Sáng 28/4, rất đông người dân ở xã Xuân Viên và các xã lân cận ở huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh đã nô nức mang theo các loại dụng cụ như: nơm, vó, lưới, nhủi, vợt, rớ… kéo về khu vực đầm Vực cùng tham gia lễ hội đánh cá Đồng Hoa.
Theo các cụ cao niên, lễ hội đánh cá Đồng Hoa có từ lâu đời, còn gọi là lễ hội đánh cá Vực Rào, được tổ chức mỗi năm một lần. Đây là lễ hội mang đậm màu sắc dân gian, người dân cầu mong một năm may mắn, kinh tế phát triển, mùa màng bội thu. Lễ hội chỉ được tổ chức một ngày duy nhất trong năm nên thu hút đông đảo người dân trong và ngoài xã đến tham gia.
Đông đảo người dân tham gia lễ hội Đồng Hoa.
“Theo tục xưa người đứng đầu làng hô to một tiếng và cầm nơm xuống đầm úp cá trước. Sau đó, tất cả mọi người trong làng, từ già trẻ gái trai mỗi người cầm nơm, lưới ào xuống đầm để thi nhau bắt cá. Dù bận bịu công việc nhưng ai cũng háo hức được xuống đầm bắt cá với hy vọng gặp may mắn, mùa màng bội thu”, ông Nguyễn Văn Thành (65 tuổi) cho biết.
Tại lễ hội đánh cá Đồng Hoa, không chỉ là những người đàn ông, thanh niên trai tráng mà cả người già, trẻ nhỏ cũng đến đầm Vực để tham gia đánh cá. Lần lượt những người dùng nơm, vó sẽ được ưu tiên xuống đầm đánh cá trước, sau đó mới đến lượt người dùng lưới xuống bắt cá.
Theo quan niệm bắt được cá to thì năm nay sẽ an bình, hạnh phúc.
Tất cả mọi người tuyệt đối được dùng điện hay kích để xuống bắt cá. Mỗi lần ai bắt được cá to lại hô to để mọi người cùng hò reo theo tán thưởng hào hứng, tạo nên một không khí vui tươi, nhộn nhịp khắp cả đầm.
Cùng xem một số hình ảnh lễ hội đánh cá Đồng Hoa năm 2019:
Đầm Vực - nơi được chọn tổ chức lễ hội có chiều dài hơn 1km với diện tích 30 hecta, bắt nguồn từ dãy núi Hồng. Nguồn nước ở đầm không chỉ là nơi cung cấp nước tưới cho hoa màu mà còn là nơi có nhiều loại cá nước ngọt sinh sống.
Trước lễ hội dân làng lập ra một ban quản lý tuần tra canh gác, ngày thường không cho người dân đến đánh bắt cá ở đầm Vực. Chỉ đến ngày chính lễ, mọi người trong xã mới được xuống bắt cá.
Mỗi năm cứ đến những ngày cuối tháng 4, đầu tháng 5 Âm lịch, khi mùa màng đã thu hoạch hết, chính quyền địa phương cùng hàng ngàn người dân nơi đây tổ chức lễ hội đánh cá để cùng lưu giữ được những nét truyền thống của cha ông xưa để lại.
Người dân khi tham gia lễ hội có thể dùng nơm, lưới, vó… để đánh bắt cá.
Nếu ai bắt được con cá nào to thì vừa giơ lên cao vừa hét lớn để mọi người ở trên bờ và dưới nước cùng hò hét cổ vũ theo để tán thưởng một cách hào hứng, nhiệt tình.
Theo quan niệm của người dân địa phương, tại lễ hội nếu người nào bắt được con cá nào to hoặc bắt được nhiều cá sẽ gặp nhiều điều may mắn, mùa màng bội thu, gia đình no ấm sung túc trong suốt năm ấy.
Lễ hội đánh cá Đồng Hoa tại đầm Vực, xã Xuân Viên mang đậm nét văn hóa dân gian của người nông dân Nghi Xuân từ xa xưa, hội tụ đầy đủ các yếu tố về không gian văn hóa, truyền thống và địa thế.
Lễ hội là dịp để tạo nên sự gắn bó trong cộng đồng dân cư và phát huy tinh thần khuyến nông, khuyến ngư, phát triển nông nghiệp nông thôn, rất phù hợp với phong trào xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn hiện nay.
Trải qua thời gian, mặc dù không còn vẹn nguyên như xưa nhưng chính quyền địa phương và người dân nơi đây vẫn luôn có ý thức giữ gìn, duy trì, bảo tồn những nét đẹp căn bản của lễ hội đánh cá Đồng Hoa và thường chọn tổ chức vào ngày chủ nhật nhằm để con em xa quê được về tham gia đông đủ.
Thiện Quyền – Anh Ngọc
