Giật mình về những vụ án do người khuyết tật gây ra

Ngỡ ngàng với những thủ đoạn gây án

Ngày 18/6 vừa qua, TAND tỉnh Nghệ An vừa mở phiên tòa xét xử 2 đối tượng Lữ Văn Thiệt và cháu ruột Lữ Thị Hồng (SN 1983, thường trú tại xã Châu Kim, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An) về hành vi mua bán trái phép chất ma túy. Theo cáo trạng, vào cuối tháng 2/2012, Thiệt nhận được cuộc điện thoại của một người dân tộc thiểu số không rõ tên tuổi với nội dung: Có lấy ma túy để bán không? Nghe xong lời rủ rê, Thiệt dã đồng ý lấy ma tuý từ "người lạ mặt" để bán kiếm lời. Dù biết việc làm đó là vi phạm pháp luật, song Thiệt đã lợi dụng triệt để bản thân bị tàn tật bẩm sinh của mình để qua mắt người dân và cơ quan công an.

Không những vậy, Thiệt còn đón thêm cả Lữ Thị Hồng là cháu ruột cũng bị tàn tật, về nhà mình ở để cùng nhau mua bán ma túy cho con nghiện. Trước đó, Hồng từng đi tù 8 năm về tội buôn bán chất ma túy. Kết thúc phiên tòa, HĐXX tuyên phạt Thiệt 11 năm tù và 13 năm tù đối với Hồng.

Người khuyết tật trong một vụ án buôn bán ma túy.

Mới đây, TAND tỉnh Tây Ninh đã tuyên mức án tử hình đối với Võ Hoàng Trung (Tự Lý, 33 tuổi, ngụ xã Suối Đá, huyện Dương Minh Châu) và Nguyễn Văn Nhanh (35 tuổi, ngụ xã Phan, huyện Dương Minh Châu) về hành vi giết người và cướp tài sản. Theo hồ sơ vụ án, Trung và Nhanh đều là người thuê trọ tại nhà trọ của bà Nguyễn Thị Kim H. (45 tuổi, ngụ huyện Dương Minh Châu).

Đầu năm 2012, sau nhiều lần để ý thấy bà H. thường đeo rất nhiều đồ nữ trang trên người, Trung nảy ý định giết bà H. để cướp của. Song, Trung bị dị tật bẩm sinh, một chân bị thọt cần sự hỗ trợ của người khác. Đúng lúc đó, Trung gặp Nhanh, y đã bàn kế hoạch và rủ rê được Nhanh đồng ý giết bà H. cướp tài sản lấy tiền chia nhau hưởng thụ. Để kế hoạch được thực hiện trót lọt, hai đối tượng trên đã lừa bà H. đến rẫy khoai mỳ trong rừng cao su ở xã Tân Hưng (huyện Tân Châu, tỉnh Tây Ninh) giết hại. Số tiền mà hai đối tượng chiếm đoạt được từ việc giết bà H. có tổng trị giá là 80 triệu đồng.

Với mong muốn lúc nào cũng có tiền tiêu pha, 5 đối tượng câm điếc bẩm sinh gồm Lê Huỳnh Quốc Kha (23 tuổi), Mai Thy Dũng (20 tuổi) đều quê Tây Ninh, Phạm Quý Lâm (26 tuổi, ngụ tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu), Nguyễn Văn Tú (20 tuổi, ở Nghệ An) và Bùi Ngọc Đức (32 tuổi, trú tại TP.HCM) đã thực hiện nhiều vụ trấn lột tiền lương của những công nhân câm điếc đồng cảnh ngộ làm việc tại công ty Y. (chuyên sản xuất dây dẫn điện) đóng tại tỉnh Bình Dương.

Sau nhiều ngày theo dõi, ngày 8/1, cơ quan CSĐT thị xã Dĩ An (tỉnh Bình Dương) bắt tạm giam 5 đối tượng trên về hành vi cướp tài sản. Tại cơ quan CSĐT, nhóm này khai nhận, từ khi biết công ty Y. nhận người khuyết tật vào làm việc, đối tượng Kha đã nảy sinh ý đồ trấn lột tiền công của họ. Tuy nhiên, do khiếm khuyết về cơ thể Kha không thể thực hiện một mình nên rủ thêm 4 đối tượng còn lại tham gia. Thủ đoạn của nhóm là nếu "con mồi" vẫn chưa đồng ý cả nhóm sẽ cầm gạch, đá xông vào đấm đánh túi bụi, thậm chí gây thương tích cho người bị hại.

Vào ngày 26/2/2010, đối tượng Huỳnh Kim Lượm (SN 1976) bị khuyết tật ở chân, trú huyện Đồng Hòa (tỉnh Phú Yên) bị anh rể N.V.T. "chửi xéo" tại bàn nhậu trong ngày đám giỗ tại nhà bác ruột. Không kìm nén cục tức, Lượm đã dùng dao đâm T. dẫn đến tử vong tại chỗ. Trước khi xảy ra vụ án, trưa ngày 26/2, Lượm điều khiển xe máy chuyên biệt đến nhà bác ruột là Huỳnh D. (SN 1942) để dự đám giỗ.

