Người dân nơi đây phải sống trong tình trạng ô nhiễm môi trường với nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến hô hấp rất cao...
Chất thải rắn từ các lò vôi chất cao như núi.
Khi "lò bát quái" đỏ lửa
Theo chỉ dẫn của chị H., chúng tôi đi ra phía cánh đồng thuộc phạm vi xóm Hang, xóm Lò (xã Minh Tân). Tại đây, chúng tôi thấy gần 30 lò vôi đua nhau nhả khói. Mẻ vôi của ông chủ T. đang chuẩn bị ra lò, khói trắng bốc lên mù mịt.
Cách lò của ông T. chừng 50m, có 2 lò vôi vừa nhóm lửa, những cột khói đen kịt cứ vô tư xả. hóm lửa, những cột khói đen kịt cứ vô tư xả. Bụi từ vôi, xỉ chuẩn bị ra lò, quyện với khí CO từ lò vôi vừa đốt, khí CO2 từ lò vôi đang hoạt động liên tục bao trùm toàn bộ khu dân cư tại đây. Các chất thải đổ tràn lan khắp nơi.
Điều đáng nói là tất cả các lò vôi đang hoạt động tại đây đều là những lò vôi thủ công, công nghệ lạc hậu, không an toàn.
Trong cái nóng hừng hực, chị Lan (một phu vôi) cho biết: "Tất cả các lò nung vôi ở đây đều được làm bằng phương pháp thủ công. Để có được lò vôi 6 tấn, phải dùng hết 7m3 đá, 3 tấn than rác, 3 xe công nông than bùn, nửa tấn củi.
Tổng số tiền phải chi hết khoảng 1, 3 triệu đồng, trong khi giá vôi thành phẩm bán được 350.000 - 400.000 đồng /tấn (tính theo giá hiện hành). Mỗi lò chúng tôi phải đốt lửa liên tục 10 -15 ngày đêm, ngày ngày hít khí than, ăn bụi vôi, phổi phình to, tóc bạc sớm nhưng cũng đành chịu chứ biết làm sao...".
Để có một tấn vôi theo công nghệ lạc hậu như những lò vôi tại đây, thì "bão" bụi khi lò đỏ lửa là một điều tất yếu. Trong khu dân cư, nhà dân, cây ven đường đều được phủ trắng bởi lớp bụi dày...
Và những hệ lụy...
Việc các lò nung vôi phát triển ồ ạt với mật độ dày đặc tại xóm Hang, xóm Lò xã Minh Tân đồng nghĩa với khói bụi, chất thải độc hại thải ra môi trường ngày càng nhiều. Môi trường ô nhiễm nặng, không khí ngột ngạt, sức khỏe giảm sút, cuộc sống người dân bị đảo lộn.
Hàng ngày người dân phải ăn, ngủ và làm việc dưới khói bụi mịt mù. Cùng với những con đường bị xe chở vôi cày nát, người dân ở đây còn phải đối mặt với ô nhiễm nguồn nước. Khắp làng trên, xóm dưới bạc trắng bụi vôi.
Trao đổi với chúng tôi, một cán bộ xóm Hang thừa nhận: "Hiện có rất nhiều người mắc bệnh về đường hô hấp, viêm phổi thậm chí ung thư do hít phải khí độc trong nhiều năm. Chúng tôi nhiều lần kiến nghị với cấp trên đề ra giải pháp giảm thiểu ô nhiễm nhưng chẳng thấy ai đả động gì".
Một vấn đề cũng khá bức xúc đó là tình trạng các chất thải rắn, khó phân hủy như xỉ gạch, than, đá đổ bừa bãi tràn lan khắp nơi. Nếu không có biện pháp xử lý thì không lâu nữa nơi đây sẽ biến thành bãi thải khổng lồ. Cũng từ đó nguồn nước tưới tiêu bị ô nhiễm khiến cây lúa, hoa màu giảm năng suất.
Gặp chúng tôi, một nông dân chia sẻ: "Gia đình tôi có mấy sào lúa cấy nhưng cứ đến thời kì trổ bông lại gặp phải khói bụi, sức nóng từ các lò vôi phả ra nên lúa thường bị cháy lá hoặc nghẹn đòng, năng suất lúa rất thấp. Nhiều nhà có trồng nhưng chẳng được thu hoạch, có năm chủ lò vôi đã phải bồi thường thiệt hại nhưng cũng không đủ chi phí đầu tư nên ruộng đành bỏ không".
Trao đổi với ông Sơn - chủ tịch UBND xã Minh Tân, ông Sơn cho biết: "Nung vôi là nghề phụ của các hộ dân ở địa phương nên việc xử lý các lò vôi, lò gạch gây ô nhiễm môi trường hiện vẫn còn nhiều khó khăn.
Chính quyền xã chỉ xử phạt hành chính về việc xây dựng trái phép; riêng việc xử lý ô nhiễm môi trường theo như kiến nghị của nhân dân, thì tùy thuộc vào cấp trên. Bởi, ngay như việc đo đạc các chỉ số về môi trường để lấy bằng chứng vi phạm cũng nằm ngoài khả năng của xã.
Vẫn biết các lò vôi hoạt hộng tại đây đều không được cấp phép, việc lò hoạt động gây ra khói bụi là điều khó tránh, nhưng vì mỗi lò ở đây được đầu tư xây dựng cũng tốn từ 200 đến 300 triệu đồng, nên chúng tôi vẫn để họ hoạt động thu lại vốn, mặt khác mỗi lò cũng tạo công ăn việc làm cho hơn chục lao động?"
Với suy nghĩ như trên của chính quyền sở tại, xem ra người dân nơi đây sẽ còn phải tiếp tục chung sống với tình trạng ô nhiễm môi trường...
Long Uyên
