Quảng Bình là địa phương có độ che phủ rừng hơn 67%, đứng thứ 2 cả nước, tuy nhiên thời gian gần đây, tình trạng phá rừng diễn ra ngày một nghiêm trọng.
Theo thống kê từ đầu năm đến nay, chi cục Kiểm lâm Quảng Bình đã phát hiện và lập biên bản xử lý 640 vụ vi phạm, tịch thu hơn 455m3 gỗ các loại, thu nộp ngân sách hơn 5,5 tỷ đồng. Nổi bật là 2 vụ phá rừng nghiêm trọng xảy ra vào cuối năm 2018, đầu năm 2019 tại Lâm phần rừng Trường Sơn, xã Trường Sơn, huyện Quảng Ninh và trong vùng lõi của VQG Phong Nha – Kẻ Bàng, huyện Bố Trạch.
Video: Hiện trường các vụ phá rừng tại Quảng Bình.
Sau khi vào cuộc điều tra, Cơ quan CSĐT, Công an các huyện Quảng Ninh và Bố Trạch đã tiến hành khởi tố vụ án, khởi tố bị can và tạm giam 18 đối tượng liên quan. Bên cạnh đó, một trạm trưởng Kiểm lâm, một trạm trưởng trạm Bảo vệ rừng cũng bị khởi tố, 7 lãnh đạo Đồn biên phòng Cồn Roàng, thuộc Bộ chỉ huy BĐBP Quảng Bình bị kỷ luật.
Video: Ông Châu Ngọc Dương, Giám đốc Lâm trường Trường Sơn.
Việc để xảy ra các vụ phá rừng nêu trên là đáng báo động, cho thấy sự yếu kém trong công tác quản lý, bảo vệ rừng của một số đơn vị chủ rừng. Nguyên nhân một phần là do các đối tượng phá rừng ngày một tinh vi, bên cạnh đó, áp lực bảo vệ rừng tự nhiên ngày càng lớn, mức độ nguy hiểm cao nhưng những năm gần đây, nhân viên bảo vệ rừng lại bỏ việc ngày một nhiều.
Trong vòng hai năm qua, đã có hàng chục cán bộ bảo vệ rừng tại các lâm trường và ban quản lý rừng phòng hộ đã xin nghỉ việc do áp lực công việc và lương thấp.
Mặt khác, tỉnh Quảng Bình hiện có 2 công ty lâm nghiệp đều hoạt động theo mô hình vừa doanh nghiệp công ích vừa sản xuất, kinh doanh. Trong sản xuất, kinh doanh, các đơn vị này đang nắm giữ nguồn tài nguyên đất đai và rừng tự nhiên lớn nhưng hoạt động lại kém hiệu quả. Nhiệm vụ đan xen giữa công ích và sản xuất, kinh doanh là một trong các nguyên nhân làm doanh nghiệp khó hoạt động, từ đó ảnh hưởng rất lớn đến công tác bảo vệ rừng.
Video: Ông Nguyễn Tri Phương, Tổ trưởng tổ cơ động, Lâm trường Khe Giữa.
Ông Nguyễn Tri Phương, Tổ trưởng tổ cơ động, Lâm trường Khe Giữa, công ty TNHH MTV lâm công nghiệp Long Đại, cho hay: “Áp lực công việc rất lớn, nhưng thời gian qua việc chi trả lương so với điều kiện sống hiện tại là thấp, lương lại trả chậm nên một số anh em trong lực lượng chuyên trách tìm đến công việc khác”.
Với 25 năm kinh nghiệm trong việc bảo vệ rừng, anh Hồ Trọng Bình, Trạm trưởng trạm Bảo vệ rừng Lâm trường Trường Sơn cho rằng, với diện tích rừng rất lớn trong khi lực lượng bảo vệ rất mỏng nên công tác tuần tra kiểm soát gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, chế tài, quyền hạn bảo vệ rừng hạn chế, lương lại thấp không đảm bảo cuộc sống. "Tôi mong muốn lãnh đạo xem xét chế độ chính sách giúp anh em cải thiện hơn để yên tâm công tác”, anh Bình chia sẻ.
Chỉ tính riêng tại công ty TNHH một thành viên lâm công nghiệp Long Đại đã được giao bảo vệ gần 50.000ha rừng tự nhiên. Trước đây lực lượng bảo vệ rừng của Công ty này gần 150 người, sau đó kiện toàn còn gần 100 thì nay chỉ còn 76 người. Trong đó, số lượng nhân viên bảo vệ rừng bỏ việc nhiều nhất là tại Lâm trường Trường Sơn (từ 40 người còn 27) và Lâm trường Khe Giữa (gần 40 người chỉ còn 24 người).
Tình trạng nghỉ việc của nhân viên giữ rừng tại Quảng Bình đã ảnh hưởng lớn đến công tác quản lý và bảo vệ rừng, nhất là tại các chi nhánh lâm trường không đủ người để giữ rừng tự nhiên. Trong khi đó, việc tuyển lại nhân viên bảo vệ rừng tại các đơn vị bảo vệ rừng hiện nay cũng gặp rất nhiều khó khăn.
Ông Trần Quang Đảm, Giám đốc công ty TNHH MTV Lâm công nghiệp Bắc Quảng Bình cũng cho hay, mặc dù công ty đã có nhiều chính sách, cơ chế để thu hút lao động nhưng điều kiện công ty chủ yếu thực hiện nhiệm vụ công ích, do đó vấn đề nâng cao thu nhập phụ thuộc vào cơ chế của Nhà nước. Lương thấp nên nhân viên chưa yên tâm với công việc, trong khi việc được giao lại quá áp lực.
Ông Lê Minh Ngân, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình cũng cho biết, công tác quản lý bảo vệ rừng trong điều kiện hiện nay hết sức khó khăn. Một phần vì thiếu kinh phí và một phần vì các công ty với nhiệm vụ là sản xuất kinh doanh nhưng lại đi bảo vệ rừng, do đó trách nhiệm và thẩm quyền về mặt pháp lý trong quản lý bảo vệ rừng có phần hạn chế.
Video: Ông Lê Minh Ngân, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình.
Ông Phạm Hồng Thái, Chi cục trưởng chi cục kiểm lâm Quảng Bình cho biết: Áp lực với bảo vệ rừng là quá lớn, họ luôn đối mặt với hiểm nguy rình rập giữa rừng xanh, núi thẳm. Không chỉ lực lượng bảo vệ rừng ở các lâm trường mà ngay lực lượng chính quy như kiểm lâm cũng gặp không ít khó khăn.
Ngoài lực lượng mỏng, thì cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ quản lý bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng đang hết sức thiếu thốn và lạc hậu; địa bàn làm việc chủ yếu ở vùng sâu vùng xa, đi lại khó khăn. Một số đơn vị, một kiểm lâm viên phụ trách từ 2-3 xã có rừng. Cùng đó là tình hình chống người thi hành công vụ ngày càng phức tạp khiến anh em cũng dao động.