Nhân chứng hiếm có
Xem lại bức ảnh thứ hai mà Như Cường cho mượn hôm nọ, ngoài Muhamad Ali còn có sự hiện diện của khá nhiều người Việt Nam nên tôi chợt nảy ra ý nhờ Như Cường tìm số điện thoại và địa chỉ của những người ấy. Hôm sau, anh giới thiệu cho tôi một nhân vật mới. Người đó chính là thầy cũ của Như Cường, cựu võ sĩ từng làm mưa làm gió trên võ đài quyền anh miền Bắc những năm 1950/1960: Võ sĩ Lê Văn Thức.
Bức ảnh chụp chung giữa tay đấm Lê Văn Thức với Muhamad Ali và nữ phóng viên hãng AFP (ông Thức ngồi giữa cô phóng viên và Muhamad Ali). Ảnh tư liệu do ông Lê Văn Thức cung cấp.
Tôi gọi điện đến máy bàn của bác Thức theo số điện thoại Như Cường cho, một phụ nữ cầm máy, khi nghe tôi nói cần gặp bác Thức tìm hiểu vài thông tin về quyền anh Hà Nội. Bên kia đầu dây vui vẻ nhận lời với giọng hồ hởi nhưng nghiêm trang: "9h sáng mai cậu qua đây, nhưng nói trước ông nhà tôi già rồi, khi trò chuyện cậu phải nói to đấy". Với tôi thì nói to hay nhỏ... không quan trọng, được gặp một nhân chứng để hóa giải những bí mật về việc Muhamad Ali sang Việt Nam là thành công rồi. Sau này tôi mới biết, sở dĩ khi nói đến quyền anh người phụ nữ đó lại vui vẻ và hồ hởi như vậy, bởi bà là người có nhiều duyên nợ với môn đấm bốc. Đấm bốc đã đưa ông bà đến với nhau.
Ngôi nhà cấp 4 khá cũ, nằm sâu trong ngõ trên phố Lương Đình Của (Đống Đa - Hà Nội), nằm cạnh khu tập thể Kim Liên là nơi đôi vợ chồng cựu võ sĩ Lê Văn Thức sinh sống. Ngôi nhà ngăn nắp, sạch sẽ, bày biện giản đơn nhưng nhìn qua cũng đủ biết chủ nhân của nó liên quan mật thiết đến võ đài đấm bốc. Ông Lê Văn Thức vui vẻ pha nước mời khách rồi đi thẳng vào vấn đề chính của cuộc hẹn.
Cựu võ sĩ Lê Văn Thức cho biết, một ngày giữa tháng 5/1994, ông lúc đó là HLV đội quyền anh Hà Nội vinh dự được đón võ sĩ huyền thoại Muhamad Ali đến thăm tại phòng tập của đội. Khi đó đại bản doanh của đội ở tầng hai của tòa nhà số 16 Trịnh Hoài Đức bây giờ. Kể đến đoạn này, cựu võ sĩ sắp bước sang tuổi 80 dường như trở về thời trai trẻ của mình. Ông nhanh nhẹn đến từng ngăn tủ lấy ra album ảnh đã cũ kỹ, nhiều trang báo cũ được cắt góc, giữ cẩn thận cho tôi xem. Như một kẻ độc hành tìm thấy người quen, tôi sửng sốt và vỡ òa cảm xúc bởi những hiện vật trong bảo tàng mà ông Thức đưa ra. Rất nhiều bức ảnh chụp võ sĩ Muhamad Ali xuất hiện tại phòng tập của đội quyền anh Hà Nội. Những nụ cười rạng rỡ trên khuôn mặt trẻ măng của các vận động viên khi được đón tiếp một võ sĩ huyền thoại như thầm mách bảo tôi: “Muhamad Ali sang Việt Nam là điều có thật”.
Bác Lê Văn Thức cũng khẳng định khi được gặp võ sĩ huyền thoại cũng có cảm giác vui sướng như tôi bây giờ. "Mấy chục năm gắn với nghiệp đấm bốc, lăn lộn với những giai đoạn thăng trầm của nó, chưa bao giờ tôi nghĩ quyền anh Việt Nam lại có được một vinh hạnh như thế. Được đích thân một võ sĩ tầm cỡ, huyền thoại thế giới như Muhamad Ali đến thăm và hướng dẫn tập luyện. Tôi nghĩ, có thể đó là cái duyên nợ của Việt Nam và Muhamad Ali", lão võ sĩ quyền anh chia sẻ. Để khẳng định chắc chắn điều đó, ông Lê Văn Thức còn mang cho tôi xem một mẩu tin ngắn trên báo Lao Động mà ông cắt để giữ lại từ ngày đó, mẩu tin nhỏ có ghi: "Võ sĩ quyền anh số 1 của nước Mỹ Muhamad Ali đến Việt Nam: Tôi thấy đúng khi mình đã từ chối tham chiến tại Việt Nam".
