Để nâng cao kiến thức về một số loại thuốc tránh thai cũng như cách sử dụng hiệu quả, tránh các tác dụng phụ khi dùng thuốc, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ThS y học, bác sĩ Nguyễn Việt Phương, giảng viên của trường cao đẳng Y Dược Pasteur nhằm giúp độc giả biết cách lựa chọn loại thuốc tránh thai an toàn, phù hợp với bản thân.
Hỏi: Thưa bác sĩ, hiện nay có những loại thuốc tránh thai nào phổ biến?
Trả lời:
Hiện nay, sử dụng thuốc tránh thai là một biện pháp tránh thai an toàn và dễ thực hiện. Căn cứ vào mục đích sử dụng mà các bạn có thể chọn một trong hai loại thuốc tránh thai là loại thuốc sử dụng hàng ngày hay loại thuốc sử dụng một lần.
- Thuốc tránh thai hàng ngày: Thuốc tránh thai hàng ngày có chứa các loại hormon nữ giới như estrogen, progesteron. Các hormon này có tác dụng ngăn cản quá trình rụng trứng, từ đó làm cho tinh trùng không thể gặp trứng để tạo thành hợp tử. Thuốc tránh thai hàng ngày có nhiều loại tùy theo nhà sản xuất, có loại 21 viên, có loại 28 viên. Đối với loại 28 viên, trong đó có 7 viên giả dược chứa các chất bổ dưỡng như sắt, v.v...
- Thuốc tránh thai khẩn cấp hay thuốc tránh thai sử dụng một lần: Thuốc này được sử dụng sau khi quan hệ tình dục mà không sử dụng một biện pháp tránh thai nào. Tuy nhiên loại thuốc tránh thai này không nên sử dụng thường xuyên. Có hai loại thuốc tránh thai khẩn cấp: Loại đóng vỉ 1 viên và loại đóng vỉ 2 viên. Sử dụng trong 72 giờ đầu sau khi quan hệ tình dục.
Độc giả nên lựa chọn thuốc tránh thai phù hợp, an toàn.
Hỏi: Thưa bác sĩ, cách sử dụng thuốc tránh thai như thế nào là hợp lý và hiệu quả?
Trả lời:
- Đối với thuốc tránh thai hàng ngày: Uống viên đầu tiên lúc mới bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt, nghĩa là uống viên đầu tiên vào ngày đầu tiên ra máu. Đối với loại thuốc tránh thai đóng vỉ 21 viên, sau khi uống hết 21 ngày thì ngưng uống 7 ngày sau đó uống tiếp vỉ thứ 2. Đối với loại thuốc tránh thai hàng ngày đóng vỉ 28 viên, uống liên tục mỗi ngày 1 viên khi kết thúc vỉ thì chuyển sang uống tiếp vỉ tiếp theo.
- Đối với loại thuốc tránh thai khẩn cấp: Thuốc tránh thai khẩn cấp đóng vỉ 1 viên, uống trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ, tuy nhiên nên uống càng sớm càng tốt. Đối với loại thuốc tránh thai khẩn cấp đóng vỉ 2 viên, uống 1 viên trong 1 giờ đầu sau khi quan hệ, nếu không có sẵn thuốc để uống trong 1 giờ đầu thì uống ngay khi có thể trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ, sau đó uống viên thứ 2 sau viên thứ nhất 12 giờ.
Hỏi: Thưa bác sĩ, sử dụng thuốc tránh thai có an toàn không và có những tác dụng phụ gì không?
Trả lời: Sử dụng thuốc tránh thai là một biện pháp hiệu quả và an toàn, khả năng tránh thai lên đến 99% đối với thuốc tránh thai hàng ngày và khoảng 75% đối với thuốc tránh thai khẩn cấp. Đối với thuốc tránh thai khẩn cấp không nên sử dụng quá 2 lần trong một tháng vì hiệu quả tránh thai sẽ giảm. Thuốc tránh thai chỉ có tác dụng tránh thai chứ không giúp phòng tránh các bệnh hoa liễu hay các bệnh xã hội như HIV.
Ngoài tác dụng tránh thai, uống thuốc tránh thai hàng ngày còn giúp điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, làm giảm các dấu hiệu khó chịu khi hành kinh như đau bụng, đau lưng, nổi mụn, v.v... Người sử dụng thuốc tránh thai vẫn có khả năng mang thai lại bình thường khi ngưng sử dụng thuốc. Tuy nhiên, tốt nhất nên ngưng thuốc 6 tháng trước khi có con.
Khi sử dụng thuốc tránh thai, người phụ nữ còn có thể gặp các tác dụng phụ của thuốc như: Chảy máu âm đạo ngoài kỳ kinh, buồn nôn, ngực to lên hoặc cương cứng ngực, nhức đầu, tăng cân, thay đổi tâm trạng, không có kinh nguyệt hoặc có khi làm giảm ham muốn, v.v...
Hỏi: Thưa bác sĩ, nếu người sử dụng uống thuốc tránh thai hàng ngày mà quên uống một hay vài viên thì xử lý như thế nào?
Trả lời: Trong quá trình sử dụng thuốc thai hàng ngày, không tránh khỏi việc quên uống một hay vài viên thuốc. Khi đã lỡ quên uống thuốc, bạn không phải cuống cuồng lo lắng mà nên xử lý như sau:
- Quên uống 1 viên thuốc: Uống ngay viên thuốc đó khi nhớ ra, viên sau vẫn uống bình thường. Tuy nhiên nên tránh giao hợp trong vòng 48 tiếng sau đó để tránh có thai ngoài ý muốn
- Quên uống 2 viên thuốc: Khi nhớ ra phải uống ngay 2 viên thuốc, ngày hôm sau vẫn uống viên tiếp theo như bình thường. Để tránh mang thai ngoài ý muốn nên sử dụng thêm các biện pháp tránh thai như bao cao su khi quan hệ cho đến khi uống hết vỉ thuốc.
- Quên uống 3 viên thuốc: Nếu như bạn quên uống thuốc lên tục trong 3 ngày, bạn hãy vứt bỏ vỉ thuốc đang uống và bắt đầu lại với 1 vỉ thuốc mới. Trong vòng 7 ngày đầu thuốc chưa có tác dụng, nên tránh giao hợp hoặc sử dụng bao cao su để tránh mang thai.
Trên đây là cuộc trao đổi ngắn của PV chúng tôi với ThS y học, bác sĩ Nguyễn Việt Phương dành cho các độc giả quan tâm. Hy vọng qua đây, các bạn đã biết cách bảo vệ bản thân và phòng tránh trường hợp có thai ngoài ý muốn hiệu quả.
