Theo hãng tin BBC, từ khi tranh cử cho đến nay, Tổng thống Mỹ Donald Trump luôn khẳng định ông sẽ cho xây dựng một bức tường “cao, đẹp và bất khả xâm phạm” giữa nước này và Mexico nhằm ngăn chặn người nhập cư trái phép vào Mỹ.
Biên giới giữa hai nước dài hơn 3.100 km và trải dài qua nhiều địa hình. Tuy nhiên, ông Trump cho rằng bức tường mà ông dự định xây sẽ chỉ dài 2000 km. Tuy nhiên, bức tường sẽ tốn hết bao nhiêu tiền và ai sẽ là người trả tiền vẫn đang còn là vấn đề gây nhiều tranh cãi.
Theo lời tuyên bố của ông Trump trong quá trình tranh cử, tổng chi phí cho bức tường sẽ vào khoảng từ 10-12 tỷ USD. Tuy nhiên, theo giới xây dựng, chi phí thực tế hẳn sẽ cao hơn bởi tường chạy qua những vùng xa xôi, hẻo lánh, địa hình hiểm trở nên sẽ làm tăng chi phí xây dựng. Ngoài ra, bức tường chắc chắn cũng chạy qua đất ở của người dân nên việc đền bù là không nhỏ.
Báo cáo nội bộ của bộ An ninh Nội địa Mỹ cho hay ước tính chi phí xây dựng bức tường này lên tới 21,6 tỷ USD, gần gấp đôi con số mà ông Trump đưa ra trước đây.
Tuy nhiên, ông Trump cam kết chi phí xây dựng tường biên giới với Mexico sẽ thấp hơn ước tính trên 21 tỷ USD do chính phủ đưa ra. "Tôi đọc tin bức tường sẽ có chi phí cao hơn dự tính ban đầu của chính phủ, nhưng tôi chưa tham gia vào thiết kế hay đàm phán. Khi tôi thực hiện, nó sẽ giống như với chiến đấu cơ F-35 và chương trình Air Force One, giá sẽ giảm rất nhiều", ông Trump viết trên Twitter hôm 12/2.
Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Tổng thống Trump luôn khẳng định rằng toàn bộ tiền xây bức tường sẽ do Mexico trả. Tuy nhiên, Tổng thống Mexico, Enrique Pena Nieto thì lại khẳng định nước ông sẽ không bao giờ trả khoản tiền này.
Và để đẩy nhanh tiến độ xây dựng, chính quyền của Tổng thống Trump sẽ thanh toán trước khoản chi phí xây dựng bức tường ngăn biên giới với Mexico bằng tiền thuế của người Mỹ. Tuy nhiên, sau đó sẽ tìm cách buộc Mexico phải hoàn trả lại toàn bộ số tiền mà Mỹ bỏ ra xây dựng.
Theo BBC, ông Trump có thể áp dụng một số cách thức để bắt Mexcio hoàn trả khoản tiền xây dựng tường. Trước hết, đó là việc tăng thuế nhập khẩu. Ngày 26/1, phát ngôn viên Nhà Trắng Sean Spicer cho biết ông Trump muốn đánh thuế 20% đối với hàng hóa Mexico xuất khẩu sang Mỹ. Số tiền thu được từ việc đánh thuế này sẽ dùng để trả cho việc xây dựng bức tường. “Bằng cách làm đó chúng tôi có thể thu về 10 tỷ USD mỗi năm và dùng để trả tiền cho bức tường”, ông Sean Spicer cho biết.
Tuy nhiên, phản ứng trước thông tin trên, phát biểu trước báo giới tại Đại sứ quán Mexico ở Washington, Ngoại trưởng Mexico Luis Videgaray cho hay: “Nếu các ông đánh thuế đối với hàng hóa Mexico xuất khẩu sang Mỹ, các ông sẽ khiến cho mọi thứ từ quả bơ, thiết bị gia dụng cho tới TV màn hình phẳng trở nên đắt đỏ hơn”.
Theo ý tưởng của ông Trump, các công ty sẽ phải đóng thuế nếu họ nhập khẩu hàng hóa từ Mexico vào Mỹ, và họ sẽ tăng giá bán hàng hóa cho người tiêu dùng Mỹ, từ đó doanh thu của các công ty sẽ giảm. Vì lẽ đó nên chắc chắn ý tưởng mới này của chính quyền ông Trump không nhận được sự hưởng ứng của các công ty bán lẻ và các doanh nghiệp bán hàng nhập khẩu ở Mỹ.
Một khả năng khác được chính quyền ông Trump áp dụng là phong tỏa tiền kiều hối gửi từ Mỹ về Mexico. Ông Trump có thể thay đổi một quy định theo một luật chống khủng bố của Mỹ, để cắt nguồn kiều hối gửi về quê nhà nhằm ngăn không cho người Mexico làm việc tại Mỹ gửi tiền về quê.
Hiện có khoảng 11 triệu người nhập cư không giấy tờ đang sống ở Mỹ, khoảng một nửa là người Mexico, và ngoài ra còn có hàng triệu người Mexico sống hợp pháp tại Mỹ hoặc đã trở thành công dân Mỹ. Người Mexico sống ở nước ngoài, không chỉ ở Mỹ, hàng năm gửi về nước khoảng 25 tỷ USD cho bạn bè và gia đình.
Một số nhà phân tích cho hay việc Mỹ cắt đứt một phần lớn nguồn kiều hối gửi về quê nhà của người Mexico sẽ làm nền kinh tế của Mexico trở nên yếu kém. Và lời đe dọa chặn nguồn kiều hối này sẽ khiến Mexico lo ngại và phải đồng ý trả tiền xây bức tường.
Một cách khác có thể được ông Trump áp dụng là đánh thuế vào các khoản tiền gửi. Thuế này sẽ đánh vào những người Mexico không thể chứng minh được rằng họ đang cư trú hợp pháp tại Mỹ.
Ngoài ra, một khả năng khác mà ông Trump có thể áp dụng để buộc chính phủ Mexico chi hầu bao xây dựng tường có thể là ông Trump sẽ "bãi bỏ miễn thị thực" đối với người Mexico và "tăng giá" đối với các loại thẻ qua biên giới.
Dù chưa rõ Mexico có chịu trả tiền cho Mỹ xây tường biên giới hay đơn thuần toàn bộ tiền xây dựng là do Mỹ chi nhưng một điều chắc chắn rằng việc xây tường sẽ tác động trực tiếp đến nền kinh tế của khu vực biên giới giữa hai nước.
Xem thêm >> Người tác động khiến TT Trump nhìn nhận chính sách 'Một Trung Quốc'
Thanh Hiền
