Liên minh Nga–Thổ: Yếu tố quyết định giải bài toán Syria?

Theo Sputnik, hiện tại, tỉnh Idlib phần lớn vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Tahrir al-Sham, một nhóm phiến quân do tổ chức khủng bố Al Nusra Front lãnh đạo.

“Rõ ràng, sự đồng thuận cuối cùng về vấn đề Idlib đã được thông qua trong một cuộc họp ở Ankara giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. Hiện tại, chúng ta có thể nói rằng, tất cả các hành động quân sự đang được phối hợp giữa hai bên”, nhà phân tích chính trị của trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Trung Đông (ORSAM) Oytun Orhan nhận xét.

Ông này chỉ ra, hòa bình tại Syria là một quá trình phối kết hợp của các giải pháp quân sự và chính trị. Hiện tại, có 3 quốc gia có khả năng “giải bài toán” khủng hoảng Syria là Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran.

Sau các cuộc hội đàm với người đồng cấp Erdogan tại Astana hôm 28/9 vừa qua, Tổng thống Nga Putin cho hay, Moscow và Ankara đã tái xác nhận thiện ý thực hiện những thỏa thuận cuối cùng đã đạt được hồi giữa tháng Chín về việc thiết lập 4 khu vực chống xung đột, mà lớn nhất là ở tỉnh Idlib.

Cuối tuần trước, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã thông báo kế hoạch triển khai thêm binh sĩ của nước này tới tỉnh Idlib, nơi các chiến binh của phiến quân đối lập Quân đội Syria Tự do (FSA) đang khởi động một chiến dịch quân sự.

FSA là lực lượng được hậu thuẫn bởi chính quyền Ankara. Ông Erdogan cũng khẳng định, Nga đã đồng ý hỗ trợ không lực cho chiến dịch này. Tuy nhiên, tới nay vẫn chưa có bình luận chính thức từ phía bộ Quốc phòng Nga về quá trình trợ giúp này.

Trước đó, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nói, Kremlin sẵn sàng trợ giúp các nhóm chiến binh đang chiến đấu chống lại Al Nusra Front tại khu vực chống xung đột ở Idlib. Al Nusra Front là một nhánh khủng bố của al-Qaeda tại Syria.

Bình luận về khả năng phối hợp giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ tại Idlib, ông Orhan nói: “Quân đội Nga có thể triển khai lực lượng dọc theo phòng tuyến ngoại vi của vùng chống xung đột. Khi đó, không quân Nga có thể sẽ xuất kích, đánh bom nhằm vào các vị trí của Al Nusra Front. Đồng thời, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ khởi động các cuộc giao tranh bên trong Idlib. Ngoài ra, quân Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ và FSA cũng có thể sẽ cùng tiến hành oanh kích chống khủng bố”.

Theo chuyên gia, những phối hợp quân sự nhuần nhuyễn giữa các bên có trách nhiệm tại tỉnh Idlib sẽ là đòn giáng mạnh mẽ vào các tổ chức khủng bố, cắt đứt con đường nhận viện trợ của chúng và tái chiếm các khu vực lãnh thổ từ tay những phần tử cực đoan. Kết quả cuối cùng là đánh bại hoàn toàn chủ nghĩa khủng bố trong khu vực.

“Nói về số phận của những kẻ khủng bố sau khi giải phóng Idlib, sẽ có một vài kịch bản khác nhau. Một số nhóm có thể hợp nhất lực lượng cùng quân đội Syria, trong khi số khác có thể tiếp tục tiến hành các hoạt động chống phá ở quy mô nhỏ lẻ tại một số khu vực nhất định, hoặc “giã từ vũ khí” để đổi lấy sự nhượng bộ về chính trị”, ông Orhan nói.

Theo nhà báo Thổ Nhĩ Kỳ Husnu Mahalli, “thành trì” của khủng bố tại tỉnh Idlib là thách thức lớn cuối cùng trên con đường giải quyết khủng hoảng ở Syria.

“Tình hình tại Deir ez-Zor sẽ sớm được giải quyết trong vòng 2 tới 3 tuần tới. Lúc đó, sẽ chỉ còn lại Raqqa. Hiện tại, vùng phía Nam Raqqa đang được kiểm soát bởi quân Chính phủ Syria, trong khi khu phía Bắc do lực lượng người Kurd trấn giữ. Sau khi giải phóng Idlib, quân đội Syria sẽ nắm trong tay 99% lãnh thổ. Trên thực tế, giải quyết tình hình tại Idlib chính là tháo gỡ nút thắt cho xung đột Syria”, ông Mahalli nói.

Như vậy, Thổ Nhĩ Kỳ đang ngày càng xích lại gần Nga hơn, đặc biệt là tại chiến trường Syria.

Ngoài ra, hai bên cũng đang tích cực đẩy mạnh những hợp tác trong các lĩnh vực khác. Điển hình là thương vụ mua bán tổ hợp phòng thủ tên lửa S-400. Theo đó, Nga sẽ chuyển giao 2 hệ thống S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ trong năm tới. Giá trị thương vụ được cho là khoảng 2,5 tỷ USD. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng trước cho biết, đợt thanh toán đầu tiên đã được thực hiện.

Sự hợp tác này được đánh giá là giúp Nga và Thổ Nhĩ Kỳ hiểu biết và tin tưởng nhau hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình hợp tác giữa hai nước, đặc biệt là trong những chiến dịch sắp tới trên chiến trường Syria.

Xem thêm: Đằng sau thương vụ mua tên lửa khét tiếng S-400 giữa Thổ Nhĩ Kỳ - Nga

D.T