Việc học sinh tự tử lâu nay đã trở thành một sự việc đáng để các bậc phụ huynh, nhà trường suy ngẫm lại cách giảng dạy của mình. Tuy nhiên, sự việc này càng trở nên trầm trọng hơn khi các vụ tự tử này ngày một xảy ra nhiều hơn và với những lý do "lãng xẹt" hơn nữa.
Trẻ em tự tử vì cảm thấy cô đơn ngay chính trong gia đình mình
Ngày 13/4, một học sinh lớp 12 ở trường THPT Thanh Chương 1 (huyện Thanh Chương, Nghệ An) gieo mình xuống dòng sông Lam tự vẫn. Thậm chí lần này, nguyên nhân vụ tự tử vẫn chưa được tìm thấy bởi theo tìm hiểu, cho đến trước thời điểm quyên sinh, nữ sinh lớp 12 này vẫn vui vẻ bình thường với tất cả mọi người.
| 3 tháng 10 vụ tự tử Ngoài những vụ thống kê ở trên, từ đầu năm đến nay, trên các phương tiện thông tin đại chúng, đã có ít nhất 10 vụ học sinh tự tử. Ngày 17/3, ba nữ sinh THCS Phan Chu Trinh (xã Đắk Sắk, Đắk Mil, Đắk Nông) uống thuốc độc tự tử vì sợ cô giáo mắng. Ngày 11/3, em Lầu Thị Dế, học sinh lớp 11, Trường Dân tộc nội trú huyện Điện Biên Đông đã ăn lá ngón để tự vẫn vì cô đã làm hỏng chiếc điện thoại di động bố cho. Ngày 28N/2, bị nghi ngờ ăn trộm đồ đạc, nữ sinh M.T lớp 12 Anh THPT chuyên Lê Hồng Phong (Nam Định) thắt cổ tự tử trong kí túc xá. Trước đó, ngày 10/2/2012, cháu Lương Thị H, sinh năm 1997, học sinh một trường cấp 2 tại Hải Dương đã tự tử vì bị cho rằng ăn trộm quần áo tại một cửa hàng. Tháng 1/2012, bị cô giáo bắt chép lại bài kiểm tra, nữ sinh K.O lớp 12 của trường THPT tư thục Đông Quan (huyện Đông Hưng, Thái Bình) đã nhảy từ tầng 2 xuống đất tự tử. |
Trước đó, ngày 31/3, người dân TP Pleiku, Gia Lai tá hỏa vì một cậu học trò tên C. H, học lớp 8 treo cổ tự tử vì nghi "bạn gái" phản bội. Qua tìm hiểu, cô bạn gái của nạn nhân đang học lớp 7 cùng trường. Thời gian gần đây, "vợ yêu" bị bạn bè trêu trọc, ghép đôi với người khác nên C.H tỏ ra "ghen tuông". Sau một lần nghĩ quẩn, H đã tìm đến cái chết để chứng tỏ "tình yêu" của mình. Những sự việc trên đã là tiếng chuông báo động cho cách suy nghĩ hiện nay của giới trẻ.
Khi nói về những sự việc đáng tiếc trên, nhiều người cho rằng, trách nhiệm lớn nhất thuộc về gia đình và nhà trường. Họ đã không quan tâm và có biện pháp định hướng cho con em mình. Trao đổi với Người đưa tin về vấn đề này Ths Phạm Vũ Thiên, phó giám đốc Công ty Tư vấn và đầu tư Y tế nhận định: Dù cuộc sống vật chất của trẻ hiện nay khá đầy đủ nhưng nhiều khi các em vẫn cảm thấy cô đơn ngay chính tại gia đình của mình.
Trong khi đó, khi tới trường, các em chủ yếu được trang bị con chữ, kiến thức sách vở nhưng không được cung cấp kỹ năng sống.
