Những tuyên bố táo bạo của ông Zelensky và “trung tâm của tất cả”

Những tuyên bố táo bạo của ông Zelensky và “trung tâm của tất cả”

Thứ 4, 24/05/2023 | 16:33
0
Với nhiều quốc gia Ả Rập, xung đột và hỗn loạn trong chính thế giới của họ, như ở Sudan, Syria, Palestine… là mối quan tâm lớn hơn nhiều so với xung đột ở Ukraine.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã có một loạt các chuyến công du nước ngoài trong những tuần gần đây để tăng cường sự ủng hộ về mặt ngoại giao cho cuộc chiến của Kiev nhằm đẩy lùi quân Nga.

Tuần trước, ông Zelensky đã đến thành phố Jeddah bên bờ Biển Đỏ để tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Liên đoàn Ả Rập và cố gắng tìm kiếm sự ủng hộ rộng rãi hơn bên ngoài các đối tác phương Tây.

Chuyến thăm của nhà lãnh đạo Ukraine không được báo trước và gây bất ngờ cho các nhà phân tích, nhưng ông đến theo lời mời của nước chủ nhà Ả Rập Xê-út (Saudi Arabia). Cả ông Zelensky và Riyadh đều có nhiều lý do để gửi và nhận lời mời.

Kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine 15 tháng trước, Kiev đã không giành được sự ủng hộ đáng kể từ các quốc gia Ả Rập, vốn phần lớn vẫn giữ thái độ trung lập. Ả Rập Xê-út và các quốc gia vùng Vịnh sản xuất dầu mỏ khác đã duy trì mối quan hệ thân thiện với Điện Kremlin.

Mặc dù hầu hết các chính phủ Ả Rập đã bỏ phiếu lên án chiến dịch quân sự của Moscow tại Liên Hợp Quốc (LHQ), nhưng các quốc gia này, giống như phần lớn Nam Bán cầu, nhìn chung đã tránh chọn bên.

Hầu hết các thành viên của Liên đoàn Ả Rập đã kêu gọi một giải pháp ngoại giao cho cuộc xung đột, và không nước nào thực hiện bất kỳ hành động nào chống lại Nga, chẳng hạn như các biện pháp trừng phạt kinh tế – điều có thể khiến họ bị Moscow liệt vào danh sách “các quốc gia không thân thiện”.

Thế giới - Những tuyên bố táo bạo của ông Zelensky và “trung tâm của tất cả”

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hội đàm với Thái tử Ả Rập Xê-út Mohammed bin Salman (MBS) tại Jeddha, ngày 19/5/2023. Ảnh: Getty Images

Nhiều quan chức Ả Rập cũng coi cuộc chiến này là một cuộc khủng hoảng của châu Âu mà các quốc gia phương Tây và Nga phải giải quyết. Đối với Ả Rập Xê-út và các quốc gia Ả Rập khác, những xung đột và hỗn loạn trong thế giới của họ – chẳng hạn như các vấn đề ở Sudan, Syria, Yemen, Libya, Israel và Palestine – là mối quan tâm lớn hơn nhiều so với cuộc xung đột ở quốc gia Đông Âu xa xôi.

Những tuyên bố táo bạo

Trong bức thư gửi tới Hội nghị Thượng đỉnh Ả Rập, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết, Moscow “có truyền thống coi trọng việc phát triển quan hệ hữu nghị và hợp tác đối tác mang tính xây dựng với các quốc gia Trung Đông và Bắc Phi”, bao gồm cả các thành viên của Liên đoàn Ả Rập.

Còn Tổng thống Zelensky, trong bài phát biểu trực tiếp của mình tại sự kiện, đã cáo buộc một số thành viên của tổ chức này đã quyết định “nhắm mắt làm ngơ” trước cuộc chiến của Nga ở Ukraine, đồng thời bày tỏ niềm tin rằng “tất cả chúng ta có thể đoàn kết để cứu mọi người khỏi những chiếc lồng của các nhà tù Nga”.

