Theo các nhà tâm lý, nghĩ về sex là hiện tượng bình thường ở tuổi vị thành niên, đến cùng với sự phát triển nhanh về thể chất. Việc tìm hiểu về tình dục, suy nghĩ về nó có tác dụng giúp những chàng trai, cô gái ở tuổi này có được những ứng xử hợp lý trong từng tình huống thực tế. Tuy nhiên, theo tiến sĩ Nguyễn Minh Đức, Phó giám đốc Trung tâm Tư vấn tâm lý trẻ em (Hà Nội), nếu những suy nghĩ về sex đã trở thành nỗi ám ảnh, xen cả vào thời gian học tập thì đó không còn là chuyện bình thường nữa.
Nguyên nhân dẫn đến ám ảnh có thể là: Sự thay đổi về tâm sinh lý đến quá đột ngột, trẻ chưa có sự chuẩn bị sẵn sàng để đón nhận “sự kiện” này. Một khi tâm lý và hiểu biết không theo kịp với sự phát triển quá nhanh về mặt thể chất, trẻ sẽ bị sốc. Trong khi đó, xã hội ngày càng có nhiều kích thích trước sự tò mò, tìm kiếm của các em. Không chỉ có sách khiêu dâm, băng hình “mát” mới có tác động mà ngay cả những cuốn sách khoa học thường thức, những cảnh âu yếm “vừa phải” trên phim cũng có thể gây kích động cho những trẻ đang quá nhạy cảm với chuyện này.
 |
| Ám ảnh sex thực sự không quá đáng sợ. Ảnh minh họa |
Ham muốn tình dục xuất hiện ở tuổi dậy thì là điều tự nhiên. Song nếu những thôi thúc này không được giải toả, nó sẽ bị dồn nén và ngày càng gây một áp lực lớn cho tâm lý, khiến vị thành niên vô cùng khổ sở. Những em bị ám ảnh nặng về sex thường do không có cách phát tán những xung năng đó: Không thể tâm sự với ai vì sợ bị cho là hư hỏng, không dám thủ dâm vì nghĩ đây là điều đáng ghê tởm. Các em bị vây hãm trong bế tắc: Cho mình là kẻ tội lỗi nhơ bẩn nhưng vẫn không thể không nghĩ đến tình dục, đến nỗi không thể làm việc gì khác.
Theo tiến sĩ Nguyễn Minh Đức, những ham muốn về tình dục không thể dập tắt vì nó là tự nhiên, vì vậy cần để “năng lượng” ấy thoát ra bằng các hành động khác, khi chưa thể có quan hệ tình dục. Cách tốt nhất để những suy nghĩ, thôi thúc về tình dục không trở thành ám ảnh là tìm cách “đầu tư” năng lượng vào một hoạt động khác, để nguồn xung năng ấy thoát được ra ngoài. Chẳng hạn “nói ra” những cảm nghĩ của mình, nếu không phải với một ai đó thì là với cây bút, cây cọ…
“Vẽ tranh, làm thơ, ghi nhật ký là những giải pháp rất tốt để những cảm xúc được thăng hoa, nhờ đó tâm lý trở lại cân bằng”- ông Đức nói.
Tham gia tích cực vào các hoạt động xã hội như thanh niên tình nguyện, tuyên truyền phòng chống HIV/AIDS hoặc chỉ đơn giản là tham gia vào các cuộc vui chơi, picnic với bạn bè… cũng là cách giải toả năng lượng, hướng sự quan tâm chú ý đến những việc tích cực, tránh những ám ảnh về sex. Trẻ vị thành niên có thể chọn bất cứ hoạt động nào phù hợp với mình, miễn là không phải thu mình lại để chìm trong sách vở, băng hình, internet và sự tưởng tượng. Cuộc sống càng tĩnh, các thôi thúc về sex không được giải toả càng dễ trở thành ám ảnh.
Về mặt thể chất, thủ dâm cũng được coi là một cách giải toả. Thủ dâm được coi là vô hại, thậm chí có ích nếu được thực hiện với tần suất vừa phải, nghĩa là không ảnh hưởng đến sức khoẻ, học tập và sinh hoạt. Không nên coi việc nghĩ đến sex hay thủ dâm là hư hỏng, dẫn đến ảnh hưởng xấu về tâm lý.
Tuy nhiên, theo tiến sĩ Đức, với những người mà sex đã trở thành ám ảnh bệnh lý, chi phối các hoạt động thường nhật, việc tìm đến chuyên gia tâm lý để được tư vấn và trị liệu là rất cần thiết. Việc trị liệu thường kéo dài, có thể nhiều tháng với tần suất mỗi tuần 1-2 lần. Một trong các biện pháp điều trị là sử dụng tâm kịch, người có rối nhiễu đóng một vai trong vở kịch đó.
Chẳng hạn, với trường hợp ám ảnh về sex, dưới sự dẫn dắt của chuyên gia tâm lý, trẻ sẽ tham gia vào một tình huống gần với sự khó khăn của mình, có sự bày tỏ tình cảm với bạn khác giới, có những đụng chạm nho nhỏ… Sự giãy bày và trải nghiệm này là một cách giải toả rất tốt những dồn nén ở trẻ, giúp trẻ dần trở lại trạng thái cân bằng.
Để tránh những trường hợp rối nhiễu như trên, tiến sĩ Đức khuyên các bậc cha mẹ chuẩn bị kỹ về kiến thức cũng như tâm lý cho con mình khi sắp đến tuổi dậy thì. Nên dành thời gian chú ý đến những diễn biến tâm sinh lý của con, hướng con đến những hoạt động tích cực, sống động với bạn bè ngoài thời gian học hành.
Lê Nguyên