Cũng theo Ths Phạm Vũ Thiên, trẻ em hiện nay, mặc dù muốn chứng tỏ cái tôi trước người lớn nhưng thực ra họ rất yếu đuối, cần sự chia sẻ. Trên thực tế cho thấy, khi trẻ gặp bế tắc, không tìm ra được hướng giải quyết cơ bản, thì với sự bồng bột, ngây thơ, việc các em tìm đến cách giải quyết tiêu cực là điều rất dễ xảy ra.
Cùng quan điểm, TS. Khuất Thu Hồng (viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển xã hội) lý giải, những vụ việc đáng tiếc vừa rồi có thể do khủng hoảng tâm lý lứa tuổi vị thành niên. Bà Hồng cho rằng, lứa tuổi học sinh hiện nay đang là giai đoạn giao thời giữa trẻ con sang người lớn, do đó họ rất muốn chứng tỏ mình. Tuy nhiên, bề ngoài tỏ ra cứng rắn, ương ngạnh nhưng tâm hồn của các em rất dễ bị tổn thương. Khi bị phê bình hoặc bị đối xử không công bằng, giới trẻ lập tức cảm thấy tổn thương, mặc cảm rồi có những hành động dại dột.
Hiện nay, một bộ phận trẻ em đang thể hiện là mình rất thiếu kỹ năng sống. Bên cạnh đó, gia đình cũng đang có tâm lý phó mặc việc dạy dỗ cho nhà trường.
Nhiều người cho rằng, thời đại bùng nổ thông tin, nhiều em học sinh bị "đầu độc" bởi những văn hóa phẩm có nội dung xấu. Các gia đình đua nhau mua sắm điện thoại, máy tính để phục vụ nhu cầu học tập của con em mình. Tuy nhiên, việc con họ sử dụng những vật dụng đó thế nào, có vào các trang web xấu hay không thì họ lại không nắm được.
Hơn nữa, hiện nay nhiều phim ảnh nước ngoài vào Việt Nam, hình ảnh chém giết, tự sát không phải là hiếm. Những điều trên dẫn đến nhưng suy nghĩ lệch lạc trong phát triển tâm sinh lý của giới trẻ.
Trao đổi về vấn đề này, TS.BS Trần Tuấn, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và đào tạo phát triển cộng đồng cho biết, hiện nay, tình trạng học sinh tự tử tập thể không còn là chuyên đơn lẻ nữa. Năm 2006, tại Hải Dương đã xảy ra vụ tự tử tập thể của 5 nữ sinh gây xôn xao dư luận.
Còn mới đây, vụ việc 3 học sinh ở Đăk Nông rủ nhau cùng chết khiến không ít người giật mình. Hiện tượng học sinh tự tử tập thể vì những lý do nghe có vẻ như rất nhỏ, không còn là hi hữu và sẽ tiếp tục có những vụ việc đau lòng như thế.
Chưa có chế tài về trách nhiệm của gia đình và nhà trường
 |
Trao đổi với Người đưa tin, luật sư Triệu Trung Dũng (trưởng văn phòng luật sư Triệu Dũng và cộng sự, đoàn LS TP. Hà Nội) cho biết, luật pháp Việt Nam hiện hành chưa có quy định nào về trách nhiệm của các bậc phụ huynh và nhà trường khi để xảy ra tình trạng học sinh tự tử. Theo luật sư Dũng, từ trước đến nay, Bộ luật Hình sự chỉ có quy định chế tài xử phạt về hành vi "bức tử" ở điều 100, tức là đánh đập, làm nhục, chèn ép… người khác đến mức họ phải tự sát. Hay điều 101 quy định về hành vi "xúi giục hoặc giúp người khác tự sát".
Luật sư Dũng cũng cho biết thêm, trong luật Hôn nhân và gia đình có quy định ông, bà, cha, mẹ… phải có nhiệm vụ chăm sóc, giáo dục con, cháu, "luật Giáo dục" quy định thầy cô giáo phải có trách nhiệm dạy dỗ, bảo ban học trò những điều hay lẽ phải. Tuy nhiên, tất cả chỉ là những quy định chung chung, chưa có chế tài xử phạt cụ thể và đủ tính răn đe trong trường hợp xấu xảy ra với con em họ.
