'Sóng' đã nổi lên sau cái chết của thần đồng tin học Mỹ

'Sóng' đã nổi lên sau cái chết của thần đồng tin học Mỹ

Thứ 2, 25/02/2013 | 09:23
0
Aaron Swartz, một thần đồng tin học lừng danh tự sát tại một căn hộ ở thành phố New York. Gia đình chàng thanh niên 26 tuổi này cho rằng, nhà chức trách Hoa Kỳ đã gián tiếp đẩy người thân của họ vào con đường chết.

Thế giới khóc thương cho một thiên tài

Nổi danh từ rất sớm, mới 13 tuổi, Aaron đã nhanh chóng tiếp cận giới viết phần mềm chuyên nghiệp Mỹ. Năm 15 tuổi, Aaron cùng với đồng nghiệp Lawrence Lessig viết ra hệ thống Creative Commons, đang được trang từ điển trực tuyến wikipedia cũng như trang web của nhiều tổ chức khác áp dụng, giúp mọi người chia sẻ những tài liệu trong một giới hạn nào đó.

Không những vậy, năm 15 tuổi, Aaron đã đồng phát triển cơ chế cập nhật thường xuyên RSS feeds, hiện đang được sử dụng rộng rãi trên các website khắp thế giới. Aaron cũng giúp khai sinh trang mạng tin tức xã hội Reddit. Ngoài ra, Aaron còn đảm nhiệm vai trò là một trong những biên tập viên chủ chốt giúp cấu thành các từ điển mở nổi tiếng như wikipedia và wikimedia. Với hàng loạt các ứng dụng như vậy, Aaron được mệnh danh là thiên tài Internet và nhận được sự ngưỡng mộ của cư dân Internet.

Tiêu điểm - 'Sóng' đã nổi lên sau cái chết của thần đồng tin học Mỹ

Tuy nhiên, vào ngày 6/1/2011, Aaron đã bị cảnh sát thành phố Boston bắt quả tang khi đang đột nhập vào hệ thống mạng của Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT) bằng máy tính xách tay, truy cập trái phép vào kho dữ liệu JSTOR, nơi  lưu trữ hàng triệu tác phẩm khoa học, bài báo, bản thảo... của MIT theo dạng kỹ thuật số.

Ngay sau đó, Aaron  bị tống giam với các tội danh như truy cập trái phép vào cơ sở dữ liệu có bản quyền và sử dụng chúng nhằm mục đích vụ lợi. Sau khi đã đóng 100.000 USD tiền bảo lãnh, Aaron  được tại ngoại và chờ ngày mở phiên tòa chính thức xử hai tội danh nói trên.

Tháng 4/2012, Aaron từng ra tòa và phủ nhận các cáo buộc tội gian lận máy tính, lừa đảo và các tội khác vốn có thể dẫn tới án tù 35 năm và tiền phạt 1 triệu USD. Phiên xử dự kiến diễn ra vào đầu tháng 4 tới đây, nhưng đột nhiên Aaron đã treo cổ tự vẫn vào ngày 11/1 vừa qua tại căn hộ của mình ở khu Brooklyn, New York. Cả nước Mỹ đã rất sốc khi nghe được tin thiên tài họ ngưỡng mộ từ lâu tìm đến cái chết một cách khó hiểu như vậy.

Mặc dù Aaron từng thổ lộ mình bị trầm cảm nhưng gia đình và bạn bè của anh đều cho rằng nguyên nhân dồn ép Aaron đi tới con đường tự tử, bởi MIT và các công tố viên đã làm quá tay trong vụ này. Theo ông R. Swartz (cha đẻ của Aaron), cũng là một chuyên gia phần mềm cự phách, chính những điều luật cứng nhắc đã  gây ra cái chết tức tưởi của con trai ông. Họ cố tình đối xử với một lập trình viên tài năng như một tên tội phạm tin học thực thụ.

