Chỉ cần mở báo mạng, lướt qua các diễn đàn văn hóa hay xem ti vi hàng ngày, người đọc sẽ cảm thấy phát ngốt, bội thực vì tình trạng nghệ sỹ Việt đua nhau khoe thân, diện đồ xuyên thấu, quá mát mẻ hoặc hát nhép một cách công khai. Không đơn giản là những sự cố trên sàn catwalk hoặc các sân khấu biểu diễn ca nhạc, hiện tượng ăn mặc phản cảm, hở hang, hát nhép diễn ra ở mọi lúc, mọi nơi như một trào lưu mới được lăng xê một cách ầm ĩ của không ít các nghệ sỹ.
Pha "lộ hàng" khó đỡ của Thu Minh
“Liều thuốc” chữa “bệnh nghiện hở hang”
Vào thời điểm hiện tại, công chúng dường như chỉ biết tới các nghệ sỹ với những màn lột, cởi táo bạo, khoe nội y lộ liễu trên sân khấu, các ca khúc được hát nhép một cách trắng trợn mà bất chấp cảm xúc của khán giả. Vấn nạn này đã trở thành bệnh trầm kha không thuốc chữa khiến nhiều nghệ sĩ chân chính khó chịu, còn công chúng thì buộc phải nhiễm thói quen xem sự cố vô tình hoặc cố ý của nghệ sĩ một cách bất đắc dĩ.
Chuyện cái áo, cái quần vốn dĩ là điều mà bất cứ một nghệ sỹ nào trước khi ra sân khấu cũng phải chú ý. Tuy nhiên, giờ đây nó lại đang biến thành chủ đề nóng trên nhiều diễn đàn báo chí và buộc các cơ quan quản lý phải lên tiếng về những hành vi thiếu tính nghiêm túc khi sử dụng trang phục của một nhóm nghệ sỹ.
Liên tiếp các cuộc họp, công văn, chỉ thị của Bộ Văn hóa - Thể thao&Du lịch và Cục Nghệ thuật biểu diễn đã được ban hành với những nội dung, quy định mới với hy vọng có đủ sức răn đe, khiến các nghệ sỹ phải cẩn trọng hơn khi bước ra sân khấu. Không hiểu có phải vì "giơ cao đánh khẽ" của cơ quan quản lý đã khiến các vụ việc vi phạm từ phía các nghệ sỹ không có dấu hiệu giảm bớt mà còn... tăng lên.
Nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm cũng như quyết tâm chấn chỉnh những hành vi lệch chuẩn về văn hóa, đạo đức, mới đây Bộ Văn hóa- Thể thao&Du lịch đã vừa gửi văn bản đề nghị đến các tổng giám đốc, giám đốc các đài phát thanh, truyền hình các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Đài truyền hình Việt Nam, Đài tiếng nói Việt Nam, Bộ Thông tin-Truyền thông, Thông tấn xã Việt Nam, Ban tuyên giáo trung ương về việc chấn chỉnh hoạt động biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang nhằm nâng cao nhận thức cũng như đưa ra các chế tài quyết liệt nhằm hạn chế tình trạng vi phạm của các nghệ sỹ.
Trong văn bản gửi tới các cơ quan, Bộ đã đề nghị không tổ chức, cho phép tổ chức hoặc phát sóng các chương trình, tiết mục có nghệ sỹ sử dụng trang phục, hóa trang không phù hợp với thuần phong mĩ tục, sử dụng các phương tiện kỹ thuật để thay cho giọng hát thật của người biểu diễn (hát nhép) và thay thế cho các tiết mục biểu diễn nhạc cụ (nhạc nhái).