“Tôi ở đây để mọi người có cái nhìn trung thực, bất kể người Nga có cố gắng gây ảnh hưởng như thế nào”, nhà lãnh đạo Ukraine nói.

Ông Zelensky cũng hứa hẹn mức độ hợp tác cao hơn giữa đất nước ông và thế giới Ả Rập trong tương lai. Trong nhiều năm qua, Ả Rập Xê-út, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và các quốc gia vùng Vịnh khác đã duy trì mối quan hệ quan trọng với Ukraine trên nhiều lĩnh vực, chẳng hạn như nhập khẩu lúa mì, năng lượng, thương mại phi dầu mỏ và du lịch.

Năm nay, Ả-rập Xê-út đã công bố viện trợ 400 triệu USD cho Ukraine, bao gồm khoản tài trợ 300 triệu USD cho các dẫn xuất dầu mỏ. Ông Zelensky đã nhân cơ hội này để cảm ơn Riyadh vì vai trò của họ trong việc dàn xếp trao đổi tù nhân chính trị với Nga hồi tháng 9 năm ngoái. Người đứng đầu nhà nước Ukraine cũng đã mời Thái tử Ả Rập Xê-út Mohammed bin Salman (MBS) đến thăm Kiev.

Thế giới - Những tuyên bố táo bạo của ông Zelensky và “trung tâm của tất cả” (Hình 2).

Tổng thống Volodymyr Zelensky thăm lực lượng thủy quân lục chiến Ukraine ở tiền tuyến, ngày 23/5/2023. Ảnh: Kyiv Independent

Ông Joseph A Kéchichian, một thành viên cao cấp tại Trung tâm Nghiên cứu Hồi giáo King Faisal ở thủ đô Riyadh, nói với Al Jazeera: “Các nhà bình luận Ả Rập độc lập đã bị ấn tượng bởi những tuyên bố táo bạo của Tổng thống Ukraine, đặc biệt là khi ông kêu gọi người Ả Rập phản ánh về mối quan hệ của họ với Nga”.

Tuy nhiên, một số nhà bình luận trên mạng xã hội cũng đã nhanh chóng chỉ trích ông Zelensky vì đã không đề cập đến Palestine trong bài phát biểu của mình tại Hội nghị Thượng đỉnh Liên đoàn Ả Rập.

Không rõ liệu bài phát biểu của ông Zelensky có làm thay đổi lập trường của quốc gia Ả Rập nào đối với cuộc xung đột ở Ukraine hay không. Nhưng một số chuyên gia cảm thấy không chắc chắn trong bối cảnh thực tế địa chính trị của một thế giới đa cực hơn, trong đó Riyadh và các thủ đô Ả Rập khác ngày càng coi trọng mối quan hệ đối tác đang mở rộng của họ với Moscow.

“Tôi nghĩ rằng đối với ông Zelensky, đây thực sự là một cơ hội tuyệt vời để cố gắng làm nổi bật cuộc đấu tranh đang diễn ra của Ukraine chống lại sự can thiệp của Nga”, bà Caroline Rose, nhà phân tích cấp cao và là người đứng đầu Chương trình Khoảng trống Quyền lực tại Viện Chiến lược và Chính sách New Lines – một tổ chức tư vấn phi lợi nhuận và phi đảng phái ở Washington DC, nhận định.

“Liệu điều đó có thành công hay không, tôi không chắc, đặc biệt là do Ả Rập Xê-út gần đây có khuynh hướng liên kết với các cường quốc khác bên ngoài phương Tây, đặc biệt là với Trung Quốc và Nga”, vị chuyên gia cho biết.

“Trung tâm của tất cả”

Về lý do Riyadh đón tiếp nhà lãnh đạo Ukraine tại một sự kiện quan trọng của thế giới Ả Rập, các chuyên gia cho rằng điều này nhằm ngăn chặn sự chỉ trích của phương Tây đối với Ả Rập Xê-út và các quốc gia vùng Vịnh khác.