Cuộc tỷ thí với nữ phóng viên hãng AFP
Đến đây, dù cha đẻ của quyền anh Hà Nội Hoàng Vĩnh Giang, nhân chứng đặc biệt trong sự kiện Muhamad Ali đến Việt Nam chưa xuất hiện, nhưng đã đủ chứng cứ để khẳng định, võ sĩ huyền thoại thế giới đã đến với những người bạn Việt Nam. Tuy nhiên, ông Lê Văn Thức cũng chỉ là người có mặt trong những giây phút hạnh phúc nhất của quyền anh Việt Nam, còn những thông tin đằng sau sự kiện đó ông Thức cũng nắm không rõ. Có lẽ, vẫn phải chờ ông Hoàng Vĩnh Giang về nước, câu trả lời mới đầy đủ nhất.
Ông Thức cho biết, trong chuyến đi ấy, có một nữ diễn viên người Mỹ gốc Việt mà ông không nhớ tên và một nữ phóng viên xinh đẹp của hãng tin AFP (Pháp). Theo trí nhớ của ông Thức thì nữ phóng viên này tên là Thanh Nga, cô là người Thái gốc Việt. Đặc biệt, nữ phóng viên có thân hình mảnh mai ấy lại rất giỏi quyền Thái. Trong một phút giây ngẫu hứng khi mà Muhamad Ali đang mải mê tập luyện cùng các võ sĩ của đoàn Hà Nội, Thanh Nga đưa ra một đề nghị khá táo bạo. Muốn dùng quyền Thái thử sức với HLV quyền anh của Hà Nội. Tất nhiên, trong không khí hừng hực và máu lửa như vậy thì việc HLV Lê Văn Thức chấp thuận lời đề nghị của nữ phóng viên xinh đẹp cũng là điều dễ hiểu. Lão võ sĩ kể lại: "Lúc đó thấy cô Thanh Nga đề nghị thử với cựu vô địch quyền anh Bắc Việt, lúc đầu tôi định từ chối. Từ chối không phải vì sợ thua, mà vì từ trước tới giờ tôi chưa từng so găng với phụ nữ. Sau đó nghĩ lại chỉ là giao lưu, trao đổi võ học nên tôi đồng ý. Kết quả thế nào chắc cậu cũng biết rồi, nói xong, cựu võ sĩ Thức "Đen" bật cười sảng khoái. Chỉ mới hai chiêu, Thanh Nga đã phải vồ ếch".
Vừa nói, ông Thức vừa đứng dậy vung tay thể hiện mấy thế võ độc chiêu. Có một điều rất lạ, với những người ham mê võ học, theo nghiệp đấm đá dù già yếu đến đâu họ vẫn trông rất khỏe khoắn khi nói về võ thuật. Ông Lê Văn Thức cũng vậy, mặc dù mắt không còn tinh, tai không còn thính sau lần tai biến, nhưng khi nói đến quyền anh, trông ông vẫn còn nhanh nhẹn lắm.
Rời nhà ông với những thông tin quý hơn vàng và thầm cảm ơn may mắn đã đến với mình, tôi vội vàng đến trụ sở Thông Tấn xã Việt Nam, nơi văn phòng thường trú của hãng tin AFP ở đó. Dù rất mong manh nhưng tôi vẫn hi vọng có thể tìm được một vài thông tin liên quan đến nữ phóng viên Thanh Nga, người đã dùng quyền Thái để thử sức với võ sĩ Lê Văn Thức từ những đồng nghiệp của bà. Tuy nhiên, những đồng nghiệp của tôi ở đây cho biết, họ không có thông tin gì về nữ phóng viên xinh đẹp này. Rất có thể, bà ấy đi theo đoàn của ông Muhamad Ali từ Mỹ sang đây, chứ không phải là phóng viên thường trú ở đây, một nữ đồng nghiệp ở đây cho tôi biết. Trên đường về, tôi thầm tiếc, giá mà có được ít thông tin về nữ phóng viên này hoặc như gặp được bà ấy thì tốt biết mấy.
Cuộc gặp gỡ, trò chuyện với một nhân chứng quan trọng như cựu võ sĩ Lê Văn Thức đã đem đến cho tôi nhiều kết quả bất ngờ. Những bí mật mà tôi theo đuổi đã dần sáng tỏ. Nhưng việc sáng tỏ bí mật của bức ảnh đặc biệt cũng đồng nghĩa với việc Muhamad Ali về nhà làm gia sư trong nhà chỉ là lời nói đùa trong lúc cao hứng của ông Bảo Sinh. Muốn ông xác nhận lại lần nữa, tôi quay lại điếm khách của Bảo Sinh để hỏi cho ra nhẽ. Hôm ấy, cũng là một buổi sáng đẹp trời...
Phóng sự của Hà Khê
Kỳ tới: Sự thật chuyện Muhamad Ali làm gia sư tại Việt Nam