Tại bàn nhậu, Lượm đã kiếm cớ gây sự với chủ nhà bằng cách đập vỡ 3 chai bia và một số bát, đĩa. Cùng lúc đó, anh N.V.T. (con rể ông D.) vừa đi làm về ngồi vào bàn ăn thì thấy Lượm lớn tiếng gây sự: "Đứa nào muốn ăn thì phải trả tiền!". Câu nói trên đã gây ra sự cãi vã giữa hai người, nhưng được mọi người căn ngăn nên không có chuyện gì nghiêm trọng xảy ra. Nào ngờ, 16h cùng ngày, Lượm ôm cục tức đến nhà ông D. tìm T. để gây sự tiếp. Thay vì trả lời câu hỏi của T., Lượm lại xông vào để hơn thua với T.. Trong lúc giằng co, Lượm rút dao thủ sẵn trong người đâm anh T. vào vùng ngực trái khiến T. gục ngã tại chỗ. 

Chú cháu bị cáo Lữ Văn Thiệt trong vành móng ngựa.

Giải mã nguyên nhân sâu xa

Bà Phạm Cao Phương Thảo, cố vấn Pháp luật tổ chức Cộng đồng Điếc Câm TP.HCM cho biết: "Phần lớn người khuyết tật đều không được trang bị đầy đủ những kiến thức, kinh nghiệm để đương đầu với cuộc sống. Nguyên nhân chính của sự việc trên một phần do xuất thân khác nhau của họ. Theo đó, đa số người khuyết tật đều xuất thân từ những gia đình có cuộc sống khó khăn mồ côi cha mẹ,... nên không có điều kiện học tập. Số còn lại được sinh ra trong các gia đình khá giả, song cũng rất ít trường hợp được học cao.

Hơn thế, các em có thể do mặc cảm, tự ti hoặc dưới sức ép của gia đình nên đều sống khép kín, ít chịu giao tiếp, mở lòng với xã hội, do đó lại càng thiếu kỹ năng sống. Hệ quả của quá trình trên là họ dễ bị người khác lợi dụng, dễ trở thành nạn nhân của nhiều thành phần xấu. Nhiều người khuyết tật rơi vào trường hợp thiếu hiểu biết trầm trọng. Cuộc sống khép kín, thậm chí lãnh cảm. Họ không quen nhớ, không quen phản xạ, suy nghĩ giản đơn,... đặc biệt là thiếu kiến thức về luật pháp một cách trầm trọng. Đa phần họ đều không biết, không nghĩ mình sai và hành động theo cảm tính".

GS.TS tâm lý Vũ Gia Hiền, hội Tâm lý - Giáo dục TP.HCM cho rằng: "Từ chỗ, tự ti, mặc cảm, người khuyết tật dần có chỗ đứng và được ưu ái hơn trong xã hội. Hiện nay, không ít những người khuyết tật có tài đã được xã hội đề cao và coi trọng. Dựa vào đó, một bộ phận không nhỏ người khuyết tật tự đề cao cá nhân, lợi dụng sự ưu ái của xã hội mà làm càn làm quấy. Vốn chất chứa nhiều phẫn nộ, uất ức, cảm giác mặc cảm trong tâm lý nên người khuyết tật dễ bị kích động, và sẵn sàng liều lĩnh thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật mà chúng ta không ngờ đến. Đồng thời họ dễ bị các đối tượng xấu, tội phạm lợi dụng ví dụ như: Buôn bán ma túy, buôn lậu, cướp giật... Với ý niệm không còn gì để mất, một số người khuyết tật sống bi quan với cuộc đời và mọi người xung quanh. Một số sẵn sàng biến thành cánh tay đắc lực của bọn tội phạm".

Thế nhưng, trước pháp luật mọi người đều bình đẳng, yếu tố khuyết tật không giúp họ giảm nhẹ tội. Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia TP.HCM cho biết: "Tại khoản 1 Điều 3 BLHS quy định rõ: "Mọi người phạm tội đều bình đẳng trước pháp luật, không phân biệt nam, nữ, dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo, thành phần, địa vị xã hội. Đồng thời trong Bộ luật Hình sự nước ta cũng không có bất kỳ điều khoản nào quy định người khuyết tật phạm tội thì được xử lý nhẹ hơn người bình thường. Các cấu thành tội phạm trong BLHS đều quy định chủ thể là "người nào" mà không có sự phân biệt giữa người bình thường và người khuyết tật. Ngoài ra, theo quy định tại khoản 1 Điều 46 BLHS thì yếu tố người phạm tội là khuyết tật cũng không phải là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Chính vì vậy khi người khuyết tật phạm tội thì việc truy cứu trách nhiệm hình sự, quyết định hình phạt được áp dụng như người phạm tội bình thường mà không có bất kỳ sự khoan hồng nào từ phía Nhà nước".

QUYÊN TRIÊU - NGỌC LÀI