Việc OPEC cắt giảm sản lượng dầu thô khiến giá dầu tăng vọt và sự hợp tác giữa tổ chức này và Nga do Ả Rập Xê-út dẫn đầu đã hứng chỉ trích gay gắt từ Washington. Một số quan chức Mỹ đã cáo buộc Riyadh giúp tài trợ cho Nga trong cuộc chiến chống lại Ukraine.

Việc Tổng thống Zelensky phát biểu trước Liên đoàn Ả Rập cũng nên được hiểu là một phần trong nỗ lực của Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) và Ả Rập Xê-út nhằm củng cố lập luận rằng các quốc gia Ả Rập đang cân bằng giữa Moscow và Kiev.

Phát biểu tại hội nghị hôm 19/5, Thái tử MBS – nhà lãnh đạo thực tế của Ả Rập Xê-út đã nhắc lại đề nghị làm trung gian hòa giải giữa Ukraine và Nga. Ông nói: “Chúng tôi tái khẳng định Vương quốc sẵn sàng tiếp tục các nỗ lực trung gian giữa Nga và Ukraine và hỗ trợ tất cả các nỗ lực quốc tế nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng về mặt chính trị theo cách góp phần đạt được an ninh”.

Ngoài ra, sự hiện diện của Tổng thống Ukraine ở Jeddah còn liên quan đến yếu tố Syria, các chuyên gia cho biết.

“Việc mời ông Zelensky đã giúp giảm thiểu một số yếu tố gây tranh cãi khác của Hội nghị Thượng đỉnh Ả Rập, ví dụ như lời mời dành cho Tổng thống Syria Bashar al-Assad, tất nhiên là điều cực kỳ nhạy cảm trong bối cảnh bình thường hóa các mối quan hệ”, bà Rose của Viện Chiến lược và Chính sách New Lines (Mỹ), nhận xét.

Viện dẫn những vi phạm nhân quyền và thiếu giải pháp chính trị cho cuộc xung đột ở Syria, phương Tây đã lên tiếng phản đối việc các chính phủ Ả Rập nối lại quan hệ với chính quyền của ông al-Assad.

Thế giới - Những tuyên bố táo bạo của ông Zelensky và “trung tâm của tất cả” (Hình 3).

Thái tử Ả Rập Xê-út Mohammed bin Salman (MBS) cụng tay với Tổng thống Mỹ Joe Biden trước khi bắt đầu hội đàm ở Jeddha, ngày 15/7/2022. Ảnh: NPR

Dưới sự lãnh đạo của Thái tử MBS, Ả Rập Xê-út ngày càng quan tâm đến việc đưa Riyadh trở thành nhà lãnh đạo của thế giới Ả Rập và là một đối thủ ngoại giao nặng ký trên trường quốc tế.

Bằng cách bước vào một kỷ nguyên hòa dịu mới với Iran – từng là kẻ thù không đội trời chung, hướng tới một thỏa thuận hòa bình với phiến quân Houthi ở Yemen và hòa giải với chính phủ Syria, Ả Rập Xê-út đã lựa chọn tham gia ngoại giao nhiều hơn và ít đối đầu hơn trong chính sách đối ngoại của Vương quốc Hồi giáo Sunni hàng đầu.

Riyadh cũng đã đóng một vai trò ngoại giao hàng đầu trong cuộc xung đột ở Sudan nổ ra vào tháng trước.

Vị Thái tử quyền lực của Ả Rập Xê-út, sau giai đoạn bị cô lập tương đối trên trường quốc tế vì cáo buộc có liên quan đến vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi tại lãnh sự quán Ả Rập Xê-út ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, năm 2018, đã bắt đầu trở lại sân khấu toàn cầu từ năm ngoái.

Tình hình ở Ukraine đã cho phép nhà lãnh đạo Ả-rập Xê-út nhấn mạnh vai trò của Riyadh trong việc giúp các quốc gia châu Âu đối phó với những thách thức về năng lượng bằng cách chuyển thêm dầu thô sang các nước đó.

