Thạch siêu bẩn
Mấy ngày nay, người dân Hà Nội xôn xao khi thông tin về hai "lò luyện" thạch lớn nhất nhì Hà Nội bị "phanh phui" là mất vệ sinh nghiêm trọng. Được biết, hai cơ sở chế biến thạch đen cung cấp cho toàn bộ thị trường Hà Nội là Thanh Hà và Hưng Hiền.
Theo quan sát của PV, hai cơ sở này lụp xụp, nằm trên mương thoát nước bốc mùi hôi thối nồng nặc ở ngõ chùa Hưng Ký (phường Minh Khai, Hai Bà Trưng, Hà Nội). Được biết, việc chế biến thạch đen ở hai "lò" này hoàn toàn thủ công. Lá sương sáo, nguyên liệu chính để làm thạch đen được phơi đầy trước sân mà không hề có vật kê đệm gì bên dưới. Sau khi phơi khô, các công nhân làm việc trong hai cơ sở này còn dùng dép, ủng để xéo nát lá sương sáo đến khi nát rồi đổ vào những chiếc téc sắt hoen gỉ, lâu ngày không được vệ sinh để đun nấu.
Được biết, trước đây, khi chưa có nước máy, hai cơ sở này còn chế biến thạch "siêu sạch" từ nước ao. Sau khi đã nấu nhừ, thạch được đổ vào các xô nhựa đặt dưới sàn nhà nhờ nhờ màu bùn đất. Đợi đến khi thạch đông và nguội, những công nhân chân ủng, tay trần lại bốc thạch lên các chuyến xe đem đi tiêu thụ. Mỗi ngày, không ai có thể tính được hai "lò" này đã sản xuất và đem đi tiêu thụ bao nhiêu tấn thạch như thế.
Thạch được bày bán tràn lan ngoài chợ mà không hề che đậy.
“Hô biến” thành... siêu sạch
Tại phố Phùng Khoang (Thanh Xuân, Hà Nội), sau khi vừa chở hơn 30kg thạch đen từ cơ sở chế biến thạch ở phường Minh Khai về bằng xe máy, anh T. chưa kịp rửa tay đã bốc khối thạch vào trong nhà rồi ném xuống một chiếc khay đã hoen gỉ rồi đặt lên chiếc bàn nhựa ở vỉa hè trước cửa nhà để bán. Nhìn những dòng xe đi qua xả khói bụi đen ngòm, chúng tôi không khỏi rùng mình.
Tại chợ tạm Nam Trung Yên (quận Cầu Giấy, Hà Nội), mới sáng sớm, đã có hơn chục người chụm đầu, mua thạch của một nữ tiểu thương. Theo quan sát của chúng tôi, gian hàng bên cạnh "siêu thị" thạch đen này là một quầy bán gà. Mùi phân gà bốc lên trong cái không khí oi ả khiến nhiều khách hàng phải vừa bịt mũi vừa mua hàng. Được biết, thạch đen ở đây được bán lẻ với giá 15.000 đồng/kg. Nói chuyện với chúng tôi, chủ cửa hàng này cho biết, mỗi ngày có thể bán được gần 30-40kg thạch. Trời càng nắng nóng, bán càng chạy.
Khi hỏi về nơi nhập hàng, người phụ nữ này ấp úng bảo: "Thạch này tôi lấy từ mối quen. Chỉ cần gọi điện, họ mang đến tận nơi”.
Gây bệnh
Trao đổi với PV báo điện tử Người đưa tin, PGS.TS Trần Đáng, nguyên Cục trưởng cục Vệ sinh ATTP (bộ Y tế) cho rằng, hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại thạch khác nhau. Ngoài những công ty, doanh nghiệp sản xuất thạch đóng gói, được kiểm định chất lượng thì thạch chế biến thủ công, mất vệ sinh đang khiến cho các cơ quan chức năng đau đầu.
Thời điểm này đang là mùa hè, thạch đen bán theo cân được rất nhiều người coi là nguồn thực phẩm giải nhiệt. Tuy nhiên, họ đâu biết được rằng, với loại thạch được tạo ra từ các "lò" chế biến thủ công rất bẩn và có khả năng sinh bệnh trong cơ thể. Vấn đề này cần thiết phải có sự vào cuộc của các cơ quan chức năng mà trong đó trọng tâm là quản lý thị trường. Họ phải triệt phá được nguồn thạch bẩn từ “lò” sản xuất đến thạch đang bán lẻ ở thị trường.
Trao đổi với PV, lương y Nguyễn Văn Hưng (hội Đông y Hà Nội) cho biết: "Thạch đen được chế biến từ lá của cây sương sáo. Đây là một loại lá có vị ngọt, tính mát, tác dụng giải nhiệt, giúp hạ huyết áp, trị cảm mạo, đau khớp. Nếu mùa hè trời nóng gắt ăn loại lá này sẽ khiến cơ thể được điều hòa, bớt nhiệt. Tuy nhiên, thạch đen cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây bệnh. Đầu tiên, thạch có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ protein trong cơ thể. Đối với trẻ em, thạch làm giảm khả năng thèm ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng. Nguy hại nhất là thạch đen được sản xuất, bày bán ở những nơi ô nhiễm, mất vệ sinh. Tôi đã từng chứng kiến nhiều ca cấp cứu vì ăn phải thạch bẩn, thạch để lâu ngày".
Cũng theo lương y Nguyễn Văn Hưng, nhiều loại thạch hiện nay còn được các cơ sở dùng hóa chất để khiến chúng dai và thơm hơn. Nếu ăn nhiều, lượng hóa chất sẽ tích tụ trong cơ thể và có thể sinh ra độc tố.
Vương Chân
