Không khí Hà Nội thực sự ô nhiễm hay AirVisual đang gieo rắc nỗi sợ hãi?

Những chỉ số AQI vượt ngưỡng 150 – báo hiệu chất lượng không khí độc hại cho sức khỏe - nhảy nhót từng giờ trên ứng dụng AirVisual đang khiến cho người dân Hà Nội muốn hô hấp theo bản năng cũng cảm thấy giống như một lựa chọn đánh cược với số phận.

Họ không rõ, nếu hít tràn buồng phổi cái thứ khói đục hiện hữu lúc tờ mờ sáng ở Thủ đô ấy liệu sẽ đảm bảo duy trì oxy cho sự sống hay chỉ đang vô tình tự giết mình nhanh hơn.

Không ai giải thích. Không ai cảnh báo. Tâm trí nhiều người lúc này hoang mang, lạc vào đám bụi mờ lởn vởn đang biến Hà Nội trở nên mờ ảo, sương khói như Đà Lạt mộng mơ.

Từ một phần mềm đơn giản, không mấy ai quan tâm, ứng dụng đo chất lượng không khí AirVisual bỗng chốc trở thành cái tâm điểm chú ý trên truyền thông và đứng top tải về trên các gian hàng ứng dụng di động.

Nó trở nên nổi tiếng khi chỉ ra không khí Hà Nội những ngày qua ngập tràn bụi mịn, ô nhiễm vô cùng nghiêm trọng, với những tác động khó lường đối với cơ thể.

Chia sẻ trên báo chí, nhiều người dân Hà Nội cho biết, họ coi AirVisual như một ứng dụng không thể thiếu mỗi ngày.

Đó quả là một sự thay đổi kỳ lạ, khi AirVisual đang dần chuyển mình trở thành ứng dụng đầu tiên mà họ bấm trên màn hình chiếc smartphone mỗi sáng sớm thức dậy, chứ không phải là Facebook.

Sự thay đổi như vậy là một tín hiệu đáng mừng, khi nó cho thấy mỗi người dân chúng ta đang quan tâm nhiều hơn đến ô nhiễm không khí,cũng như chăm lo cho sức khỏe bản thân nhiều hơn.

Nhưng ngược lại, đó cũng là một tin khá buồn, khi ô nhiễm không khí thực tế đã tồn tại từ lâu mà chúng ta giờ đây phải nhờ đến một ứng dụng từ nước ngoài như AirVisual mới chịu nhận ra. Những chỉ số cảnh báo gây hại đến sức khỏe mà AirVisual công bố không phải vấn đề mới. Nó đã được chia sẻ trên mạng xã hội từ một, hai năm trước và cũng tạo ra được sự chú ý đáng kể.

Tuy nhiên, chỉ đến khi làn khói mờ mịt bao phủ Hà Nội những ngày qua, gây ra những khó chịu về sức khỏe mà bản thân mỗi người đều cảm nhận được - sự quan tâm về ô nhiễm không khí mới trở nên nghiêm túc hơn.

Những hành động bảo vệ bản thân lúc này của người dân chỉ đơn giản là đeo khẩu trang khi ra ngoài, theo dõi chỉ số trên ứng dụng và hạn chế ra đường trong những thời điểm không khí nặng nề nhất.

Tất cả mới dừng lại ở sự bảo vệ bản thân tự phát. Không có một lời chỉ dẫn cụ thể nào từ cơ quan chức năng, vốn có trách nhiệm định hình vấn đề một cách đúng hướng.

Trong khi đó, tranh cãi về chỉ số chất lượng không khí (AQI) mà AirVisual đưa ra lại trở thành tâm điểm gây ì xèo.

Có người tỏ ra hoài nghi về chỉ số mà AirVisual cung cấp, bởi đây vốn là một công ty chuyên cung cấp các giải pháp, thiết bị lọc không khí.

AirVisual bị cáo buộc “vừa đá bóng vừa thổi còi”, đưa ra những con số gây hoang mang để kinh doanh trên nỗi sợ hãi của người dân Việt Nam.

Những lập luận đó cho rằng, các con số của AirVisual có thể bị làm vống lên để công ty này có cơ sở bán nhiều máy lọc bụi hơn. Thêm vào đó, không khí ở các thành phố lớn như Hà Nội hay TP.HCM có thể ô nhiễm những không độc hại đến mức như AirVisual công bố và chúng ta không nên nghiêm trọng hóa vấn đề như vậy.

Không rõ đó là ý kiến của những con người ngồi hàng ngày trong phòng kín, máy lạnh, một hạt bụi chưa từng hít qua hay của những con người quá lạc quan về sức khỏe của mình giữa thành phố đầy khói bụi với hàng triệu phương tiện xả khói hàng ngày như thế này.

