> Muốn nhận máy tính bảng Google Nexus 7 không mất một xu nào, hãy vào đây!
Trên một khu phố ngoại ô Johannesburg (Nam Phi), hai chiếc xe Jeep chầm chậm di chuyển. Trên xe là các nhân viên an ninh được trang bị đầy đủ vũ khí, họ không ngừng đưa mắt tìm kiếm các mục tiêu khả nghi. Những du khách đến đây rất dễ nhầm tưởng rằng, đó là cảnh sát Nam Phi đang làm nhiệm vụ tuần tra. Nhưng thực tế không phải vậy. Họ là nhân viên của CSS Tactical - một trong những công ty an ninh tư nhân lớn nhất đang hoạt động tại quốc gia Châu Phi này, dưới sự cho phép của chính phủ sở tại. Sau những đóng góp quan trọng của các lực lượng an ninh tư nhân là cả một mối lo ngại đang lớn dần.
Nhân viên hãng an ninh tư nhân CSS Tactical trong một cuộc truy quét tội phạm tại Nam Phi.
Đảm bảo an ninh: Ngành dịch vụ béo bở
An ninh đang là một vấn đề nhức nhối mà Nam Phi phải đối mặt trong những năm gần đây. Theo thống kê, chỉ tính từ tháng 4/2011 đến tháng 3/2012 đã có tới 15.609 vụ giết người, 64.514 vụ xâm phạm tình dục và 101.203 vụ cướp có vũ trang xảy ra tại đất nước này. Đây chỉ là những vụ việc được khai báo với cảnh sát, còn trên thực tế, có tới khoảng 2/3 các vụ án đã không được ghi nhận. Một cuộc điều tra xã hội học gần đây cũng cho thấy, 57% người được hỏi đã nói rằng họ luôn lo ngại về các vụ trộm đột nhập vào nhà riêng. Hầu hết mọi người đều cảm thấy không an toàn, dù khi đi ngoài đường hay ở trong nhà. Tâm lý căng thẳng, cảnh giác cao độ luôn thường trực trong đầu khiến an ninh là mối quan tâm hàng đầu của người dân nước này chứ không phải là kinh tế.
Trước tình trạng đó, chính phủ Nam Phi đã có những chiến dịch truy quét tội phạm khá gắt gao, và ít nhiều cũng thu được hiệu quả. Số liệu của cảnh sát Nam Phi cho thấy, các vụ phạm tội nghiêm trọng ở nước này đã giảm 31,8% trong khoảng thời gian từ tháng 5/2004 đến tháng 12/2011. Nhưng trong giai đoạn 2011-2012 thì tỷ lệ này chỉ là một con số rất khiêm tốn: 1,9%. Điều đó cho thấy, sau những thành tích ấn tượng ban đầu, đến nay lực lượng cảnh sát quốc gia đang có dấu hiệu đuối sức trong cuộc chiến với thế giới tội phạm.
Và điều đó đã thúc đẩy sự bùng nổ của dịch vụ đảm bảo an ninh do tư nhân cung cấp. Hiện có đến gần 9.000 công ty an ninh tư nhân với hơn 400.000 nhân viên đang hoạt động tại đây. Con số này còn lớn hơn cả quân số của quân đội và cảnh sát Nam Phi cộng lại. Chính phủ nước này không còn cách nào khác là buộc phải chấp nhận điều đó.
Viện nghiên cứu An ninh Nam Phi (Institute for Security Studies in South Africa ISSSA) ước tính rằng, ngành dịch vụ đảm bảo an ninh hàng năm đem lại cho các công ty tư nhân hàng trăm triệu USD. Đây quả là một ngành kinh doanh béo bở và đầy tiềm năng, nhưng cũng đầy rủi ro. Hầu hết nhân viên là người bản xứ, được các công ty này tuyển dụng và đào tạo cấp tốc rồi tung ra đường phố, đối mặt với hiểm nguy hàng ngày. Ông Rudolph Zinn giám đốc ISSSA thừa nhận, với sự tiếp sức của các công ty tư nhân, giới tội phạm giờ đây không còn dám lộng hành như trước.
Mối lo ngại tình trạng lạm quyền
Tại Nam Phi, các nhân viên an ninh tư nhân được phép trang bị vũ khí khá thoải mái. Và quyền hạn của họ cũng khá lớn. Không chỉ cảnh sát mới có quyền lục soát những nơi công cộng, khám xét người, tiến hành các hoạt động theo dõi, điều tra các công ty an ninh cũng được trao quyền như vậy. Không có nhiều khác biệt giữa hai lực lượng này, dù một là của Nhà nước còn một là của tư nhân. Điều này làm dấy lên những lo ngại trong xã hội Nam Phi về việc lạm quyền của các vệ sĩ tư nhân. Trên thực tế, đã từng xảy ra một số vụ việc như vậy. Những vụ tấn công, khám xét nhà và thân thể dân thường dựa trên những nghi ngờ không rõ ràng của nhân viên các công ty an ninh tư nhân đã khiến nhiều người phẫn nộ.
Chính phủ Nam Phi mới đây đã tuyên bố rằng, ngành dịch vụ đầy nhạy cảm này có nguy cơ đe dọa đến an ninh quốc gia và đã đến lúc phải bị kiểm soát chặt chẽ hơn. Thật nguy hiểm khi an ninh đang do các công ty tư nhân kiểm soát, chứ không phải quân đội hay cảnh sát - ông Jenni Irish-Qhobosheane, người đứng đầu của Ban thư ký dân sự cơ quan cảnh sát Nam Phi nói.
Xuân Hoàng (Theo CNN)
