Israel luôn cáo buộc Iran gây dựng sức mạnh quân sự ở Syria.
Iran-Israel chơi trò mèo vờn chuột
Trong vài tháng qua, truyền thông đã liên tục cáo buộc Israel tiến hành hàng loạt các cuộc tấn công nhằm mục tiêu vào Iran trên khắp Syria. Các báo cáo này đã đóng vai trò như một lời nhắc nhở về cuộc “chiến tranh bóng tối” đang diễn ra giữa Tel Aviv và Tehran, đồng thời làm nổi bật mục tiêu chiến lược lâu dài của Israel.
Các cuộc tấn công được cho là nhằm vào các cơ sở vũ khí của Iran và Hezbollah. Các mục tiêu xung quanh Damascus, Homs và miền tây Syria đều bị tấn công, dẫn đến một số thương vong.
Từ rất lâu trước khi Mỹ bắt đầu chính sách gây áp lực kinh tế tối đa đối với Iran, Israel đã áp dụng chính sách áp lực tối đa của riêng mình đối với Tehran ở Syria, và chính sách đó vẫn tiếp tục, chuyên gia về chiến lược Trung Đông Yaakov Lappin viết trên JNS.
Sử dụng hệ thống tình báo danh tiếng cùng với hỏa lực chính xác, tổ hợp quốc phòng của Israel đã ưu tiên mục tiêu phá vỡ cỗ máy chiến tranh của Iran ở Syria.
Israel cũng đã hành động nhiều lần để ngăn Iran sử dụng Syria làm khu vực quá cảnh và sản xuất vũ khí tối tân, như tên lửa dẫn đường, nhằm gửi tới Hezbollah ở Lebanon.
Theo các báo cáo, cuộc chiến trong bóng tối mà Israel phát động cũng bao gồm các cuộc tấn công chống lại những nỗ lực của Iran nhằm xây dựng một hành lang trên bộ nối liền Iraq với Syria, hướng tới mục đích chuyển giao vũ khí và chiến binh.
Các cuộc tấn công của Israel được công khai chỉ là phần nổi của một tảng băng rất lớn. Có giả định cho rằng, còn có nhiều hơn nữa các cuộc tấn công khác chưa được công chúng biết đến.
Israel hy vọng rằng kết quả của các cuộc tấn công sẽ khiến Iran buộc phải phân tích lại mục tiêu và các khoản đầu tư vào Syria để tránh lãng phí.
Tuy nhiên, phản ứng của Iran cho đến nay vẫn là thể hiện chơi trò mèo vờn chuột với Israel.
Về cơ bản, Tehran tạm thời giảm bớt các hoạt động của mình và chuyển trọng tâm các hoạt động xây dựng lực lượng ra khỏi miền Nam Syria, khu vực gần biên giới Israel và Damascus - về phía sa mạc miền trung Syria ở sâu trong lục địa.
Cứu cánh từ Nga
Trong những tuần gần đây, Israel đã cố gắng bổ sung thêm cho các bước đi quân sự của mình bằng áp lực ngoại giao gia tăng đối với Iran để đẩy lùi các hoạt động tại Syria.
Điều này đã diễn ra dưới hình thức một cuộc họp ba bên chưa từng có, được tổ chức tại Jerusalem vào ngày 24/6, trong đó có sự tham gia của 3 cố vấn an ninh quốc gia từ Nga, Mỹ và Israel, thảo luận về vấn đề Syria.
Cuộc gặp ba bên ở Jerusalem đã không thể giúp Israel có được lập trường ủng hộ từ Nga.
Kết quả của cuộc gặp này vẫn chưa rõ ràng. Ít nhất, Cố vấn an ninh quốc gia Nga Nikolai Patrushev vẫn chỉ ra rằng Moscow không vội vàng giải tán liên minh với Iran ở Syria, nơi đã chứng kiến hai nước phối hợp nhuần nhuyễn trong các hoạt động trên không và trên bộ để bảo đảm duy trì quyền lực của Tổng thống Bashar Assad.
“Iran đã và sẽ là đồng minh, là đối tác của chúng tôi, chúng tôi đã từng bước phát triển mối quan hệ này trong một thời gian, cả song phương và đa phương”, theo ông Patrushev.
“Bất kỳ nỗ lực nào để khiến cho Tehran trông giống như mối đe dọa chính đối với an ninh toàn cầu, đưa họ vào cùng một phe với IS hoặc bất kỳ nhóm khủng bố nào khác, đều không thể chấp nhận được”.
Lập trường công khai của Moscow dường như cho thấy rằng, trong khi Nga sẵn sàng gây sức ép buộc Iran phải tránh xa biên giới Israel, thì họ cũng không thể hoặc sẽ không hành động để ép buộc người Iran và các lực lượng liên kết của nước này ra khỏi Syria.
Sự hiện diện của Iran vẫn cần thiết để ổn định chính quyền Assad và người Iran vẫn có vai trò chiến lược trong kế hoạch Syria dài hạn của Nga, bất chấp những rạn nứt và căng thẳng rõ ràng đang nổi lên giữa Moscow và Tehran do sự khác biệt về lợi ích tại quốc gia Trung Đông.
Về phần mình, Iran đang nỗ lực chống lại sự chèo kéo của Israel trong việc quyến rũ Nga về một phe đối đầu với Tehran.
Trong những ngày gần đây, một thành viên của Ủy ban Chính sách đối ngoại và An ninh quốc gia Iran tuyên bố rằng, bất chấp quan hệ Nga-Israel, Tehran vẫn có thể tối đa “quân bài Nga” trong các hoạt động của mình tại Syria.
Cuộc cạnh tranh giữa Israel và Iran để lôi kéo ảnh hưởng của Nga dường như sẽ tiếp tục, đặt Moscow vào vị trí trọng tài viên ở Syria, phù hợp với mục tiêu của Nga trong việc trở lại vị thế cường quốc ở Trung Đông.
Trong thời gian tới, phản ứng chung của Iran sẽ là cố gắng vượt qua các cuộc tấn công của Israel và linh hoạt trong cách tiếp cận xây dựng lực lượng ở Syria, mà không từ bỏ tham vọng biến đất nước thành một phần mở rộng của mặt trận Hezbollah-Lebanon chống lại Israel, chuyên gia Lappin nêu quan điểm.
Trước áp lực trừng phạt kinh tế của Mỹ ngày càng tăng, Iran có thể tìm cách kích hoạt các lực lượng đồng minh và tài sản quân sự ở Syria để nhắm vào Israel.
Iran dường như đã thử một hành động khiêu khích như vậy vào ngày 1/6, khi hai quả đạn pháo được bắn vào khu vực núi Hermon từ Syria.
Cuộc đấu tranh giữa Israel và Iran ở Syria dường như sẽ tiếp tục. Nhưng điều quan trọng là Israel đã thể hiện quyết tâm sử dụng lực lượng quân sự để xóa bỏ sự kiểm soát của Iran tại Syria.
Quyết định này đã được Thủ tướng Benjamin Netanyahu nhấn mạnh ngày 14/7: “Hiện tại, quân đội duy nhất trên thế giới đang chiến đấu với Iran là quân đội Israel”.
