Nhiều chuyên gia pháp lý nhận định, 2 tử tù Nguyễn Văn Tình và Lê Văn Thọ đã bị khởi tố về tội Trốn khỏi nơi giam giữ hoặc trốn khi đang bị dẫn giải, đang bị xét xử (Điều 311, BLHS) nên những người tiếp tay cho 2 tên tội phạm nguy hiểm này bỏ trốn có thể bị xử lý hình sự về tội Che giấu tội phạm (Điều 313, BLHS) hoặc tội Không tố giác tội phạm (Điều 314, BLHS).
Trao đổi cụ thể với PV báo Người Đưa Tin, luật gia Ngô Văn Thạnh (Hà Nội) phân tích: “Che giấu tội phạm là hành vi của người phạm tội không hứa hẹn trước nhưng sau khi biết tội phạm được thực hiện đã che giấu người phạm tội, các dấu vết, tang vật của tội phạm hoặc có hành vi khác cản trở việc phát hiện, điều tra, xử lý người phạm tội. Như vậy, thời điểm là sau khi tội phạm được thực hiện”.
Luật gia Ngô Văn Thạnh (Hà Nội).
Ngoài ra, người nào biết rõ một trong các tội phạm được quy định tại Điều 313, BLHS đang được chuẩn bị, đang hoặc đã được thực hiện mà không tố giác thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 3 năm (khoản 1, Điều 314, BLHS).
Thông tin ban đầu từ cơ quan công an cho thấy, quá trình trốn chạy, có nhiều người thân đã giúp đỡ 2 tử tù Nguyễn Văn Tình và Lê Văn Thọ chạy trốn. Đây là căn cứ quan trọng để cơ quan điều tra xem xét có hay không hành vi phạm tội của những người đó.
Tuy nhiên điều dư luận quan tâm là trường hợp người không tố giác là ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của 2 tử tù vượt ngục, thì họ có phải chịu trách nhiệm hình sự không?
Luật sư Nguyễn Anh Tuấn giải thích: “Khoản 2, Điều 314 quy định, người không tố giác là ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội phải chịu trách nhiệm hình sự về việc không tố giác các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc các tội khác là tội đặc biệt nghiêm trọng theo quy định tại khoản 1, Điều này”.
Vì tội danh mà 2 tử tù bị khởi tố được quy định ở Điều 311 không phải là tội xâm phạm an ninh quốc gia và cũng không phải là tội đặc biệt nghiêm trọng nên những người trên sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự.
Cuối cùng, người không tố giác nếu đã có hành động can ngăn người phạm tội hoặc hạn chế tác hại của tội phạm, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự hoặc miễn hình phạt.
Thiên Long