Cần phải làm rõ rằng, AirVisual chỉ đơn thuần là ứng dụng tổng hợp về dữ liệu chất lượng không khí từ các trạm quan trắc của chính phủ và phi chính phủ khắp thế giới, chứ bản thân công ty này không phải là một tổ chức đo chất lượng độc lâp.

Những ngày qua, ngay cả cổng thông tin quan trắc môi trường của UBND TP. Hà Nội hay Trung tâm quan trắc môi trường miền Bắc cũng đều đưa ra chỉ số tương ứng với AirVisual.

Vậy tại sao vẫn có những ý kiến chỉ trích chỉ số của AirVisual chỉ “tạo ra nỗi sợ hãi cho cả xã hội” chứ không phải hồi chuông cảnh báo cho thấy không khí ô nhiễm đến mức đáng báo động?

Nếu không muốn tạo nỗi sợ hãi bao trùm cả xã hội, điều người dân cần ở đây chính là một sự trấn an. Một tuyên bố chính thức về việc Hà Nội có thực sự đang có chất lượng không khí tệ hại hay không.

Họ cần một sự chỉ dẫn, cảnh báo về chất lượng không khí hay cụ thể hơn là những động thái thực tế giảm thiểu tác hại nói trên.

Cho đến lúc này, khi nguy cơ gây hại từ không khí ô nhiễm đang bao phủ cả thành phố, tất cả những gì người dân đang có để chống đỡ chỉ là những bí kíp chống độc thô sơ, thay vì một giải pháp lâu dài.

Những chiếc khẩu trang quảng cáo lọc bụi mọi ngày bị thờ ơ trên kệ nay bỗng dưng cháy hàng. Trớ trêu thay, không khí độc đang giúp ngành kinh doanh các công cụ lọc không khí rất có tiềm năng trở thành một startup “kỳ lân” của Việt Nam được các Shark săn đón.

Đeo trên mặt những chiếc khẩu trang “thần kỳ” - mới vài ngày trước còn 50k, nay lên đến 200k – người dân đang hoang mang, dò dẫm giữa mê hồn trận những con số độc hại của AirVisual vì họ không có ánh đèn nào soi đường chỉ lối.

Nhìn sang đất nước hàng xóm, AirVisual cũng đang trở thành ứng dụng gây chú ý ở Thái Lan, khi trên bảng xếp hạng các thành phố có chất lượng không khí tồi tệ nhất, Bangkok cũng đang “cạnh tranh” với Hà Nội không kém phần khốc liệt như mỗi lần đội tuyển bóng đá giữa hai quốc gia đụng độ nhau.

Tuy nhiên, các nhà chức trách nước này đã nhanh chóng có các biện pháp cần thiết khi kêu gọi người dân hạn chế ra đường và đeo khẩu trang, mặt nạ lọc khí, yêu cầu các nhà máy và các công trường xây dựng có các động thái hạn chế khói và bụi.

Trung Quốc với các thành phố từng được điểm mặt chỉ tên trên AirVisual như Bắc Kinh, Thâm Quyến, cũng đang có những bước đi tích cực để thoát khỏi danh sách các thành phố ô nhiễm nhất theo đánh giá của ứng dụng này.

Vấn đề ở đây không phải là AirVisual hay thuyết âm mưu về việc công ty này cố tình làm nghiêm trọng hóa vấn đề ô nhiễm không khí để “bán hàng” hay không. Việc không khí của một thành phố phát triển quá nóng như Hà Nội có trong lành hay ô nhiễm thì ai cũng hiểu rõ.

Các cơ quan có thẩm quyền của Hà Nội có lẽ đang nghiên cứu và đánh giá một cách khá cẩn thận chất lượng không khí thành phố thay vì cấp tốc đưa ra một cảnh báo có thể gây ra sự hoang mang.

Tuy nhiên, mọi sự chậm trễ có thể phải trả bằng cái giá đắt. Có lẽ chúng ta không nên để câu chuyện cảnh báo về sự ô nhiễm không khí của AirVisual trở thành một sai lầm như “Rạng Đông thứ hai”, khi sự thật không được thông báo kịp thời mà sự thận trọng thái quá lại lên ngôi.

Những con người đang sống, mưu sinh, hít thở hàng ngày thứ khói bụi ấy, cần có một tuyên bố chính thức, sự chỉ dẫn chính xác, lời cảnh báo, tuyên truyền, khuyến nghị từ cơ quan chức năng, đồng thời là có những giải pháp lâu dài mang tính khắc phục - để họ không phải có quá ít sự lựa chọn đến mức chỉ biết tin vào một ứng dụng đến từ nước ngoài như AirVisual.

* Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả.

