Ô nhiễm môi trường là nguyên nhân chính gây ảnh hưởng tới sức khỏe của con người nói riêng và sinh vật nói chung. Ta có thể chia khói bụi thành 2 loại: khói bụi thải ra từ phương tiện cơ giới, máy móc ở các cơ sở sản xuất... và khói bụi từ bùn, đất, cát...
 |
Để giải quyết tận gốc vấn nạn bụi bẩn, trước tiên chúng ta cần phải hiểu được cái gốc của ô nhiễm bụi bẩn. Bụi bẩn phần chính xuất phát từ các tác nhân ở dạng thể rắn như bùn, đất, cát... rơi vãi trên đường đi. Sau đó, phương tiện giao thông cuốn các tác nhân ấy lên khỏi mặt đường và tạo thành bụi bẩn trong không khí. Từ đây, ta có thể nhận thấy một số giải pháp cơ bản cho vấn nạn bụi bẩn như sau:
- Cấm các nguồn phát; các tác nhân gây bụi bẩn: cấm để vương vãi bùn, đất, cát... và cấm các phương tiện giao thông trên đường phố.
- Thu gom bụi bẩn: gắn thiết bị hút bụi bẩn vào các phương tiện giao thông.
- Hạn chế và thanh lọc bụi bẩn: Dùng xe chuyên dụng tưới nước hoặc hút bụi bẩn trên đường đi để ngăn chặn hoặc thu gom bụi bẩn.
- Hóa lỏng bụi bẩn: Thực hiện quá trình gần như ngược lại quá trình tạo bụi bẩn bằng cách dùng nước để ngăn các phương tiện giao thông hóa bụi các tác nhân như bùn, đất, cát...
 |
Ta có thể nhận thấy giải pháp thứ nhất và thứ hai thì không thể đưa vào thực tế. Giải pháp số 3 gần giống với cách thức mà hiện tại đang được triển khai. Nhưng thực tế giải pháp số 3 vẫn chưa giải quyết được vấn nạn bụi bẩn đang ngày càng bùng phát. Sau đây, tôi sẽ phân tích giải pháp số 4. Để nhận thấy được tính khả thi của giải pháp số 4, chúng ta cần làm rõ cơ sở lý thuyết, cách thức triển khai và vận hành của giải pháp.
Cơ sở lý thuyết: Việc dùng nước để khắc phục nạn bụi bẩn là gần như triệt để nhờ quan sát môi trường trong khi trời mưa. Rõ ràng trong lúc trời mưa hầu như không còn thấy bụi bẩn lơ lửng trong không khí.
Cách thức triển khai và vận hành:
- Xây dựng hệ thống làm sạch bụi bẩn tại các khu vực như: ngả đường ra vào thành phố, nút giao thông lớn, trạm thu phí giao thông, một số trạm bán xăng dầu và đặc biệt là cửa ngõ vào các khu vực lớn đang thi công... Hệ thống bao gồm các bồn chứa phía dưới và tấm kim loại có rãnh ở phía trên; vòi phun nước xung quanh theo mật độ và vị trí hợp lý để làm sạch phương tiện giao thông và phương tiện vận chuyển vật liệu xây dựng tại những khu vực kể trên.
- Cuối ngày sẽ dùng các phương tiện để vận chuyển lượng bùn, đất, cát... tích tụ tại các điểm bố trí hệ thống này đến nơi phù hợp. Vì những thứ này hầu như không độc hại nên bạn có thể dùng ngay để lấp nền các khu vực cần thiết.
 |
Phương án khắc phục nhược điểm:
- Bẩn người đi đường: thực tế khi các phương tiện đi qua các địa điểm nói trên luôn có những khoảng thời gian đi rất chậm hoặc dừng hẳn do đó ít bị hệ thống nước và vòi phun bắn vào người.
- Có thể làm tăng nguy cơ tắc đường: thực tế chúng ta không bắt buộc mọi phương tiện phải đi qua hệ thống làm sạch bụi bẩn. Ta có thể cần bố trí một vài nhân viên điều phối để đảm số lượng phương tiện đợi qua hệ thống làm sạch bụi bẩn không vượt quá 50 phương tiện chẳng hạn. Người điều phối hoàn toàn có thể là những sinh viên tình nguyện.
- Quá tải: có nhiều người sẽ lo ngại với lượng phương tiện rất lớn như hiện nay thì làm sao có thể phục vụ đủ. Chúng ta cần phải tưởng tượng rằng ở trạng thái ổn định thì lượng phương tiện bẩn phải làm sạch chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ. Những phương tiện không bẩn lắm thì tự nguyện. Phương tiện không qua hệ thống ở khu vực hiện tại có thể ghé qua hệ thống ở địa điểm tiếp theo.
Từ phân tích ở trên ta nhận thấy tính khả thi một cách rõ ràng của giải pháp này vì các yếu tố chính sau:
- Đơn giản: Không đòi hỏi công nghệ cao hay khoa học kỹ thuật tiên tiến.
- Chi phí thấp: Dựa vào yếu tố chính là nước - nguồn tài nguyên tự nhiên dồi dào và gần như vô tận.
- Hiệu quả: Giải quyết triệt để và hợp lý hơn những cách thức đang được triển khai vào thực tế với kinh phí thấp hơn nhiều.
Đây là một giải pháp có tính khả thi rất cao bởi từ chi phí đến kỹ thuật để đưa vào triển khai thực tế đơn giản, không tốn kém nhiều và dễ thực hiện, trong khi những lợi ích mang lại rất lớn.
Với lượng dân cư rất lớn như hiện nay việc giáo dục, tuyên truyền và vận động thôi chưa đủ, chúng ta cần phải có những giải pháp triệt để hơn thông qua những hành động và công trình thực tế hơn.
Vũ Anh Đoán (VNE)