Trong quá trình này, Thái tử MBS đã đạt được mức độ tin cậy cao hơn đáng kể, thể hiện qua các quyết định chính sách đối ngoại ngày càng quyết đoán của ông ở cấp độ khu vực và quốc tế. Mức độ mà Thái tử MBS đã và đang thúc đẩy mối quan hệ chặt chẽ hơn với các đối thủ địa chính trị hàng đầu của Washington – Trung Quốc và Nga – trong khi thực hiện các bước để đưa Syria trở lại thế giới Ả Rập là những minh chứng cho chính sách đối ngoại quyết đoán này.

Hội nghị Thượng đỉnh Liên đoàn Ả Rập đã củng cố tầm ảnh hưởng trong khu vực và “đánh bóng” uy tín của Thái tử MBS với tư cách là một nhà lãnh đạo trong thế giới Ả Rập, ông Patrick Theros, cựu Đại sứ Mỹ tại Qatar, nói với Al Jazeera.

“Thái tử MBS quyết tâm đưa Ả Rập Xê-út trở lại vai trò lãnh đạo khu vực và thậm chí toàn cầu –  trở thành trung tâm của tất cả”, bà Kristin Diwan, một học giả cấp cao tại Viện Các quốc gia vùng Vịnh Ả Rập ở Washington, cho biết. “Người Ả Rập Xê-út đang nắm trong tay mọi thứ vào lúc này”.

Minh Đức (Theo Al Jazeera, NY Times, Middle East Eye)

Chiến thắng nữa cho Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky

Thứ 2, 22/05/2023 | 11:23
Ông Zelensky đã thành công khiến Tổng thống Mỹ "mủi lòng" cung cấp chiến đấu cơ hiện đại F-16 và giành được sự ủng hộ “không gì lay chuyển nổi” từ phương Tây.

Ông Zelensky nêu thời điểm Ukraine vào NATO

Thứ 5, 04/05/2023 | 21:48
Tổng thống Zelensky muốn có một thông điệp rất rõ ràng rằng Ukraine sẽ gia nhập NATO sau khi kết thúc cuộc chiến với Nga.

Xung đột ở Sudan làm nổi bật “cái bắt tay” giữa Ả Rập Xê-út và Iran

Thứ 3, 02/05/2023 | 14:11
Hai cường quốc dầu khí đã đồng ý chấm dứt đối đầu và mở lại các cơ quan đại diện ngoại giao theo sau một thỏa thuận do Trung Quốc làm trung gian hồi tháng 3.
Cùng tác giả

Góc nhìn Người Đưa Tin: 10 sự kiện nổi bật thế giới năm 2023

Thứ 2, 25/12/2023 | 07:15
Xung đột Nga-Ukraine, xung đột Israel-Hamas, cạnh tranh Mỹ-Trung, bất ổn ở châu Phi... là những sự kiện “tốn nhiều giấy mực” nhất của truyền thông trong năm qua.

Lãi suất cao ở Mỹ gây bất ổn tài chính tại Đông Á mới nổi

Thứ 2, 27/11/2023 | 10:11
Lập trường thắt chặt tiền tệ của Fed đã khiến thị trường chứng khoán ở khu vực Đông Nam Á, Trung Quốc và Hàn Quốc, đi xuống.

3 hướng đi mới để phát triển con người khu vực Châu Á-Thái Bình Dương

Thứ 3, 07/11/2023 | 21:08
Theo UNDP, khu vực Châu Á-Thái Bình Dương đang đối mặt với 3 nhóm nguy cơ tồn tại đồng thời, bao gồm các mối đe dọa liên quan đến sự sinh tồn của con người.

Sức hút đầu tư của Pháp – Bài học cho Việt Nam

Chủ nhật, 15/10/2023 | 15:00
Chìa khóa để Pháp đạt được những “dấu son” trên hành trình tái công nghiệp hóa và thu hút đầu tư là cải cách. Đây cũng là bài học giá trị mà Việt Nam có thể học hỏi.