Mới đây, Bộ cũng ban hành Chỉ thị số 65 quy định rõ hơn về những hành vi vi phạm, việc xử lý hát nhép, ăn mặc phản cảm với nghệ sỹ và công ty tổ chức. Mức phạt đối với những hành vi này tăng từ 3 - 6 triệu đồng lên từ 15 đến 25 triệu đồng. Ngoài ra, Bộ cũng cho áp dụng hình thức phạt bổ sung, cấm biểu diễn từ ba tháng đến một năm với người vi phạm lần thứ hai, từ 1 năm đến 2 năm hoặc hơn với người vi phạm lần ba hay tạm dừng cấp phép với đơn vị tổ chức biểu diễn.
Chỉ thị này đã gặp phải rất nhiều phản ứng, ý kiến trái chiều của các nghệ sỹ và giới chuyên môn. Người thì đồng thuận, tỏ ra rất ủng hộ việc nâng mức phạt lên cao và cho rằng như vậy mới đủ sức làm các nghệ sĩ sợ và tránh tái phạm lần sau.
Còn một số ý kiến khác, những người có quan niệm thoáng hơn thì lại đưa ra lý lẽ riêng, đặt giả thiết là do tai nạn nghề nghiệp không ai muốn nên mức xử lý như thế là quá nặng tay gây ảnh hưởng đến tâm lý cũng như các hoạt động của nghệ sỹ. Nhưng vấn đề chính ở đây không phải là sự đồng ý hay không đồng ý từ phía các nghệ sỹ mà chủ yếu được xem xét ở góc độ việc quy định mới của Bộ có thực sự khiến nạn vi phạm văn hóa biểu diễn có thể giảm được không?
Theo quy định này, các hành vi gây ảnh hưởng tới bộ mặt của văn hóa biểu diễn như: hát nhép dưới mọi hình thức, ăn mặc phản cảm gây nhức mắt, tự ý thay đổi nội dung trình diễn..., ngoài bị xử phạt hành chính thì nghệ sỹ vi phạm còn bị Bộ áp dụng thêm "đòn đau" là treo và tước quyền biểu diễn. Đây được coi như một giải pháp đúng đắn, có tính răn đe mạnh mẽ nhằm mang lại sự trong lành cho môi trường showbiz vốn đang hỗn loạn, bát nháo như hiện nay.
Vẫn còn kẽ hở
Tuy nhiên, điều dễ dàng nhận thấy, trong quy định mới ban hành của Bộ Văn hóa- Thể thao&Du lịch vẫn đang tồn tại khá nhiều kẽ hở và bất cập khi chưa cụ thể hóa được mức phạt trong từng trường hợp hay quy định nghệ sĩ hở như thế nào thì bị phạt tiền, trang phục ra sao thì bị cấm biểu diễn... Chính vì vậy, những người có liên quan đòi hỏi quy định trong văn bản nhất thiết phải được trình bày chi tiết, sát thực tế hơn tránh việc nêu ra những quy định chung chung khó áp dụng cho cả nhà quản lý lẫn người vi phạm trong mọi hoàn cảnh.
Khi trao đổi vấn đề này, ca sĩ Vy Oanh cũng có những chia sẻ rất thẳng thắn: "Tôi thấy mức phạt cấm biểu diễn lên tới 2 năm thì hơi nặng so với những bộ quần áo hơi hở một chút nhưng do sơ ý hoặc không cố tình nên bị hở trong lúc biểu diễn. Đôi khi nghệ sỹ còn khổ ở chỗ bộ trang phục ở góc này nhìn rất đẹp nhưng chụp ảnh ở góc khác lại tạo nên cái nhìn phản cảm".
Vy Oanh cũng cho rằng: "Nếu đã làm nghệ thuật mà bị gò ép vào khuôn khổ quá thì sự sáng tạo, ngẫu hứng cũng trở nên hạn chế rất nhiều. Ví dụ như có những bộ hình cần hở một xíu mới đẹp được"(!?).
