Mỹ sẽ lắp “siêu radar” sát nước Nga: Moscow làm gì khi “quả đấm thép” kề cửa ngõ?

Sau khi hoàn thành, hệ thống này sẽ cho phép “phát hiện ngay lập tức các hoạt động gần biên giới cũng như xử lý toàn bộ các sự cố xảy ra ở khu vực này trong thời gian thực”, Bộ trưởng bộ Nội vụ Estonia Andres Anvelt cho biết.

Hệ thống radar này là một phần của dự án trị giá 82 triệu USD của Mỹ nhằm củng cố khu vực biên giới Estonia với Nga, trong đó có việc trang bị thiết bị giám sát kỹ thuật dọc theo toàn bộ chiều dài đường biên.

Ông Anvelt phát biểu, hệ thống radar này không chỉ quan trọng đối với Estonia mà còn với cả các đồng minh thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). “Việc xây dựng đường biên giới phía Đông rất cần thiết với cả Liên minh châu Âu (EU) và NATO, bên cạnh Estonia. Đó là lý do vì sao dự án cần được thực hiện triệt để và đúng cách nhằm đảm bảo cho nhiều thế hệ người dân tiếp theo”, ông nói, đồng thời nhấn mạnh, Estonia hoan nghênh tất cả sự đóng góp từ “những đối tác thân thiện bên ngoài”.

Việc xây dựng trạm giám sát ngay gần biên giới Nga diễn ra trong bối cảnh NATO liên tục áp sát vùng biên nước này thông qua động thái gia tăng tích tụ quân sự với tần suất ngày càng dày đặc kể từ khi Crimea sáp nhập vào Nga năm 2014.

Mới đây, 4 nhóm chiến đấu đa quốc gia gồm khoảng 4.500 binh sĩ NATO đã được triển khai tới Estonia, Latvia, Litva và Ba Lan như một phần kế hoạch tăng cường hiện diện quân sự để chứng minh “sức mạnh liên minh xuyên Đại Tây Dương”.

Tháng trước, Latvia đã tổ chức cuộc tập trận quân sự mang tên “Steadfast Pyramid 2017” với sự tham gia của 40 chỉ huy cấp cao từ các quốc gia thành viên NATO hướng tới quốc gia Baltic này để giám sát cuộc tập trận.

Thậm chí, vừa qua Litva đã đề xuất một “dự án Schengen quân sự” nhằm mục đích tạo điều kiện cho các lực lượng quân đội NATO di chuyển khắp châu Âu. Dự án đã tranh thủ được sự ủng hộ từ một số quốc gia, trong đó có Estonia và Phần Lan, những quốc gia nằm sát sườn Nga.

Pháp luật hiện hành khiến việc chuyển quân xuyên qua châu Âu phải tuân thủ những quy định nghiêm ngặt và đề ra nhiều hạn chế với quân đội các nước khi tham gia tập trận. Vì lý do đó, Washington thúc giục đồng minh nới lỏng quy định biên giới để các đoàn xe quân sự di chuyển dễ dàng hơn.

Ngoài ra, Mỹ liên tục “diễu võ giương oai” thông qua các đợt tập trận rầm rộ cùng các đồng minh trong khu vực và thúc đẩy các chương trình sản xuất vũ khí. Tại Hội nghị Thượng đỉnh G20 hồi tháng Bảy vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump cam kết sẽ duy trì Điều 5 quy định về việc bảo vệ lẫn nhau của NATO.

Theo đó, hàng loạt các cuộc diễn tập quy mô giữa Mỹ và NATO sẽ tiếp tục được thực hiện ở sát vách Nga.

Bộ Quốc phòng Nga khẳng định, ngoài các đợt tập trận, máy bay do thám RC-135 của Mỹ còn thường xuyên hoạt động ở khu vực biển Baltic. Đây là vùng biển mang ý nghĩa chiến lược với Moscow, bởi dự án đường dẫn dầu lớn nhất của Nga đang được triển khai ráo riết, song song với dự án ống dẫn dầu cũ nối giữa Nga và Đức để cung cấp khí đốt cho EU.

Để đáp trả, Kremlin đã tiến hành cuộc tập trận “Zapad 2017” liên thủ cùng Belarus như một sự phản ứng với các động thái mà Moscow cho là “khiêu khích” từ phía Mỹ và NATO. Tình huống nguy hiểm hiện tại giữa Moscow và phương Tây có thể nhanh chóng tạo ra những hậu quả không mong muốn, đẩy hai bên vào một cuộc chạm trán vũ trang khốc liệt.

Các chuyên gia quan hệ quốc tế nhận định, thông qua cuộc tập trận “Zapad 2017”, Moscow muốn gửi đi thông điệp: Nga sẽ không để những mối đe dọa xảy ra mà không có phản ứng. Tuy nhiên, họ cũng quan ngại rằng “vai trò của yếu tố vũ lực” đang ngày càng gia tăng trong các mối quan hệ quốc tế, tiềm ẩn những xung đột khó lường.

Hoạt động quân sự của NATO gần biên giới Nga đã nhiều lần nhận chỉ trích kịch liệt từ phía Moscow. Nga cáo buộc liên minh quân sự này phá hoại sự cân bằng an ninh thông qua hành động xâm lấn và khiêu khích quân sự tại phía Đông.

“Phương Tây xây dựng chính sách của mình trên cơ sở nguyên tắc: “Nếu anh không đứng về phía chúng tôi thì anh đang chống lại chúng tôi”. NATO đang tích cực thúc đẩy sự mở rộng gớm ghiếc về phía Đông”, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nói tại phiên họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc hồi tháng Chín vừa qua.

Xem thêm: Đằng sau thông báo mở chiến dịch “hệ trọng” của Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria

D.T