Trong khi Aaron chủ yếu quan tâm tới việc phổ biến những thành tựu khoa học, chứ không phải là kẻ lừa đảo tin học như lời buộc tội từ giới chức tư pháp. Ông Swartz nói: "Con trai tôi chính là người đại diện cho một xu thế đã tồn tại suốt nhiều thập niên qua trong giới khoa học máy tính, nó đòi được quyền tiếp cận thông tin rộng rãi cho mọi người. Còn luật pháp lại quy chụp những ai có hành vi xâm nhập vào hệ thống máy tính, rồi chia sẻ thông tin cho những người khác đích thị là đám tin tặc muốn làm giàu bất chính".

Theo các tội danh đã truy tố, nếu bị buộc tội can phạm, Aaron có thể lĩnh mức án tối đa là 35 năm tù giam. Chris Sogoyan, một chuyên viên công nghệ kiêm nhà phân tích chính sách thuộc Hiệp hội về quyền tự do công dân, có trụ sở đặt tại Washington D.C nhận xét: "Người ta đã áp dụng thứ luật tương tự tội cướp ngân hàng thời kỹ thuật số đối với một tài năng tin học trẻ tuổi. Thật là bất công".

Còn Giáo sư Kelly Caine thuộc Trường đại học Tổng hợp Clemson ở tiểu bang Nam Carolina, là nhà nghiên cứu lâu năm về thái độ của công chúng đối với kỹ thuật công nghệ cao, cũng như bảo vệ sự riêng tư cá nhân trên mạng Internet quả quyết: "Aaron thực sự không làm tổn thương đến bất cứ ai, cũng không vì lợi ích cá nhân bởi anh ấy luôn tin rằng những thông tin sẵn có sẽ mang lại lợi ích cho mọi người".

Cái chết của Aaron khiến bạn bè và người hâm mộ cảm thấy đau buồn vô hạn, đồng thời cũng làm họ giận dữ. Dù việc Aaron tự sát có nhiều nguyên nhân, nhưng không ít người cho rằng, anh đã quên mình vì một phong trào chính trị, đã đấu tranh không mệt mỏi cho tự do thông tin.

Hiệp sĩ Anh Tim Berners Lee, người tạo ra world wide web (viết tắt là www.), viết trên mạng xã hội Twitter: "Aaron đã ra đi. Với những người lang thang trên thế giới, chúng ta mất một người thông thái, từng trải. Với những hacker vì chính nghĩa, một anh hùng đã nằm xuống. Với các bậc cha mẹ, chúng ta mất đi một người con. Hãy để chúng tôi nhỏ nước mắt khóc thương cho một thiên tài bạc mệnh".

Applebaum, người từng bị điều tra vì liên quan website chuyên tiết lộ thông tin mật Wikileaks, nói: "Tôi không hiểu rõ tại sao Aaron quyên sinh. Nếu liên quan đến ý nghĩ về nỗi đau gần như vô tận của việc bị tống giam, vì đã gắng sức cho một nền văn hóa mở, tôi đồng cảm với mục tiêu đó, cũng như hiểu được mọi áp lực và căng thẳng Aaron phải trải qua".

Tiêu điểm - 'Sóng' đã nổi lên sau cái chết của thần đồng tin học Mỹ (Hình 2).

Thiên tài tin học Aaron Swartz.

Chàng Robinhood của giới công nghệ

Có lần, thiên tài tin học Aaron đã lên tiếng nhận xét hệ thống luật pháp tụt hậu so với những bước tiến của kỷ nguyên công nghệ thông tin. Đồng thời Aaron còn là một trong những người đi tiên phong phản đối dự luật về bảo vệ bản quyền trên mạng Internet (SOPA), vốn tạo điều kiện cho việc đóng cửa các trang web bị cáo buộc vi phạm tác quyền.

