được các Bộ đưa ra câu trả lời chính xác. Bộ Công thương cho rằng vẫn còn thời gian để xây dựng cơ chế hình thành, quản lý và sử dụng quỹ bình ổn.
Bộ Công thương cũng khẳng định sẽ xây dựng một cách cẩn trọng và lấy ý kiến rộng rãi trước khi quỹ này đi vào hoạt động. Việc tăng giá điện là điều khó tránh khỏi trong bối cảnh hiện nay, điều này cũng đặt ra lo ngại giá điện tăng mạnh sẽ ảnh hưởng lớn đến đời sống của những người dân có thu nhập thấp và tạo sức ép lớn cho các doanh nghiệp. Chính phủ sẽ có những giải pháp để hỗ trợ cho tầng lớp thu nhập thấp nếu giá điện có tác động lớn.
Nhưng trong lĩnh vực sản xuất, Bộ Công thương cho rằng, một trong những mục tiêu đưa giá điện phản ánh đúng bản chất thị trường là để các ngành sản xuất có công nghệ và cách thức quản lý một cách phù hợp nhất để nâng cao hiệu quả sử dụng điện năng.
Lại Quỳnh