Tuy nhiên, cô cũng thẳng thắn đánh giá những trường hợp cố tình hở hang để thu hút sự chú ý của dư luận thì nên bị phạt nặng: "Tôi nghĩ rằng mức phạt nặng như thế sẽ phù hợp với những trường hợp cố tình hở hang một cách phản cảm. Ngay cả các bộ hình nude núp bóng nghệ thuật với những mục đích khác nhau cũng cần bị đưa ra xét phạt chứ không phải chỉ riêng việc mặc trang phục phản cảm lên sân khấu. Có như vậy mới sàng lọc được những hạt sạn trong môi trường nghệ thuật để mảnh đất này ngày càng tốt đẹp hơn và nghệ sĩ cũng có cái nhìn ưu ái hơn từ công chúng".
Còn nhớ, vào thời điểm trước đây, sau khi một số vụ việc nghệ sỹ ăn mặc phản cảm lên sân khấu biểu diễn được báo chí và công luận lên tiếng tố cáo, các cơ quan chức năng vào cuộc xử lý thì mức phạt mà họ áp dụng để cảnh cáo nghệ sĩ chẳng khác gì "muỗi đốt inox", thiếu sức răn đe đối với tổ chức hay cá nhân vi phạm. Năm 2008, Ban tổ chức "Đêm phong cách" đã bị phạt khi để xảy ra sự cố siêu mẫu Vũ Thu Phương tụt áo, lộ ngực trên sân khấu và một số trang phục chưa thông qua kiểm duyệt trước khi trình diễn, mức phạt mà ban tổ chức phải chịu là 9 triệu đồng - một con số quá thấp so với số tiền bán vé, đầu tư của chương trình. Họ cho rằng con số đó chưa thấm tháp, chỉ như “đá ném ao bèo” mà thôi.
Hay hình phạt với ca sĩ Thu Minh - người thường xuyên mặc trang phục thiếu vải, lệch chuẩn lên sân khấu, bị không ít người hâm mộ phản đối chỉ dừng lại ở con số 3,5 triệu đồng. So với thu nhập của nữ ca sỹ này thì mức tiền phạt trên không đủ mạnh để cô từ bỏ sở thích phô thân thái quá và mặc trang phục như không mặc lên các sân khấu lớn.
Rất nhiều ý kiến chỉ ra, cốt lõi của vấn đề hạn chế nạn mặc phản cảm, hát nhép nằm ở ý thức, tư duy làm nghề của nghệ sỹ, của ban tổ chức và những nhà quản lý đối với hoạt động nghệ thuật nghiêm túc. Chúng ta không thể đòi hỏi một showbiz Việt "sạch sẽ" nếu những nghệ sĩ lại cứ thích đi ngược chiều văn hóa, thích tạo scandal. Hy vọng quy định mới của Bộ có thể trở thành liều thuốc hiệu quả chữa trị căn bệnh được xem là nan y hiện nay của hoạt động biểu diễn nghệ thuật.
Và muốn biết hiệu quả thì công chúng cũng như những người quan tâm sẽ phải chờ đợi các động thái tích cực từ phía các cơ quan chức năng cũng như từ chính các nghệ sĩ
| Phô trương quá lố chính là biểu hiện của trình độ hạn chế Giữa cái đẹp và thảm họa lại là những ranh giới mà chính những nghệ sỹ và công chúng khó phân định. Sự phô trương quá lố chính là biểu hiện của trình độ hạn chế, lạm dụng hình thức để tạo ra những ánh hào quang giả xung quanh mình là điều không bền vững. Sự thể hiện này tố cáo nội lực của mỗi người, nhất là trong lĩnh vực nghệ thuật. Nếu những nghệ sỹ đủ nội lực và biết cách thể hiện sự phá cách của mình mang tính thuyết phục, thì đời sống và tuổi thọ nghề nghiệp của họ sẽ lâu dài hơn cùng với sự ngưỡng mộ và tôn trọng của công chúng. (Nhà thiết kế thời trang Minh Hạnh) |
Hương Giang - Bảo Hằng