Tại buổi mít tinh vào năm 2012 quy tụ tới 115.000 người nhằm chống lại dự luật SOPA, Aaron phát biểu: "Hiện chúng ta đang tiến hành cuộc tranh đấu không khoan nhượng trong thế giới Internet. Cách ứng xử cố hữu của luật pháp đã dập tắt mọi tiến trình phát triển của công nghệ cao thay vì mang lại nhiều tự do hơn cho người sử dụng Internet và triệt tiêu những quyền tự do cơ bản của công dân". Kết quả là đạo luật SOPA đã không được Chính phủ Mỹ ban hành để đáp ứng ý nguyện của dân chúng.

Với nhiều người, Aaron giống như một người hùng, người luôn tin Internet là công cụ giúp con người dễ dàng tiếp cận kho kiến thức khổng lồ của nhân loại. Aaron chia sẻ: "Thông tin là quyền lực, nhưng giống như các loại quyền lực khác, nó đang bị một số người chỉ muốn giữ cho riêng họ. Chia sẻ dữ liệu không phải là việc trái đạo đức”.

"Aaron buồn chán về vụ xét xử sắp tới. Chúng tôi không hình dung được con mình đã trải qua những nỗi đau vò xé như vậy", mẹ Aaron chia sẻ với trang Hacker News. Bà tiếp tục: "Aaron tuyệt vời lắm. Trong quãng đời ngắn ngủi của mình, nó đã đóng góp rất nhiều cho thế giới. Tôi tiếc là thằng bé chưa hoàn thành những sứ mệnh đang còn dang dở. Nỗi đau này không gì có thể bù đắp được”. Được biết, Swartz không phải là doanh nhân trẻ đầu tiên chiến đấu với bệnh trầm cảm. Năm ngoái, Ilya Zhitomirskiy, sáng lập viên Diaspora cũng kết liễu đời mình ở tuổi 22.

Tấn bi kịch kết thúc cuộc đời của một nhà tin học trẻ đầy tài năng đã khiến Ban lãnh đạo MIT không thể ngồi yên. Thay mặt nhà trường, Chủ tịch Leo Rafael Reif đã gửi một bức thư ngỏ chia buồn đến gia đình nạn nhân, đồng thời cho biết toàn thể giới học thuật tại MIT sẽ lấy đó làm bài học sâu sắc, góp phần thúc đẩy nhanh chóng việc tự do tiếp cận thông tin khoa học cho những ai có nhu cầu. 

Sự việc bị thổi phồng

Luật sư nổi tiếng Elliot Peters đã đứng ra biện hộ cho bị cáo, nêu quan điểm rằng trường hợp của thiên tài tin học bị thổi phồng thái quá hòng có lợi cho sự lưu giữ bản quyền cứng nhắc trong thế giới ảo. Luật sư E. Peters lập luận: "Tuy thân chủ của tôi không có quyền truy cập miễn phí vào JSTOR, nhưng trên cương vị là cộng sự viên cao cấp của Trường đại học Harvard đóng ở gần đấy, anh hoàn toàn dễ dàng vào mạng máy tính mở qua hệ thống wifi trong khuôn viên MIT. Đây là điều bất cứ ai cũng làm được mà không gặp bất cứ trở ngại nào, bởi đơn giản đó là điều hoàn toàn được phép giống như mọi sinh viên khác". Về phần mình, đại diện JSTOR cũng ủng hộ quan điểm của E. Peters, thậm chí Luật sư Mary Jo White của JSTOR còn gửi kiến nghị đến công tố viên trưởng thành phố Boston yêu cầu đình chỉ vụ án và tha bổng người vô tội.  

H.N

Kinh ngạc với những phát minh của thần đồng tin học 11 tuổi

Thứ 5, 27/12/2012 | 23:48
Thấy mẹ ra khỏi nhà thường quên tắt các thiết bị điện, cậu bé đã mày mò, sáng chế ra một bảng điều khiển thông minh.

“Thần đồng” lạc lối vì phim sex

Thứ 6, 28/12/2012 | 00:02
Từng là học sinh giỏi Hóa cấp tỉnh, 10 năm liền là học sinh giỏi toàn diện nhưng cuộc đời cậu học trò Nguyễn Xuân trường rẽ lối bởi những ám ảnh ma quái về phim sex.

