Khi một quan chức Mỹ công khai thừa nhận cuộc khủng hoảng tại Syria đang làm “nóng” lên những bất hòa mới giữa hai cường quốc quân sự hàng đầu thế giới, dư luận không khỏi lo ngại. Cuộc đối đầu giữa Nga và Mỹ quanh vấn đề Syria, thực chất đã bắt đầu từ khi các cuộc biểu tình chống chính phủ nổi ra vài tháng trước. Đến giờ, nó dường như đã trở nên thực sự nghiêm trọng, đến mức không thể dung hòa trong “một sớm một chiều”.
Vào ngày hôm qua (1/7), các cường quốc Phương Tây, Nga và các nước Áo Rập, trong đó có Qatar đã có cuộc gặp gỡ tại Geneva để thực hiện kế hoạch hòa bình của đặc phái viên chung Liên Hợp Quốc Kofi Annan nhằm tháo gỡ khó khăn trong cuộc khủng hoảng chính trị tại Syria. Cuộc họp có sự tham gia của năm thành viên thường trực Hội đồng Bảo An Liên hợp Quốc, cùng với Thổ Nhĩ Kỳ, Iraq, Kuwait và Qatar.
Đánh giá về cuộc hội đàm này, Nga cho rằng đây là cơ hội rất tốt để nhận được sự đồng thuận từ các quốc gia. Tuy nhiên, ngoại trưởng Anh, William Hague thì cho rằng việc đi đến thỏa thuận giải quyết vấn đề Syria là rất khó.
Ông Lavrov và bà Hillary Clinton bên lề hội nghị Geneva
Bên lề cuộc họp, bạo lực vẫn tiếp tục diễn ra bất chấp lệnh ngừng bắn, của ông Annan, đặc phái viên chung Liên Hợp Quốc và liên đoàn ả Rập, trở thành chủ đề nóng bỏng. Các nhà hoạt động nhân quyền ở Syria cho hay cuộc nổi dậy bắt đầu đã tước đi sinh mạng của 4.700 người dân trong số 15.800 người và chỉ dừng lại vào giữa tháng 4 khi lệnh ngừng bắng bắt đầu có hiệu lực.
Với diễn biến bạo lực theo thang tại Syria, thì việc dư luận đặc biệt quan tâm đến cuộc gặp bên lề hội nghị Geneva giữa ngoại trưởng Nga ông Sergei Lavrov và ngoại trưởng Mỹ bà Hillary Clinton là điều hoàn toàn dễ hiểu. Nhưng sau cuộc gặp này, mọi chuyện chỉ càng trở nên rối tung rối mù. Bởi trong lúc Mỹ đưa ra lời đe dọa, cảnh báo đối với việc tổng thống Assad phải từ chức thì Nga phản đối sự can thiệp của Phương Tây vào đây và tuyên bố không dễ dàng để có thể hạ bệ ông Assad. Sau cuộc gặp bên lề đó, bất chấp ông Lavrov và bà Hillary đều chia sẻ sẽ cố gắng tiếp tục tìm kiếm sự đồng thuận, giới phân tích đều bày tỏ lo ngại sâu sắc về sự bất đồng giữa hai cường quốc lớn trong Hội đồng bảo an.
Một quan chức bộ ngoại giao Hoa Kỳ khẳng định: “Giữa Mỹ và Nga vẫn còn những khó khăn và bất đồng chưa thể hóa giải, việc ký kết hiệp định tại Geneva bởi vậy không dễ được thực hiện. Trong khi đó, theo lời của ông Gennady Gatilov, cấp phó của ông Lavrov, đã chia sẻ trên Twitter thì: “Đối tác Phương Tây của chúng tôi muốn tự quyết định kết quả của quá trình chính trị ở Syria mặc dù đó là một công việc của người dân Syria”.
Song song với cuộc hội nghị Geneva, Tổng thống Syria, ông Bashar al-Assad cho biết ông sẽ không chấp nhận bất kỳ giải pháp nào cho cuộc khủng hoảng mà bên ngoài áp đặt. Trả lời phỏng vấn của đài truyền hình Iran, ông cho rằng đây là một vấn đề nội bộ, không liên quan đến các nước ngoài khu vực. ông nhấn mạnh rằng áp lực từ các nước khác không làm thay đổi chính sách về an ninh nội bộ tại Syria do chính phủ đang tiến hành.
Đáp lại quan điểm của Tổng thống Syria, cựu tổng thư ký LHQ Kofi Annan tuyên bố ủng hộ chính phủ lâm thời bao gồm cả những thành viên trong phe đối lập và cả những quan chức dưới quyền ông Assad. Tuy nhiên, ông Annan cũng loại trừ những lực lượng mà sự hiện diện và sự tham gia của họ sẽ làm giảm độ tin cậy và nguy hại đến việc hòa giải.
Hương Sen (Theo BBC)
