Washington đang có kế hoạch tăng cường kiểm tra các thương vụ đầu tư, mua bán công ty của Trung Quốc ở Mỹ, khi có thông tin tình báo tiết lộ, nước này đang muốn tiếp cận công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và các công nghệ nhạy cảm khác thông qua việc mua lại hoặc nắm giữ cổ phần tại một số công ty tiềm năng ở Thung lũng Silicon.
Các tập đoàn hàng đầu của Trung Quốc đang tập trung phát triển công nghệ AI.
Theo Asia Times, điều đáng lo ngại ở đây là việc Trung Quốc không chỉ học hỏi công nghệ, hay đầu tư đơn thuần mà còn muốn áp dụng công nghệ AI của Mỹ để tăng cường thêm sức mạnh quân sự và kinh tế trong nước.
Một báo cáo từ Lầu Năm Góc rò rỉ thông tin, Trung Quốc đang né tránh sự soi xét của an ninh Mỹ bằng các hoạt động liên doanh tưởng chừng như vô hại.
Theo đó, các nhà đầu tư từ Bắc Kinh sẽ đổ nguồn vốn lớn vào các công ty khởi nghiệp, hoặc mua cổ phần thuộc về các công các ty công nghệ Mỹ rồi dần dần thâu tóm và làm chủ các bằng sáng chế của các công ty này.
Trước những nguy cơ lớn đến từ việc Trung Quốc đang tiếp cận các công nghệ nhạy cảm của mình, Ủy ban Đầu tư nước ngoài của Mỹ (CFIUS) đang xem xét mua lại các khoản đầu tư nước ngoài đối với các công ty trong nước, nhằm bảo đảo an ninh quốc gia không bị rò rỉ.
Mỹ hiện đang là cường quốc hàng đầu về công nghệ trí thông minh nhân tạo và Trung Quốc được cho là rất khao khát muốn làm chủ được thứ công nghệ chủ đạo của tương lai.
Trí tuệ nhân tạo hay trí thông minh nhân tạo (artificial intelligence thường được viết tắt là AI) là thuật ngữ này thường dùng để nói đến các hệ thống máy tính có thể bắt chước cơ chế hoạt động của não người, nhận dạng, ghi nhớ và thực hành tư duy thay thế cho con người một cách hoàn hảo.
Tại Mỹ, AI đã dần thay thế cho con người ở một vài lĩnh vực như nông nghiệp và thậm chí là cả y học.
Ngoài ra nó đang được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực phục vụ cuộc sống như hỗ trợ sản xuất, giúp đỡ người khiếm thị, dịch thuật, trò chuyện với con người...
Trong đó ví dụ nổi bật nhất có thể kể đến dự án xe tự lái của Google.
Một số cỗ máy trí tuệ nhân tạo đang có sự thông minh vượt trội khi có thể thắng cả con người trong các môn thể thao trí tuệ như cờ vua, giải đố. Bên cạnh đó, các lĩnh vực quân sự cũng dần áp dụng tiềm năng to lớn của AI trong phát triển một số vũ khí tối tân.
Các quan chức Mỹ và các nhà phân tích quốc phòng cho hay, Washington không có lựa chọn nào khác ngoài việc hành động ngay từ bây giờ.
Trong quá khứ, cường quốc số một thế giới vẫn luôn có những chương trình hành động kiểm soát nhằm các công nghệ nhạy cảm bị tuồn ra ngoài.
Tuy nhiên, AI đang trở nên dần quá phổ biến, do đó mục đích bảo vệ bí mật của nước này được cho là khó khả thi.
Thương vụ Lattice Semiconductor đã bị chặn đứng vì lý do an ninh.
“Bất cứ ai quan tâm đến an ninh quốc gia ở Mỹ đều phải lo ngại Trung Quốc sẽ sớm sao chép thứ công nghệ đầy triển vọng như AI”, chuyên gia tình báo John Pike từ GlobalSecurity.org nói với tờ Asia Times.
John Schaus , một chuyên gia về an ninh châu Á tại trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) nói rằng, Mỹ phải xem xét kỹ càng hơn về cái gọi là đầu tư “cửa sau” của các công ty Trung Quốc ở Thung lũng Silicon.
Mặc dù các hoạt động giao dịch từ các công ty có liên quan đến quân đội Trung Quốc có thể bị chặn lại ngay từ đầu, tuy nhiên rất khó để xác định hàng trăm công ty khác liệu có sự giật dây của Chính phủ Trung Quốc sau lưng hay không.
Ngay cả trí tuệ nhân tạo cũng chỉ mới là lĩnh vực mà Mỹ còn chưa thể hiểu rõ hết những ứng dụng tiềm tàng của nó về quân sự, cũng như ý nghĩa kinh tế.
Do vậy, sẽ không có chuyện Washington để cho Trung Quốc dễ dàng tiếp cận và khai phá trước tiềm năng.
“Người Trung Quốc không phải là bạn bè của chúng tôi. Họ có một tầm nhìn về trật tự quốc tế hoàn toàn khác với Mỹ, chuyên gia John Pike nhấn mạnh.
Tuy nhiên, Winn Schwartau, một chuyên gia về an ninh mạng lưu ý Mỹ sẽ vấp phải một sai lầm nghiêm trọng khi kiềm chế Trung Quốc đầu tư vào các công ty AI.
“Nếu Mỹ cố gắng sở hữu độc quyền hoàn toàn công nghệ trí tuệ nhân tạo. Đó là một suy nghĩ hạn hẹp”, ông nói với tờ Asia Times. “AI là ngành khoa học toàn cầu và chúng ta đang sống trong một xã hội toàn cầu”.
Mới gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chặn việc mua lại Lattice Semiconductor Corp (LSCC.O) với giá trị 1,3 tỷ USD của Canyon Bridge Capital Partners - một trong những công ty được Trung Quốc hậu thuẫn.
Đây là nỗ lực lớn nhất của Bắc Kinh trong việc tham gia vào ngành vi mạch ở Mỹ.
Quyết định của nhà lãnh đạo Mỹ được đưa ra với lý do, thương vụ này đe dọa đến an ninh quốc gia, khi các thỏa thuận liên quan đến các công nghệ có thể ứng dụng trong lĩnh vực quân sự.
Công ty nghiên cứu CB Insights cho biết hiện có 29 nhà đầu tư đến từ Trung Quốc đại lục đã đầu tư vào các công ty AI của Mỹ kể từ năm 2012.
Các nhà đầu tư Trung Quốc đã giải ngân nguồn vốn 9,9 tỷ USD cho các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ cao của Mỹ chỉ tính riêng trong năm 2015. Cao hơn năm trước gấp 4 lần.
Trung Quốc đã không giấu giếm tham vọng vượt qua Mỹ trong việc làm chủ công nghệ trí thông minh nhân tạo. Hồi tháng 7, nước này đã ban hành một kế hoạch chi tiết hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia dẫn đầu về công nghệ AI vào năm 2030 với một ngành công nghiệp giá trị lên tới 150 tỷ USD.