Hơn nữa, việc quy trách nhiệm của hai bên nếu để xảy ra sự cố đáng tiếc là điều rất khó khăn và tế nhị. Nếu có chế tài thì cùng lắm chỉ là xử phạt hành chính nhưng cái đó sẽ chẳng quan trọng nữa khi người chết thì chẳng thể sống lại được. Đây là một điều rất đáng buồn và thuộc về trách nhiệm của các nhà làm luật.
| Trẻ em trở thành người thừa trong chính gia đình mình Liên quan vấn đề học sinh tự tử, GS Văn Như Cương khuyên các bậc phụ huynh đừng "ném" ra một nắm tiền rồi để cho con em mình thích làm gì thì làm.
Giáo sư có nhìn nhận như thế nào về hàng loạt vụ tự tử của các học sinh trong thời gian qua? Tôi được biết, thời gian gần đây, rất nhiều trường hợp học sinh tự tử vì những lý do "lãng xẹt" như làm mất đồ dùng của gia đình, bị bố mẹ mắng, vì chuyện tình cảm trẻ con bộc phát hay sợ cô giáo phạt… Những sự việc trên đã trở thành "trào lưu" cực kỳ nguy hiểm. Những lý do mà khiến các em tự tử đều rất trẻ con, đáng thương và cũng rất đáng giận. Sau những vụ học sinh đánh nhau thì đây cũng là một vấn đề cần được ngăn chặn ngay lập tức. Thưa giáo sư, có phải tâm lý giới trẻ hiện nay đã khác rất nhiều so với thế hệ trẻ trước kia? Đúng vậy. Trẻ em hiện nay lớn hơn trước kia cả về thể xác lẫn tinh thần. Họ tự trọng hơn và có những hành động liều lĩnh hơn. Tôi lấy ví dụ, thế hệ tôi trước đây, bố mẹ đánh mắng thì chỉ buồn, khóc một chút thôi nhưng bây giờ, trẻ em lại đi tìm đến cái chết để phản ứng lại. Công việc của tôi hàng ngày, hàng giờ phải tiếp xúc với các học sinh tôi biết, họ có cách suy nghĩ lớn hơn độ tuổi của tôi trước rất nhiều. Các bậc phụ huynh cứ tưởng con em mình vẫn còn trẻ con nên xúc phạm, chửi mắng như thế nào cũng được. Nhưng họ đã nhầm. Liệu có phải nhiều trẻ em có những hành động dại dột là do thiếu tình cảm quan tâm của gia đình? Một vấn đề khiến tôi và nhiều người làm giáo dục đau lòng đó là các bậc phụ huynh quá thờ ơ trong việc quản lý con cái. Họ chăm chú vào kiếm tiền mà không cần quan tâm là con mình chơi với ai, có tâm tư tình cảm gì. Sự quan tâm hời hợt ấy khiến các học sinh cảm tưởng như mình là người thừa, lạc lõng trong gia đình. Trẻ em bây giờ cần nhất là tình cảm gia đình, sự chia sẻ, định hướng của người lớn. chứ không phải là các bậc sinh thành ném ra một nắm tiền rồi để con cái thích làm gì thì làm. Mặt khác, họ thúc ép em con cái mình học phải giỏi nhất trường, nhất khóa. Khi con em mình không đạt được thì mắng chửi, tạo áp lực. Chính vì thế, nhiều học sinh tự tử chỉ vì không đỗ tốt nghiệp và đại học. Nhà trường ở nước ta đã có những hành động gì định hướng cho học sinh? Ở các nước khác, các trường tiểu học, trung học cơ sở đều có những lớp, trung tâm tư vấn tâm lý cho học sinh. Đây là nơi để giới trẻ giãi bày tâm sự rồi thầy cô sẽ có cách tháo gỡ hợp lý. Tuy nhiên, ở Việt Nam hoàn toàn không có. Hơn nữa, cũng cần phải thừa nhận rằng, học sinh của chúng ta thiếu kỹ năng sống. Xin cảm ơn giáo sư! V.Chân (Thực hiện) |
Long – Khoa
