Đủ kiểu ăn quỵt, móc túi
Lưng còng, gương mặt bơ phờ, hốc hác, bà lão ngồi gục mặt bên gánh hàng rong vì thiếu ngủ. Thấy thế, một cậu bé khoảng 11-12 tuổi, đầu tóc nhuộm đủ thứ màu sà vào. Sau khi ăn một mạch 5-6 bịch bánh tráng, cậu gọi một quả cóc và yêu cầu bà gọt vỏ. Lúi húi một hồi cũng xong, bà đưa đôi tay run run lên giao hàng thì bất ngờ cậu bé giật phăng rồi bỏ chạy. Hốt hoảng, bà bổ nhào ra đường đuổi theo, nhưng chỉ được một đoạn bà đã khuỵu xuống đất, nước mắt chảy dài, cậu bé lặn mất tăm giữa đám đông.
Chị em cô Hường đang bán bánh tráng ở công viên Gia Định
Kéo vạt áo lên lau nước mắt, bà cho biết, tên đầy đủ là Trần Thị Dư (65 tuổi, quê Bình Định). Dù có chồng và 7 người con nhưng từ 7, 8 năm nay, bà phải sống đời bán rong đầy tủi cực giữa Sài Gòn. Đôi chân già nua của người đàn bà đất võ này đã rảo qua khắp ngõ ngách thành phố trước khi dạt về công viên 23-9. Mỗi ngày bà bày hàng ra bán từ 6h chiều đến 3, 4h sáng hôm sau. Bà Dư khẽ thở dài: "Nghèo khổ quá mới phải làm cái nghề mạt hạng lấy đêm làm ngày này, thế mà vẫn không được yên. Bây giờ một số đứa trẻ bụi đời không còn "kính lão" nữa. Tuần nào tôi cũng bị lũ trẻ ăn quỵt mấy bận".
Cùng tâm sự, đẩy xe đi bán bưởi hơn mười năm từ công viên Tao Đàn qua công viên Lê Văn Tám, dù rất cẩn thận nhưng chị Nguyễn Thị Dương (45 tuổi) vẫn không thoát được nạn ăn quỵt. Chị cho biết, có lần một nhóm hơn 10 thanh niên gọi lại yêu cầu chị gọt bưởi cho họ ăn tại chỗ. Hết một quả, nhóm thanh niên tấm tắc khen bưởi ngon và yêu cầu gọt thêm khiến chị vui ra mặt. Sau khi làm một mạch hết 10 quả bưởi, nhóm thanh niên uể oải đứng dậy và ngay lập tức "hô biến" trong sự ngỡ ngàng của người bán. Chị Dương gạt nước mắt kể: "Hôm sau nhóm thanh niên đó quay lại. Khi tôi hỏi tiền liền bị chúng hăm he "nếu muốn sống thì phải biết điều một chút". Từ đó, tôi đành đẩy xe bưởi đi nơi khác dù đã có được nhiều mối quen ở nơi bán cũ".
Bị đám thanh niên quậy phá, ăn xong rồi bỏ chạy... là "chuyện thường ngày ở huyện" đối với những người bán hàng rong. Không chỉ bị ăn quỵt, họ còn là đối tượng của bọn móc túi. Đặc biệt, người già thường là nạn nhân do họ không đủ sức rượt đuổi hay chống cự. Ngồi trên bờ kênh Cầu Kinh (quận Bình Thạnh), người bán hoa quả tên Mười Khinh kể lại đã hai lần bị móc túi. ông chép miệng: "Già yếu rồi còn sức đâu địch lại đám thanh niên. Bị móc túi cũng đành im lặng tự nhắc mình cẩn thận hơn thôi chứ biết làm gì được?".
Hãi hùng xin đểu
Để kiếm thêm tiền lời từ 1000- 2000 đồng/ 1 món hàng, nhiều người chọn bán rong đêm, bất chấp những hiểm nguy lơ lửng trước mắt. Theo những người bán rong tại công viên 23-9, Hồ Con Rùa... thì nạn xin đểu luôn là "cơn ác mộng kinh hoàng nhất" với họ. Lưỡi dao sắc nhọn hay ống kim tiêm dính máu (dọa có HIV) là công cụ mà đám thanh niên lười nhác, lêu lổng thường dùng để đe dọa người bán rong xin tiền.
Chị út Dung (41 tuổi, quê Quảng Ngãi) lang thang bán bánh tráng, trứng cút tại các quán nhậu tại Quận 4 đã 5 năm nay. Trong một lần ngồi nghỉ chân bên vệ đường, chị mừng thầm khi có nhóm thanh niên trờ tới hỏi mua hàng. Đang loay hoay, chị bỗng sững người khi một thanh niên cầm ống kim tiêm dính máu, dí sát mặt chị và gằn từng tiếng: "Bà chị buôn bán khấm khá, cho bọn em xin ít tiền xài tạm". Sau khi đám thanh niên bỏ đi với toàn bộ vốn liếng của mình, chị Dung chỉ còn biết khóc tức tưởi mà không dám kêu ai.