Dân hoang mang vì ô nhiễm không khí, khẩu trang, máy lọc "đắt như tôm tươi"

Thứ 3, 01/10/2019 | 14:23
Các loại khẩu trang được quảng cáo là lọc được bụi mịn có giá tới nửa triệu một chiếc nhưng cũng rất đắt khách. Trong khi đó, máy lọc không khí thì doanh thu gấp 3-4 lần bình thường.

Hà Nội: Thông tin chính thức về tình trạng ô nhiễm không khí, bụi tăng kỷ lục

Thứ 3, 01/10/2019 | 18:33
Theo người phát ngôn của UBND TP. Hà Nội tình trạng ô nhiễm bụi hiện nay tăng cao, nhiều ngày ở mức kém, trong đó ô nhiễm bụi mịn PM 2.5 là chủ yếu, ảnh hưởng tới sức khoẻ con người, đặc biệt là người già và trẻ em.

Bi hài đề xuất đổi kẹo bánh, rượu bia lấy máy bay ở Nội Bài

Thứ 3, 01/10/2019 | 16:23
Chiếc máy bay Boeing bị bỏ quên 12 năm thỉnh thoảng lại được nhắc đến trong những đề xuất hài hước của các đơn vị. Nhưng 12 năm qua, câu trả lời của cơ quan chức năng vẫn là cái lắc đầu tuyệt tình.

Tài xế Grab bị sát hại: Đừng biến mình thành miếng mồi ngon

Thứ 3, 01/10/2019 | 08:28
Kẻ ác rồi sẽ phải trả giá, chỉ có người chết chẳng thể nào hồi sinh. Hi vọng rằng, những tài xế Grab luôn nhớ, trước khi nhờ cậy đến người khác, mình phải tự bảo vệ mình.

Ô nhiễm không khí Hà Nội ở mức tím: Ai không nên ra đường?

Thứ 3, 01/10/2019 | 06:45
Nhiều ngày qua, Hà Nội thường xuyên đứng trong top các thành phố ô nhiễm nhất thế giới khi chỉ số AQI luôn ở mức xấp xỉ 200. Điều này, khiến không ít người dân cảm thấy lo lắng, mệt mỏi. Vậy, những ai không nên ra đường trong thời điểm này?

Sinh viên có nên vay tiền mua xe máy chạy Grab?

Thứ 2, 30/09/2019 | 11:24
Trong lúc môi trường làm việc của các tài xế công nghệ trở nên rối ren bởi những vụ giết hại tài xế cướp tài sản, thiết nghĩ sinh viên nên tìm công việc ít rủi ro hơn với mức thu nhập thấp hơn để đảm bảo an toàn cho mình.

Sóc Trăng lắp camera nhà riêng cán bộ: Cẩn trọng mức kinh phí tiền tỷ

Thứ 2, 30/09/2019 | 06:48
Những ngày qua, người dân tỉnh Sóc Trăng xôn xao trước thông tin ông Huỳnh Văn Sum, Phó Bí thư Tỉnh ủy Sóc Trăng ký quyết định số 1542-QĐ/TU về việc cấp kinh phí lắp đặt camera an ninh nhà riêng của các đồng chí trong ban Thường vụ Tỉnh ủy.

Hai năm ròng xin thoát nghèo của cụ bà 83 tuổi: Cái tát vào những kẻ muốn gắn mác... không giàu

Chủ nhật, 29/09/2019 | 08:47
Sự việc cụ bà 83 tuổi, sống độc thân tại một xã nghèo của tỉnh Thanh Hóa suốt 2 năm ròng tha thiết xin được trả lại sổ hộ nghèo khiến dư luận dưng dưng trong niềm xúc cảm: nể trọng. Nhưng với ai đó, những kẻ muốn gắn mác nghèo trọn đời để trục lợi chính sách hỗ trợ của nhà nước, việc làm của cụ bà hẳn khiến họ phải hổ thẹn, nhục nhã, nếu còn chút lương tri...

Cắn răng đưa con về quê lánh tạm những ngày Hà Nội bụi ô nhiễm mù trời

Thứ 6, 27/09/2019 | 11:32
Đại diện Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở TN-MT Hà Nội) phủ nhận việc Hà Nội là “thành phố ô nhiễm nhất thế giới”. Trong khi đó, chỉ số chất lượng không khí (AQI) của Hà Nội đo theo ứng dụng quan trắc Air Visual đạt 204, vượt cả Jakarta của Indonesia - TP ô nhiễm nhất thế giới. Chúng ta biết tin vào đâu?

Bóc phốt “thật thà hư” của Trà Phúc Long!

Thứ 6, 27/09/2019 | 09:05
Xuất hiện ồn ào, tăng trưởng nhanh, định vị hình ảnh thương hiệu màu xanh lá cây vừa sang trọng vừa thân thiện môi trường…, Phúc Long từng được đánh giá là đã tạo ra được một cú “chơi lớn” thành công. Song dường như thương hiệu này đang ngủ quên trên chiến thắng?!