Cải cách giúp ADB biến “hàng tỷ” USD thành “hàng nghìn tỷ”

Thứ 6, 29/09/2023 | 09:31
Để đạt được điều này, huy động nguồn vốn tư nhân sẽ đóng vai trò then chốt.
Cùng chuyên mục

Lý giải vụ tên lửa Nga tấn công kho chứa khí đốt ngầm ở Ukraine

Thứ 5, 28/03/2024 | 16:15
Cho đến nay, Nga vẫn kiềm chế các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng Ukraine hỗ trợ vận chuyển khí đốt tới các khách hàng châu Âu.

Khoảnh khắc tên lửa dẫn đường Nga tấn công, hệ thống P-18 của Ukraine nổ tung, bốc cháy dữ dội

Thứ 5, 28/03/2024 | 13:55
Hai video vừa được công khai cho thấy, tên lửa Nga tấn công chính xác, hai hệ thống radar giám sát trên không và cảnh báo sớm P-18 của Ukraine nổ tung.

Sau trận chiến kéo dài, Nga vào Krasnoe, Ukraine nỗ lực phản công

Thứ 5, 28/03/2024 | 09:55
Lá cờ của Lực lượng Dù Nga đã được treo ở thị trấn Krasnoe, phía tây nam Artyomovsk.

Vì sao Trung Quốc đóng cửa hơn 20.000 trường mẫu giáo?

Thứ 5, 28/03/2024 | 06:00
Theo số liệu từ Bộ Giáo dục Đào tạo Trung Quốc, năm 2023, Trung Quốc chỉ còn 274.400 trường mẫu giáo, ít hơn 20.400 trường so với năm 2021.

Vụ sập cầu ở Mỹ: Tìm thấy hộp đen của tàu chở hàng gây tai nạn

Thứ 4, 27/03/2024 | 22:35
Sáng sớm 26/3 (giờ địa phương), tàu Dali đang ra khỏi bến cảng Baltimore để hướng đến Sri Lanka thì đâm trúng trụ đỡ của cầu Francis Scott Key, làm sập cầu.
     
Nổi bật trong ngày

"Cá mập ma" với hình dáng kỳ dị được phát hiện ở Thái Lan

Thứ 4, 27/03/2024 | 05:57
Một loài cá mập với cái đầu đồ sộ, đôi mắt to và những chiếc vây giống như có lông vừa được phát hiện ở biển Andaman, ngoài khơi Thái Lan.

Câu chuyện “giảm thiểu rủi ro” của Đức và EU đối với Trung Quốc

Thứ 4, 27/03/2024 | 13:52
Sự phụ thuộc quá mức vào Trung Quốc chủ yếu là vấn đề của Đức, không phải vấn đề của châu Âu.

Khoảnh khắc tên lửa dẫn đường Nga tấn công, hệ thống P-18 của Ukraine nổ tung, bốc cháy dữ dội

Thứ 5, 28/03/2024 | 13:55
Hai video vừa được công khai cho thấy, tên lửa Nga tấn công chính xác, hai hệ thống radar giám sát trên không và cảnh báo sớm P-18 của Ukraine nổ tung.

Sau trận chiến kéo dài, Nga vào Krasnoe, Ukraine nỗ lực phản công

Thứ 5, 28/03/2024 | 09:55
Lá cờ của Lực lượng Dù Nga đã được treo ở thị trấn Krasnoe, phía tây nam Artyomovsk.

Chính phủ “thân phương Tây” thất bại, Bulgaria nguy cơ phải bầu cử sớm

Thứ 4, 27/03/2024 | 06:00
Quá trình đàm phán chuyển giao quyền lực giữa 2 khối chính trị lớn nhất Bulgaria đã trở thành cuộc tranh cãi mang tính đảng phái về các vấn đề.