Tìm hiểu về thế giới hàng rong đêm, người ta ngỡ ngàng khi biết nạn xin đểu là một hiện tượng phổ biến. Không chỉ phụ nữ, những người không có khả năng kháng cự, ngay cả những người đàn ông khỏe mạnh cũng có nguy cơ trở thành nạn nhân của những nhóm côn đồ thích đi đêm. Anh Hùng (36 tuổi), bán khoai lang nướng tại công viên 23-9 kể: "Làm nghề này, nguy hiểm luôn chực chờ trước mắt chúng tôi. Phụ nữ hay đàn ông nếu đi bán về khuya đều dễ bị xin đểu. Gặp phải người xấu, bị họ ăn quỵt thôi xem như còn may mắn. Có lần, tôi vừa bị ăn quỵt, vừa bị dí dao vào cổ đe dọa xin tiền. Những lúc như vậy chỉ biết răm rắp nghe theo chúng để được yên thân".
Tranh nhau "đất sống"
Trưa 4/9/2010, khi một phụ nữ vừa bày bàn vé số ra bán trên xa lộ Hà Nội, bất ngờ có 2 thanh niên đi xe máy chầm chậm ghé vào. Người ngồi sau nhảy xuống xe, nhanh tay giật phăng xấp vé số trên bàn rồi nhảy lên xe đồng bọn tẩu thoát. Nạn nhân tri hô, người đi đường đuổi theo ép đổ xe làm chúng ngã xuống đường. Hai tên cướp là Lê Phụng Đức (29 tuổi, ngụ Cần Thơ) và Tuấn - bạn nghiện mà Đức vừa quen biết vài ngày. Chúng khai nhận đang sống lang thang tại khu vực cầu Chà Và (quận 8). Để có tiền hút chích, hàng ngày chúng "lượn lờ" dọc những tuyền đường lớn, phát hiện người bày bán vé số bên lề đường thì áp sát vờ mua rồi ra tay cướp giật. Những vé số mệnh giá 10.000 đồng sẽ được chúng bán cho một con nghiện khác với giá 8 ngàn đồng.
Cuối năm 2010, anh Nguyễn Văn T (SN 1989, ngụ tỉnh Nam Định, hành nghề bán hàng rong) đến công an Tp HCM trình báo: Anh đạp xe đạp (loại 3 bánh, có thùng kính phía trước) để bán hàng dạo, khi tới cầu An Lập (phường Tân Tạo A, quận Bình Tân) thì bị 2 thanh niên đi trên một xe máy dùng dao uy hiếp, buộc anh đưa tiền. Nạn nhân tri hô thì bị chúng dùng dao đâm vào lưng và lục lấy điện thoại di động rồi tẩu thoát.
Trong giới bán rong, tranh giành khách và lãnh địa hành nghề không phải chuyện hiếm. Đó là một thứ "luật bất thành văn", tồn tại bằng những quy ước ngầm giữa họ. Những người đến bán trước luôn có quyền quyết định đối với người đến sau.
Do không hiểu "luật", những ngày đầu bán hàng tại công viên Gia Định (quận Phú Nhuận) hai chị em bà Hường - Tuyết đã bị những "ma cũ" chèn ép đủ điều, hành hạ đến khổ. ít vốn, hai chị em đều đã tuổi ngoài 50, 60 nên họ chọn bán kẹp tóc để mưu sinh cho nhẹ nhàng. Ngày đầu bày hàng trên vỉa hè, hai chị em nhận được những ánh mắt dữ tợn và nhiều lời mắng mỏ, hăm dọa của "ma cũ" đến phát khiếp. Sau một hồi hết cự cãi rồi năn nỉ xin xỏ, họ "phân phát" cho hai chị em một diện tích đất bán bằng... 3 gang tay đo từ miệng cống vào. "Họ làm thế khác nào đuổi thẳng chúng tôi đi, hàng kẹp tóc vốn cồng kềnh và chiếm nhiều diện tích, 3 gang tay thì bày được mấy cái", bà Tuyết nhớ lại.
Không sống được. Hai chị em quyết định chuyển sang bán bánh tráng trộn Tây Ninh trên chiếc xe đạp dựng tạm vào gốc cây, vừa nhẹ vừa đỡ chiếm diện tích. Lâu dần, hai chị em cũng được bạn hàng nhân nhượng cho bán, nhưng vẫn không được bày bán mặt hàng tùy thích để giành khách của đối thủ.
Nhiều người tấp vào mua bánh tráng được bà Tuyết mời mua nước giải khát. Thế nhưng, khi khách gật đầu thì bà dáo dác nhìn trước nhìn sau mới đưa nước ra với vẻ giấu giếm. Thấy chúng tôi thắc mắc, bà Tuyết giải thích: "Nếu chỉ bán bánh tráng trộn thì chẳng lời được bao nhiêu, chúng tôi muốn bán thêm nước giải khát nhưng mặt hàng này đã có người "độc quyền" nên phải bán lén lút".
Nga - Linh