Teen vô gia cư "đổi vận" nhờ tài năng khoa học

Thứ 5, 27/12/2012 | 23:56
Samantha Garvey, một thiếu nữ 17 tuổi vô gia cư vừa trở thành 1 trong 300 gương mặt trẻ sẽ tranh tài trong một cuộc thi công nghệ của tập đoàn Intel.
Cùng chuyên mục

Hàng nghìn người thiệt mạng vì mưa lũ, Pakistan cầu cứu thế giới

Chủ nhật, 28/08/2022 | 17:28
Lũ quét do mưa gió mùa lớn gây ra trên phần lớn Pakistan đã khiến hàng nghìn người thiệt mạng, khoảng 1500 người bị thương và phải di dời.

Tình báo Anh: Nga sắp “mất nhuệ khí”, Ukraine sẽ "lật ngược tình thế"?

Thứ 6, 22/07/2022 | 19:00
Lãnh đạo Tình báo Anh nhận định, Nga sẽ ngày càng gặp khó khăn trong việc bổ sung nhân lực vài tuần tới và điều đó sẽ tạo cơ hội cho người Ukraine phản công.

Mục tiêu của Nga không dừng lại ở miền Đông Ukraine?

Thứ 5, 21/07/2022 | 15:47
Giới chức Nga tuyên bố, các mục tiêu quân sự của Nga ở Ukraine hiện đã vượt ra ngoài khu vực Donbass ở miền Đông và xác nhận các cuộc đàm phán đã đóng băng.

Ukraine tuyên bố quyết tâm “phải thắng Nga trước mùa Đông”

Thứ 4, 20/07/2022 | 16:00
Giới chức Ukraine mới đây tuyên bố, nước này phải thắng Nga trước mùa Đông để ngăn Moscow giành được lợi thế lâu dài.

Nga - Ukraine “đấu khẩu” căng thẳng, hòa đàm liệu có “chết yểu”?

Thứ 3, 19/07/2022 | 19:00
Giới chức Nga-Ukraine liên tục cáo buộc lẫn nhau gây cản trở cho cuộc đàm phán hòa bình nhằm tìm kiếm giải pháp chấm dứt xung đột, trong bối cảnh chiến sự vẫn chưa c
     
Nổi bật trong ngày

"Cá mập ma" với hình dáng kỳ dị được phát hiện ở Thái Lan

Thứ 4, 27/03/2024 | 05:57
Một loài cá mập với cái đầu đồ sộ, đôi mắt to và những chiếc vây giống như có lông vừa được phát hiện ở biển Andaman, ngoài khơi Thái Lan.

Câu chuyện “giảm thiểu rủi ro” của Đức và EU đối với Trung Quốc

Thứ 4, 27/03/2024 | 13:52
Sự phụ thuộc quá mức vào Trung Quốc chủ yếu là vấn đề của Đức, không phải vấn đề của châu Âu.

Khoảnh khắc tên lửa dẫn đường Nga tấn công, hệ thống P-18 của Ukraine nổ tung, bốc cháy dữ dội

Thứ 5, 28/03/2024 | 13:55
Hai video vừa được công khai cho thấy, tên lửa Nga tấn công chính xác, hai hệ thống radar giám sát trên không và cảnh báo sớm P-18 của Ukraine nổ tung.

Sau trận chiến kéo dài, Nga vào Krasnoe, Ukraine nỗ lực phản công

Thứ 5, 28/03/2024 | 09:55
Lá cờ của Lực lượng Dù Nga đã được treo ở thị trấn Krasnoe, phía tây nam Artyomovsk.

Chính phủ “thân phương Tây” thất bại, Bulgaria nguy cơ phải bầu cử sớm

Thứ 4, 27/03/2024 | 06:00
Quá trình đàm phán chuyển giao quyền lực giữa 2 khối chính trị lớn nhất Bulgaria đã trở thành cuộc tranh cãi mang tính đảng phái về các vấn đề.