Miễn tập sự đối với viên chức khi nào?

Điều 2 Nghị định 29/2012/NĐ-CP quy định, chế độ tập sự là các quy định liên quan đến quá trình người được tuyển dụng vào viên chức làm quen với môi trường công tác và tập làm những công việc của vị trí việc làm gắn liền với chức danh nghề nghiệp sẽ được bổ nhiệm trong hợp đồng làm việc.

Theo đó, các công việc cụ thể mà viên chức tập sự phải làm được nêu tại khoản 4 Điều 20 Nghị định 29 nêu trên:

- Nắm vững quy định về quyền, nghĩa vụ của viên chức; những việc viên chức không được làm; chức trách, nhiệm vụ của vị trí việc làm được tuyển dụng…

- Trau dồi kiến thức và rèn luyện năng lực, kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ theo yêu cầu của vị trí việc làm được tuyển dụng.

- Tập giải quyết, thực hiện các công việc của vị trí việc làm được tuyển dụng.

Đồng thời, đơn vị sự nghiệp công lập sẽ cử người hướng dẫn viên chức tập sự nắm vững và tập làm những công việc theo yêu cầu nêu trên.

Người này có chức danh nghề nghiệp bằng hoặc cao hơn người tập sự, có năng lực, kinh nghiệm về chuyên môn, nghiệp vụ và có trách nhiệm nhận xét, đánh giá kết quả tập sự bằng văn bản.

Có bắt buộc mọi viên chức đều phải tập sự không?

Theo Điều 20 Nghị định 29/2012/NĐ-CP, căn cứ vào yêu cầu trình độ đào tạo của chức danh nghề nghiệp mà thời gian tập sự của viên chức được quy định cụ thể như sau:

- 12 tháng nếu yêu cầu tiêu chuẩn trình độ đào tạo đại học. Riêng bác sĩ là 9 tháng.

- 9 tháng nếu yêu cầu tiêu chuẩn trình độ cao đẳng.

- 6 tháng nếu yêu cầu tiêu chuẩn trình độ trung cấp.

Đặc biệt, thời gian nghỉ sinh con, nghỉ ốm đau từ 14 ngày trở lên, nghỉ không hưởng lương, bị tạm giam, tạm giữ, tạm đình chỉ công tác không tính vào thời gian tập sự.

Mặc dù vậy nhưng không phải trong mọi trường hợp, viên chức đều phải trải qua thời gian tập sự. Khoản 1 Điều 27 Luật Viên chức nêu rõ, người trúng tuyển viên chức phải thực hiện chế độ tập sự, trừ trường hợp đã có thời gian từ đủ 12 tháng trở lên thực hiện chuyên môn, nghiệp vụ phù hợp với yêu cầu của vị trí việc làm được tuyển dụng.

Đồng thời, tại Điều 10 Thông tư 15/2012/TT-BNV bổ sung và làm rõ hơn về điều kiện được miễn thực hiện chế độ tập sự gồm:

- Đã có thời gian công tác đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trong ngành, lĩnh vực cần tuyển từ đủ 12 tháng trở lên.

- Trong thời gian công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc nêu trên đã làm những công việc chuyên môn nghiệp vụ phù hợp với yêu cầu của vị trí việc làm được tuyển dụng.

Như vậy, có thể thấy, mặc dù khi trúng tuyển viên chức, người trúng tuyển phải trải qua thời gian tập sự nhưng không phải bất cứ trường hợp nào đây cũng là yêu cầu bắt buộc.

Lương của giáo viên tập sự được tính thế nào?

Bởi tập sự chỉ là bước đệm giúp viên chức quen thuộc với vị trí việc làm và chức danh nghề nghiệp nên viên chức tập sự sẽ không được hưởng 100% lương của chức danh nghề nghiệp tương ứng. Cụ thể mức lương tương ứng với chức danh nghề nghiệp được quy định tại Điều 22 Nghị định 29 năm 2012:

- Trường hợp bình thường: Hưởng 85% lương.

- Có trình độ thạc sĩ: Hưởng 85% mức lương bậc 2.

- Có trình độ tiến sĩ: hưởng 85% mức lương bậc 3.

Dù vậy, vẫn có 3 trường hợp, người tập sự được hưởng 100% lương và phụ cấp cho vị trí đó:

- Làm việc ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu vùng xa, vùng dân tộc ít người, vùng có điều kiện đặc biệt khó khăn.

- Làm việc trong các ngành, nghề độc hại, nguy hiểm…

- Hoàn thành nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ phục vụ có thời hạn trong lực lượng công an nhân dân, sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, người làm công tác cơ yếu chuyển ngành, đội viên thanh niên xung phong, đội viên trí thức trẻ tình nguyện tham gia phát triển nông thôn, miền núi từ đủ 24 tháng trở lên đã hoàn thành nhiệm vụ. 

Như vậy, thông thường viên chức tập sự chỉ được hưởng 85% mức lương của vị trí việc làm. Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp như đã nêu ở trên, viên chức sẽ được hưởng 100% mức lương của vị trí việc làm.

Khi nào viên chức tập sự không được tuyển dụng?

Điều 24 Nghị định 29 nêu các trường hợp chấm dứt hợp đồng làm việc liên quan đến người tập sự:

- Khi không đạt yêu cầu sau thời gian tập sự.

- Bị xử lý kỷ luật từ hình thức cảnh cáo trở lên.

Khi người tập sự bị cho nghỉ việc thì nếu làm từ 6 tháng trở lên, có thể được hỗ trợ 01 tháng lương, phụ cấp hiện hưởng và tiền tàu xe về nơi cư trú.

Đáng nói, mặc dù việc chấm dứt hợp đồng làm việc với viên chức tập sự không đạt yêu cầu sau thời gian tập sự đã được quy định tại Nghị định 29. Tuy nhiên, quy định này vẫn chưa được Luật hóa.

Do đó, để đồng bộ giữa các văn bản pháp luật, quy định này đã được Luật hóa tại Luật sửa đổi, bổ sung Luật Cán bộ, công chức năm 2019 sắp có hiệu lực từ 1/7/2020 tới đây.

Hoàng Mai